Roman Zwiercan

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Roman Zwiercan
Andrzej Wienczar
Ilustracja
Roman Zwiercan na ulotce z 1988
Data i miejsce urodzenia

28 sierpnia 1962
Gdańsk

Małżeństwo

Małgorzata Zwiercan

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Wolności i Solidarności Odznaka pamiątkowa „Krzyż Solidarności Walczącej” Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” Medal „Pro Patria”
Medal 100-lecia Odzyskania Niepodległości Odznaka honorowa „Działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych”
Strona internetowa
Podziękowanie obrońcom Romana Zwiercana z 1988

Roman Andrzej Zwiercan (ur. 28 sierpnia 1962 w Gdańsku) – polski działacz społeczny, publicysta, członek Solidarności oraz Solidarności Walczącej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Dwukrotnie, w 1982 i 1983 aresztowany i skazany za próbę nielegalnego przekroczenia granicy, przez Sąd Garnizonowy w Krakowie i Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni. W 1984 zaangażował się w działalność Solidarności Walczącej. Za organizację strajku na wydziale szkoleniowym Stoczni im. Komuny Paryskiej, zwolniony dyscyplinarnie. W proteście podjął, wraz z kolegą, głodówkę na kominie stoczniowej elektrociepłowni. Przywrócony do pracy, po południu zatrzymany na 48 godzin przez Służbę Bezpieczeństwa, i po upływie tego terminu przekazany wbrew swojej woli do szpitala psychiatrycznego[1][2], co uspokoiło zaniepokojonych aresztowaniem stoczniowców.

Zwolniony po miesiącu, po podjęciu głodówki[3][4][5], tego samego dnia pobity przez „nieznanych sprawców” (3 miesiące w gipsie – trwałe uszkodzenie wiązadła kolana) przed komisariatem milicji w Gdyni Obłużu[6][7].

W 1984 współzałożyciel Solidarności Walczącej Oddział Trójmiasto, członek Komitetu Wykonawczego SW. W 1986 zorganizował wraz z Edwardem Frankiewiczem grupę Solidarności Walczącej w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, która przeprowadziła kilka akcji o charakterze sabotażowym. Np. podczas zebrań aktywu PZPR odcinano dopływ prądu, blokowano drzwi, wrzucano świece dymne itp. Zwiercan przygotowywał m.in. pochodnie na manifestacje pod pomnikiem Jana III Sobieskiego w Gdańsku, a także petardy i świece dymne oraz kolce do zablokowania kolumny ZOMO.

Przygotował plany uwolnienia Bogdana Borusewicza z aresztu śledczego w Gdańsku oraz był wykonawcą, w uzgodnieniu z Andrzejem Kołodziejem ostrzegawczej, nocnej detonacji materiałów wybuchowych pod budynkiem Komitetu Miejskiego PZPR w Gdyni[8]. Organizował poligrafię SW Trójmiasto. Drukował[9] m.in. gazetki: „SW oddział Trójmiasto”, „SW Stoczni im Komuny Paryskiej, „Trzecia brama”, „Poza Układem”, „Tarcza”, „Gryps”.

Aresztowany w marcu 1987, zwolniony w październiku 1988, objął funkcję szefa Oddziału oraz wszedł do Komitetu Wykonawczego SW. Współorganizował i kierował wydawnictwem SW „Petit”[10] (trzon drukarni stanowili Jacek Parzych, Jerzy Kanikuła, później Piotr Komorowski) które wydało kilkanaście tytułów książek drugiego obiegu, m.in. 500 nr „Kultury Paryskiej”, „NSZ”, „Akwarium”, „I powraca wiatr”, „Kondotierzy”.

Był inicjatorem i wykonawcą wymiany tabliczek z nazwą ul. Rokossowskiego w Gdyni na ul. Janka Wiśniewskiego – tabliczki wykonane zostały w stoczni na wzór oryginalnych. Poszukiwany listem gończym przez SB do kwietnia 1991[11][12]. Ujawnił się wraz z Jadwigą Chmielowską i Kornelem Morawieckim na kongresie założycielskim Partii Wolności, który był jednocześnie oficjalnym zakończeniem działalności SW.

Po 1991 wycofał się z aktywności społecznej. Zamieszkał na Kaszubach. Zajmuje się badaniami historycznymi. Pracuje w prywatnej firmie. Od 2003 jest wiceprezesem Kaszubskiej Fundacji „Podaruj dzieciom nowe życie”[13], od 2010 wiceprezes Fundacji Pomorska Inicjatywa Historyczna[14].

