Roman Borkenhagen
Roman Karol Borkenhagen (ur. 22 stycznia 1880 w Nakwasach, zm. 8 sierpnia 1952 w Łodzi) – właściciel zakładu chemigraficznego w Łodzi, wytwarzającego w latach 1908-1945 klisze drukarskie do większości gazet łódzkich i druków "łódzkich".
Syn młynarza, Edwarda i Anny z Millerów, kawaler.
Z technikami drukarskimi zapoznał się w zakładach Roberta Resigera. Najnowsze zasady trawienia chemigraficznych klisz drukarskich (kreskowych i siatkowych w cynku) poznał w 1907 we Frankfurcie nad Menem. Po powrocie do Łodzi, na podstawie złożonego 6 lipca 1908 podania o założenie zakładu cynkograficznego uzyskał 25 września 1908 zezwolenie, i otworzył pracownię w miejscu zamieszkania przy ul. Brzezińskiej 24 (obecnie ul. Wojska Polskiego). "Brak konkurencji w zakresie tej specjalności zapewnił (…) łatwy i korzystny start oraz dobre warunki rozwojowe".[1]. Po I wojnie światowej przeniósł firmę do własnego domu przy ul. Piotrkowskiej 100 ("Klisz reklamowych wyrób. Borkenhagen Roman Piotrkowska 100"[2].), a potem pod nr 102a[3].
Był to największy tego typu zakład w Łodzi do 1945, dostarczający klisze do większości drukarń i wydawnictw łódzkich i pozałódzkich. Według prasowej reklamy z 1937 "wykonywał barwne klisze na offset i litografie do reklam gazetowych, cenników, prospektów oraz fotografie, rysunki i projekty reklamowe"[4]. Klisze w jego firmie cechowano ozdobnym monogramem z liter RBŁ "w cienkiej fantazyjnej obwódce w negatywie, zwykle u dołu w ciemnych partiach kliszy. Wszystkie klisze w tym czasie były nabijane na sezonowane klocki drewna bukowego. Zakład cieszył się solidną opinią"[1]. Do około 1950 w piwnicach jego domu miały znajdować się tysiące zachowanych klisz.
W 1916 pełnił funkcje biegłego sądowego w sprawach o fałszerstwa miejskich pieniędzy zastępczych.
Był wykonawcą klisz cynkowych, użytych w procesie druku banknotów dla getta łódzkiego[5], a także był poproszony o wydanie opinii w sprawie rzekomego sfałszowania gettowego banknotu o nominale 20 marek. Ów banknot nie posiadał zabezpieczenia w postaci znaku wodnego[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Szychowski Leon S., Zarys dziejów drukarstwa łódzkiego 1859-1918, Łódź, 1993, s. 82
- ↑ Księga adresowa miasta Łodzi (…) Rocznik 1937-1939, Łódź, 1937, dział II Wykaz mieszkańców m. Łodzi s. 48 dział VI Wykaz branż s. 51
- ↑ Informator m. Łodzi z kalendarzem na 1920 rok , Łódź, 1920, cz II Spis firm handlowo-przemysłowych w Łodzi s. 47
- ↑ „Księga adresowa miasta Łodzi (…) Rocznik 1937-1939”, Łódź, 1937, dział II Wykaz mieszkańców m. Łodzi s. 48 dział VI Wykaz branż s. 51
- ↑ Sarosiek Jacek, Banknoty getta łódzkiego 1940-1944, Białystok, 2012, s. 14
- ↑ Sarosiek Jacek, Banknoty getta łódzkiego 1940-1944, Białystok, 2012, s. 51
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Sarosiek Jacek, Banknoty getta łódzkiego 1940-1944, Białystok, 2012
- Strzałkowski Jacek, Drukarnie i księgarnie w Łodzi do 1944 roku, Łódź, 1999, s. 43-44
- Strzałkowski Jacek, Historia fotografii w Łodzi do 1944 roku, Łódź, 1996, s.55
- Szychowski Leon S., Zarys dziejów drukarstwa łódzkiego 1859-1918, Łódź, 1993, s. 82