Rimetea
46°27′13″N 23°34′02″E/46,453611 23,567222 Stara zabudowa miejscowości, w tle Skała Seklerów | |
| Państwo | |
|---|---|
| Okręg | |
| Burmistrz |
Francisc Szőcs (UDMR) |
| Powierzchnia |
1,4 km² |
| Wysokość |
678 m n.p.m. |
| Populacja (2011) • liczba ludności |
|
| Kod pocztowy |
517610 |
| Tablice rejestracyjne |
AB |
Położenie na mapie okręgu Alba  | |
Położenie na mapie Rumunii  | |
| 46°27′13″N 23°34′02″E/46,453611 23,567222
| |
Rimetea (węg. Torockó, niem. Eisenburg) – duża osada w środkowej Rumunii, w Siedmiogrodzie, w okręgu Alba.
Usytuowanie i demografia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość posiada 584 mieszkańców (2011), z których około 80% stanowią węgierskojęzyczni Seklerzy. Rimetea położona jest u podnóża niezwykle malowniczej Góry Seklerskiej (rum. Piatra Secuiului, węg. Székelykő; 1129 m n.p.m.). W miejscowości zachował się dawny układ architektoniczny z zespołem niemal identycznych XVIII-wiecznych domów mieszkalnych wzniesionych w stylu sasko-siedmiogrodzkim.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Rimetea założona została w XIII wieku, kiedy to odkryto w okolicy złoża złota. Szybko stała się bogatą osadą górniczą, zamieszkiwaną głównie przez osadników węgierskich, niemieckich i austriackich. Wydobywane w okolicy złoto przetapiano w Rimetei na monety. W okresie rozwoju górnictwa była to zamożna królewska osada. W 1568 roku wszyscy mieszkańcy przeszli na unitarianizm[1].
W górskim wąwozie w pobliżu Rimetei w 1601 r. został zamordowany Michał Waleczny (rum. Mihai Viteazul), władca Wołoszczyzny, który zdołał podporządkować sobie także Mołdawię i Siedmiogród.
Po 1880 roku Rimetea zaczęła upadać z powodu wyczerpania zasobów kruszców. Mieszkańcy zajęli się wówczas rolnictwem i hodowlą[1].
Konserwacja[edytuj | edytuj kod]
W latach 90. XX wieku przeprowadzono kompleksową konserwację zabudowy miasteczka, odnowiono 160 zabytkowych domów i kościół unitariański z XVIII wieku. Działania konserwatorskie przeprowadziła brytyjsko-rumuńska fundacja Transylvania Trust[1]. Prace obejmowały odnowienie fasad, remonty dachów oraz konieczne prace konserwatorskie[2]. Naprawiono też zabytkowe bramy, a metalowe zastąpiono drewnianymi[2]. W roku 1999 prace w Rimetei zostały nagrodzone medalem Europa Nostra[3].
Władze prowadzą obecnie starania o wpisanie miejscowości na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO[4]. Od 1999 r. wieś znajduje się pod opieką federacji Europa Nostra. Rimetea jest ośrodkiem turystycznym odwiedzanym przede wszystkim przez gości z Węgier.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Najstarszy budynek pochodzi z 1668 roku i został odnowiony po 2004 roku. Znajduje się tu również najstarszy działający młyn wodny w regionie (z XVIII wieku). Obok młyna znajduje się kuźnia. W centrum miasta przy głównego placu znajduje się cerkiew prawosławna i kościół unitariański z XVIII wieku[1]. Został zbudowany na miejscu średniowiecznego kościoła w latach 1780-1804, jego najstarszą częścią jest wieża podwyższona w 1670 roku[5]. Warto odwiedzić cmentarz na którym niektóre groby zostały wykute w skale[5].
W 1952 roku w ratuszu zostało otwarte lokalne muzeum etnograficzne, które posiada kolekcję tradycyjnych przedmiotów zebranych przez mieszkańców[6]. Wystawa pokazuje tradycyjne zajęcia mieszkańców tego obszaru, związki z górnictwem, hutnictwem i obróbką drewna.[5]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Stanisław Figiel, Siedmiogród: W łuku rumuńskich Karpat. Przewodnik krajoznawczy, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2013, s. 197, ISBN 978-83-62460-36-6 [dostęp 2018-02-15] (pol.).
- ↑ a b The Rimetea Heritage Conservation Project [online], www.transylvaniatrust.ro [dostęp 2018-02-15] (ang.).
- ↑ Rimetea vrea pe lista UNESCO [online], www.monitorulcj.ro [dostęp 2018-02-15] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-16].
- ↑ UNESCO World Heritage Centre, The old villages of Hollókő and Rimetea and their surroundings - UNESCO World Heritage Centre [online], whc.unesco.org [dostęp 2018-02-15] (ang.).
- ↑ a b c Rimetea: the village where the sun rises twice [online], www.citycompass.ro [dostęp 2018-02-15] (ang.).
- ↑ Rimetea, perhaps the most beautiful place in Romania, „Traveling in Romania”, 2 września 2014 [dostęp 2018-02-15] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-16] (ang.).
-
Widok wsi z wąwozu, którym prowadzi szlak na Skałę Seklerów. -
Odrestaurowane domy przy rynku. -
Kościół unitariański.
