Rysperydon

Rysperydon
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	3-{2-[4-(6-fluoro-1,2-benzoksazol-3-ilo)piperydyn-1-ylo]etylo}-2-metylo-4H,6H,7H,8H,9H-pirydo[1,2-a]pirymidyn-4-on
	Inne nazwy i oznaczenia
farm.	Risperidonum
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C23H27FN4O2
Masa molowa	410,49 g/mol
Wygląd	biały proszek
	Identyfikacja
Numer CAS	106266-06-2
PubChem	5073
DrugBank	DB00734
SMILES
	C(C=1CCN(C5)CCC(C5)c(n4)c(c3o4)ccc(c3)F)(=O)N(C2)C(CCC2)=NC1C
InChI
	InChI=1S/C23H27FN4O2/c1-15-18(23(29)28-10-3-2-4-21(28)25-15)9-13-27-11-7-16(8-12-27)22-19-6-5-17(24)14-20(19)30-26-22/h5-6,14,16H,2-4,7-13H2,1H3
	InChIKey
	RAPZEAPATHNIPO-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
Temperatura topnienia	170 °C
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2020-01-02]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Niebezpieczeństwo
Zwroty H	H301
Zwroty P	P301+P310
Numer RTECS	UV1164800
Dawka śmiertelna	56,6 mg/kg (szczur, doustnie)
	Podobne związki
Pochodne hydroksylowe	paliperydon
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Klasyfikacja medyczna
ATC	N05 AX08
Stosowanie w ciąży	kategoria C
Farmakokinetyka
Biodostępność	70% (doustnie)
Okres półtrwania	24h
Metabolizm	wątrobowy
Wydalanie	z moczem
Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania	doustnie; domięśniowo
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rysperydon, risperidon (INN risperidonum) – organiczny związek chemiczny z wieloma grupami funkcyjnymi, pochodna benzoksazolu, lek przeciwpsychotyczny drugiej generacji. Wykazuje działanie przeciwwytwórcze, antyautystyczne i aktywizujące; nie wykazuje działania cholinolitycznego.

Został opracowany przez Janssen Pharmaceutica i wprowadzony do lecznictwa w 1994 roku.

Wskazania[edytuj | edytuj kod]

Rysperydon jest stosowany w leczeniu ostrych i przewlekłych psychoz schizofrenicznych oraz stanów psychotycznych z objawami pozytywnymi i negatywnymi. Lek zmniejsza również objawy depresyjne i lękowe związane ze schizofrenią.

Lek stosowany jest również w leczeniu zaburzeń lękowych, obsesyjno-kompulsyjnych, zespołu Tourette’a, depresji lekoopornej, autyzmu oraz zaburzeń odżywiania (w tym przypadku stosowany jest pozarejestracyjnie).

Objawy uboczne[edytuj | edytuj kod]

Częstymi objawami ubocznymi podczas stosowania rysperydonu są: bezsenność, pobudzenie, lęki oraz bóle głowy. Rzadko występującymi objawami są: senność, zmęczenie, zawroty głowy, zaparcia, nudności, wymioty, zaburzenia widzenia, priapizm, akatyzja.

Preparaty[edytuj | edytuj kod]

Rysperydon dostępny jest w postaci tabletek, roztworu doustnego oraz proszku do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań.

W Polsce wszystkie preparaty zawierające rysperydon dostępne są wyłącznie na receptę – do obrotu dopuszczono^[a]^[3]:

Orizon – roztwór doustny, 1 mg/ml – Orion Corporation
Orizon – tabletki powlekane, ½/1/2/3/4 mg – Orion Corporation
Ranperidon – tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej, 1/2/3/4 mg – Ranbaxy (Poland) Sp. z o.o.
Rileptid (x) mg – tabletki powlekane, x = 1/2/3/4 mg – Egis Pharmaceuticals PLC
Risperidon Vipharm – tabletki powlekane, 1/2/3/4 mg/ml – Vipharm S.A.
Risperon – tabletki powlekane, 1/2/3/4 mg – Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne LEK-AM Sp. z o.o.
Rispolept (preparat oryginalny) – roztwór doustny, 1 mg/ml – Janssen-Cilag International N.V
Rispolept (preparat oryginalny) – tabletki powlekane, 1/2/3/4 mg – Janssen-Cilag International N.V
Rispolept Consta – proszek i rozpuszczalnik do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań o przedłużonym uwalnianiu, 25/37,5/50 mg – Janssen-Cilag International N.V
Ryspolit – roztwór doustny, 1 mg/ml – Zakłady Farmaceutyczne POLPHARMA S.A.
Ryspolit – tabletki powlekane, 1/2/3/4 mg – Zakłady Farmaceutyczne POLPHARMA S.A.
Torendo Q-Tab (x) mg – tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej, x = 1/2 mg – Krka, Novo Mesto

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Stephen M. Stahl: Podstawy psychofarmakologii. Leki przeciwpsychotyczne i normotymiczne. Gdańsk: Via Medica, 2007. ISBN 978-83-60945-42-1.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Wymieniono jedynie preparaty z pozwoleniem bezterminowym

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Risperidone (nr R3030) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2020-01-02]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ ^a ^b Risperidone, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB00734 (ang.).
↑ Rejestr Produktów Leczniczych. [dostęp 2019-02-01].

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[uwaga1-3] Wymieniono jedynie preparaty z pozwoleniem bezterminowym

[MSDS-1] Risperidone (nr R3030) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2020-01-02]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[DB-2] Risperidone, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB00734 (ang.).

[4] Rejestr Produktów Leczniczych. [dostęp 2019-02-01].

[1]

[2]

[a]

[3]