Rezerwat przyrody Kadzielnia
50°51′41″N 20°37′01″E/50,861389 20,616944 Widok na Kadzielnię spod pomnika | |
| rezerwat przyrody nieożywionej | |
| Typ |
geologiczny i glebowy[1] |
|---|---|
| Podtyp |
stanowisk paleontologicznych[1] |
| Państwo | |
| Województwo | |
| Położenie | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
26 stycznia 1962 |
| Akt prawny | |
| Powierzchnia |
0,60 ha |
| Ochrona | |
Położenie na mapie Kielc  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
| 50°51′41″N 20°37′01″E/50,861389 20,616944
| |
Rezerwat przyrody Kadzielnia – ścisły[2][3] rezerwat przyrody nieożywionej znajdujący się na terenie miasta Kielce w województwie świętokrzyskim[1] (między ulicami: Krakowska, Gagarina, Al. Legionów i Pakosz[2]). Obejmuje on Skałkę Geologów, czyli najwyższą część wzgórza Kadzielnia (295 m n.p.m.) należącego do Pasma Kadzielniańskiego przebiegającego w południowej i zachodniej części Kielc[2][3].
- Powierzchnia: 0,60 ha (jeden z najmniejszych rezerwatów w Polsce), planowane powiększenie do 2,4 ha
- Data utworzenia: 26 stycznia 1962
- Dokument powołujący: Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 26 stycznia 1962 r. (M.P. nr 30, poz. 134)
- Numer ewidencyjny WKP: 030
- Charakter rezerwatu: ścisły
- Cel ochrony: zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych grupy skał wapiennych o malowniczym kształtowaniu, z żyłami kalcytu i stanowiskiem rzadkich roślin, szczególnie ze względu na niezwykle cenne znaleziska paleontologiczne[1].
Skalne wzgórze Kadzielni zbudowane jest z wapieni górnodewońskich, głównie franu, a w wyższej części także famenu. Występują tu liczne skamieniałości koralowców, stromatoporoidów, trylobitów, łodzikowatych i innych zwierząt morskich sprzed 350 mln lat. Do cenniejszych znalezisk paleontologicznych należą ryby pancerne.
Można tu zaobserwować liczne zjawiska tektoniczne, mineralizacyjne i różne formy krasowe. Na terenie rezerwatu, w Skałce Geologów, znajduje się kilkanaście niewielkich jaskiń. Najdłuższymi są: Jaskinia Jeleniowska, Jaskinia Zawaliskowa, Jaskinia Urwista na Kadzielni, Komin Geologów i Jaskinia za Filarem[2][4]. W pobliżu rezerwatu znajduje się udostępniona do zwiedzania w 2012 roku Podziemna Trasa Turystyczna, na którą składają się połączone jaskinie Odkrywców, Prochowni oraz Szczeliny na Kadzielni[3].
Skały porasta charakterystyczna roślinność naskalna, m.in. rojnik pospolity.
Rezerwat wraz z pozostałą częścią dawnego kamieniołomu wchodzi w skład Geoparku Kielce[3] i leży w granicach Kieleckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu[5].
Przez rezerwat przechodzi 
czerwony szlak miejski prowadzący przez zabytkowe i ciekawe turystycznie miejsca Kielc. Można tu także dojść miejskimi szlakami spacerowymi koloru niebieskiego i zielonego, które zaczynają się na Placu Artystów[3].
Rezerwat „Kadzielnia” został także wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.334 z 25.05.1946 i z 15.02.1967)[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Rezerwat przyrody Kadzielnia. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-05-08].
- ↑ a b c d Rezerwat "Kadzielnia" / Rezerwaty przyrody / Turystyka / Oficjalna strona Miasta Kielce [online], www.um.kielce.pl [dostęp 2017-11-28].
- ↑ a b c d e Park i rezerwat Kadzielnia. [w:] Geopark Kielce [on-line]. [dostęp 2019-05-08].
- ↑ Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [online], jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2017-11-28] (pol.).
- ↑ Na podstawie interaktywnej mapy na stronie Geoserwisu
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 16 [dostęp 2015-10-27].