30 listopada 2017 powołany przez wojewodę pomorskiego Dariusza Drelicha w skład Pomorskiej Wojewódzkiej Rady Konsultacyjnej ds. Działaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych[15].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Jest mężem posłanki Małgorzaty Zwiercan.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Dokumenty źródłowe. Postanowienie prokuratury o umieszczeniu w psychuszce, str.1. [dostęp 2011-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-10)].
  2. Dokumenty źródłowe. Postanowienie prokuratury o umieszczeniu w psychuszce, str2.. [dostęp 2011-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-10)].
  3. Dokumenty źródłowe. Oświadczenie o rozpoczęciu głodówki. [dostęp 2011-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-25)].
  4. Dokumenty źródłowe. Opinia psychiatryczna, str. 1. [dostęp 2011-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-26)].
  5. Dokumenty źródłowe. Opinia psychiatryczna, str. 2. [dostęp 2011-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-25)].
  6. Dokumenty źródłowe. Postanowienie prokuratury o umorzeniu sprawy o pobicie „przez nieznanych sprawców” str.1
  7. Dokumenty źródłowe. Postanowienie prokuratury o umorzeniu sprawy o pobicie przez „nieznanych sprawców”, str.2
  8. Geneza i relacje z przygotowań do stawiania czynnego oporu
  9. Prasa drukowana przez Grupę Zakładową SW SKP
  10. Książki i broszury drukowane przez SW Trójmiasto – wydawnictwo „Petit”
  11. Dokumenty źródłowe. Postanowienie sądu o uchyleniu listów gończych, str.1. [dostęp 2011-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-09)].
  12. Dokumenty źródłowe. Postanowienie sądu o uchyleniu listów gończych, str.2. [dostęp 2011-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-05)].
  13. Strona internetowa Kaszubskiej Fundacji „Podaruj Dzieciom Nowe Życie”
  14. Strona internetowa Fundacji Pomorska Inicjatywa Historyczna
  15. Rada Konsultacyjna ds. działaczy opozycji antykomunistycznej oraz osób represjonowanych z powodów politycznych. gdansk.uw.gov.pl. [dostęp 2017-12-07].
  16. M.P. z 2022 r. poz. 139
  17. Kornel Morawiecki: Regulamin „Krzyża Solidarności Walczącej”. www.sw.org.pl, 2010-04-15. [dostęp 2016-07-23].
  18. M.P. z 2012 r. poz. 549
  19. 34. rocznica Solidarności Walczącej. zwiercan.pl, 12 czerwca 2016. [dostęp 2016-06-14].
  20. Ze złem paktować nie wolno. kombatanci.gov.pl.
  21. Obchody 35 lecia powstania Solidarności Walczącej Oddział Trójmiasto. ipn.gov.pl.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Łukasz Kamiński, Grzegorz Waligóra – pod redakcją, NSZZ Solidarność 1980–1989. Tom 2. Ruch społeczny, IPN Warszawa 2010. ISBN 978-83-7629-172-7
  • Alfred Znamierowski, Zaciskanie Pięści. „Rzecz o Solidarności Walczącej”. Wydanie Pierwsze. Editions Spotkania, Paris 1988. ISBN 2-86914-038-X
  • Andrzej Kołodziej, Roman Zwiercan, ...o godność i wolność. Po prostu... Solidarność Walcząca w Trójmieście w latach 1982 – 1990. Wydanie Pierwsze. Wyd. Magnes, Kościerzyna 2010, ISBN 978-83-62118-00-7
  • Andrzej Kołodziej, Roman Zwiercan, ...o godność i wolność. Po prostu... Solidarność Walcząca w Trójmieście w latach 1982 – 1990. Wydanie drugie, uzupełnione. Wyd. Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna, Kościerzyna 2010, ISBN 978-83-62471-00-3
  • Łukasz Kamiński, Grzegorz Waligóra – pod redakcją, NSZZ Solidarność 1980–1989. Tom 3. Polska północna, IPN Warszawa 2010. ISBN 978-83-7629-173-4
  • Jerzy Pietraszko, Terroryści i oszołomy, Wydanie Pierwsze. Wyd. Kontra, Wysoka 2007. ISBN 978-83-925099-3-6
  • Ewa Kubasiewicz-Houee, Bez prawa powrotu, Wydanie drugie, Wyd. Wektory, Sadków 2007. ISBN 978-83-60562-12-3
  • Artur Adamski, Kornel – Rozmowa z przewodniczącym Solidarności Walczącej, Kornelem Morawieckim. Wyd. Kontra, Wysoka 2007. ISBN 978-83-925099-2-9
  • Łukasz Kamiński, Wojciech Sawicki, Grzegorz Waligóra Solidarność Walcząca. Tom 1. W oczach SB, IPN Warszawa 2007. ISBN 978-83-60464-39-7
  • Małgorzata Sokołowska, Dorota Nelke – pod redakcją, Encyklopedia Gdyni. Tom 2, Oficyna Verbi Causa, Gdynia 2009. ISBN 978-83-60494-26-6
  • Andrzej Kołodziej, Gdyńscy komunardzi. Sierpień 1980 w Stoczni Gdynia, Gdynia: Verbi Causa, 2008, ISBN 978-83-60494-15-8, OCLC 297592743.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]