Roger Adam Raczyński

Roger Adam Raczyński
Data i miejsce urodzenia	8 grudnia 1889 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	10 listopada 1945 ; Ateny
	Wojewoda poznański
Okres	od 11 października 1929; do 31 lipca 1934
Poprzednik	Piotr Dunin Borkowski
Następca	Artur Maruszewski
	Ambasador Polski w Rumunii
Okres	od 15 maja 1938; do 4 listopada 1940
Poprzednik	Mirosław Arciszewski (poseł)
Następca	likwidacja ambasady
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Roger Adam Antoni Maria Raczyński herbu Nałęcz (ur. 8 grudnia 1889 w Warszawie, zm. 10 listopada 1945 w Atenach) – polski hrabia, wojewoda poznański i dyplomata.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jego rodzicami byli Edward Aleksander Raczyński i Róża z Potockich Krasińska. Po ukończeniu gimnazjum im Jana III Sobieskiego w Krakowie odbył studia rolnicze w Lipsku zakończone w 1913, a następnie malarskie w Monachium.

Wybuch I wojny światowej zastał go w Rosji. Tam też związał się z Komitetem Narodowym Polskim, w którego pracach brał czynny udział. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości powrócił do kraju i w latach 1918–1921 pracował w MSZ jako uczestnik prac konferencji wersalskiej, I sekretarz poselstwa polskiego w Rzymie, kierownik referatu mniejszości narodowych w MSZ, a następnie delegat MSZ w Komisji Likwidacyjnej w Poznaniu.

Po tym okresie zajął się powiększaniem majątku rogalińskiego działając jednocześnie na niwie polityki organizując konserwatywne ugrupowania w Poznaniu i Warszawie. Pełnił też wówczas funkcję sekretarza generalnego Komitetu Zachowawczego w Poznaniu. W 1927 roku był jednym z reprezentantów wielkopolskiego ziemiaństwa na zjeździe polskich konserwatystów w Dzikowie. Poparł tam współpracę z władzami sanacyjnymi. Chcąc pozyskać wrogą piłsudczykom Wielkopolskę organizował w Poznaniu Unię Katolicką Ziem Zachodnich. Gdy jego próby zawiodły związał się z rządem wstępując do BBWRu, będąc jego wiceprezesem, a następnie prezesem w Poznańskiem. Pomiędzy 4 października 1929 a 1 sierpnia 1934 był wojewodą poznańskim i pomimo związku z sanacją cieszył się poparciem mieszkańców niechętnej obozowi rządzącemu Wielkopolski.

Następnie, od 1934 do 1936 był wiceministrem rolnictwa, a w 1938 powrócił do służby dyplomatycznej jako ambasador RP w Bukareszcie^[1]. Zastał go tam wybuch II wojny światowej. Jako ambasador w Rumunii odegrał we wrześniu 1939 ważną rolę w powstaniu rządu premiera Władysława Sikorskiego w Paryżu. Na stanowisku pozostał do 4 listopada 1940, gdy Rumunia, po klęsce Francji w czerwcu 1940 była zmuszona przystąpić do Paktu Trzech i zlikwidować polską ambasadę. Następnie w 1942 został posłem przy rządzie greckim na wychodźstwie, przebywając z nim kolejno w Londynie, Kairze i Atenach, gdzie zmarł^[2].

W zawartym w 1925 małżeństwie z Heleną Rohozińską (1892–1966) był bezpotomny. Brat Karola Rogera Raczyńskiego oraz Edwarda Bernarda Raczyńskiego.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (8 listopada 1930)^[3]^[4]^[5]
Złoty Krzyż Zasługi (13 maja 1933)^[6]
Złota Odznaka Honorowa LOPP I stopnia^[7]
Krzyż Wieki Orderu Zasługi (Węgry)^[3]
Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia)^[4]
Wielki Oficer Orderu Korony Jugosłowiańskiej (Jugosławia)^[3]
Komandor Orderu Legii Honorowej (Francja)^[3]^[4]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Zapiski Ambasadora Rogera Raczyńskiego dotyczące przejścia Naczelnych Władz Polskich do Rumunii i rezygnacji b. Prezydenta RP Prof. Ignacego Mościckiego.
↑ JarosławJ. Durka JarosławJ., Roger Raczyński – ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Rumunii w latach 1938–1940, [w:] KarinaK. Stempel-Gancarczyk, ElżbietaE. Wieruszewska-Calistru (red.), Historyczne i kulturowe aspekty relacji polsko-rumuńskich. Aspectele istorice şi culturale ale relaţiilor polono-române, Suceava: Związek Polaków w Rumunii, 2016, s. 203-218, ISBN 978-973-0-223216-3 .
↑ ^a ^b ^c ^d Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 607.
↑ ^a ^b ^c Raczyński Roger Adam (1889–1945). [w:] Polski Słownik Biograficzny. T. XXIX/1 986 [on-line]. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2016-10-28].
↑ M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 351 „za zasługi na polu administracji państwowej”.
↑ M.P. z 1933 r. nr 110, poz. 139 „za zasługi na polu obrony powietrznej i przeciwgazowej”.
↑ Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 287, 309.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Roger Adam Raczyński, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2022-01-12].

[1] Zapiski Ambasadora Rogera Raczyńskiego dotyczące przejścia Naczelnych Władz Polskich do Rumunii i rezygnacji b. Prezydenta RP Prof. Ignacego Mościckiego.

[2] JarosławJ. Durka JarosławJ., Roger Raczyński – ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Rumunii w latach 1938–1940, [w:] KarinaK. Stempel-Gancarczyk, ElżbietaE. Wieruszewska-Calistru (red.), Historyczne i kulturowe aspekty relacji polsko-rumuńskich. Aspectele istorice şi culturale ale relaţiilor polono-române, Suceava: Związek Polaków w Rumunii, 2016, s. 203-218, ISBN 978-973-0-223216-3 .

[sl-3] Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 607.

[psb-4] Raczyński Roger Adam (1889–1945). [w:] Polski Słownik Biograficzny. T. XXIX/1 986 [on-line]. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2016-10-28].

[5] M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 351 „za zasługi na polu administracji państwowej”.

[6] M.P. z 1933 r. nr 110, poz. 139 „za zasługi na polu obrony powietrznej i przeciwgazowej”.

[7] Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 287, 309.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Wojewodowie poznańscy (1919–1939)	Witold Celichowski (1919–1923) Adolf Rafał Bniński (1923–1928) Piotr Dunin Borkowski (1928–1929) Roger Adam Raczyński (1929–1934) Artur Maruszewski (1934–1935) Mikołaj Kwaśniewski (1935) Artur Maruszewski (1935–1939) Ludwik Bociański (1939)
Wojewodowie poznańscy (1945–1950)	Michał Gwiazdowicz (1945) Feliks Widy-Wirski (1945–1946) Stefan Brzeziński (1946–1950)
Wojewodowie poznańscy (1973–1999)	Tadeusz Grabski (1973–1975) Stanisław Cozaś (1975–1981) Marian Król (1981–1986) Bronisław Stęplowski (1986–1990) Włodzimierz Łęcki (1990–1997) Maciej Musiał (1997–2000)
Wojewodowie wielkopolscy po 1999	Maciej Musiał (1997–2000) Stanisław Tamm (2000–2001) Andrzej Nowakowski (2001–2005) Tadeusz Dziuba (2005–2007) Piotr Florek (2007–2015) Zbigniew Hoffmann (2015–2019) Łukasz Mikołajczyk (2019–2020) Michał Zieliński (2021–2023) Agata Sobczyk (od 2023)