Piekary Rudne
50°25′19″N 18°52′26″E/50,422000 18,874000| Część Tarnowskich Gór | |
 ul. Radzionkowska – główna ulica Piekar Rudnych | |
| Państwo | |
|---|---|
| Powiat | |
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| W granicach Tarnowskich Gór |
1973 |
| SIMC |
0943954 |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 32 |
| Kod pocztowy |
42-605 |
| Tablice rejestracyjne |
STA |
Położenie na mapie Tarnowskich Gór  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego  | |
| 50°25′19″N 18°52′26″E/50,422000 18,874000
| |
Piekary Rudne (również: Rudne Piekary, Rudy Piekarskie; niem. Rudy Piekar) – część Tarnowskich Gór[1], dawniej odrębna wieś, przyłączona do miasta w 1973 roku[2].
W 1998 roku razem z sąsiednimi Bobrownikami utworzyła dzielnicę Tarnowskich Gór o nazwie Bobrowniki Śląskie-Piekary Rudne[3]. Niegdyś obie miejscowości funkcjonowały oddzielnie; granicą była polna droga łącząca Bobrowniki z Lasowicami (obecnie ulice: Zwycięstwa, 23 Stycznia) oraz droga biegnąca z Tarnowskich Gór do Bytomia (ul. Józefa Korola).
W latach 1945–1954 część gminy Bobrowniki, zaś w latach 1954–1972 – gromady Bobrowniki.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwę miejscowości Rudy Piekarskie, Piekary Rudne oraz niemiecką Polnisch Beckern notuje Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany w latach 1880–1902[4]. Dzisiejsze Piekary Rudne w średniowiecznych dokumentach zapisywano jako Piekary Polskie (niem. Polnisch Beckern) dla odróżnienia ich od Piekar Niemieckich leżących nad Brynicą (dzisiejszych Piekar Śląskich)[5].
Pierwszy człon nazwy stanowi najprawdopodobniej odniesienie do roli służebnej mieszkańców wsi, którzy zajmować się mieli wypiekiem chleba na potrzeby pana feudalnego[6], natomiast drugi człon nazwy miejscowości pochodzi od wydobywanych w tym rejonie od średniowiecza rud metali.
Układ przestrzenny[edytuj | edytuj kod]
Piekary Rudne powstały jako typowa ulicówka z zabudowaniami położonymi po obu stronach drogi wiodącej do Radzionkowa (obecna ul. Radzionkowska). Wzdłuż głównej drogi biegł potok uchodzący w Bobrownikach do Stoły. Pola wsi pierwotnie ciągnęły się długim pasem na południe w stronę Radzionkowa, obejmując stoki i szczyt Suchej Góry oraz na północ w kierunku Nakła.
Piekary Rudne miały dwie kolonie (obecnie została jedna):
- Osiedle Królów – kolonia willowa, powstała po II wojnie światowej ok. roku 1977 na części dawnego placu ćwiczeń jednostek wojskowych z Tarnowskich Gór, zwanego Eksem (z niem. Exerzierplatz),
- Sucha Góra – kolonia fryderycjańska powstała pod koniec XVIII w. na południowym stoku Srebrnej Góry, od XIX w. samodzielna gmina, obecnie znajduje się w granicach Bytomia.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś została po raz pierwszy wymieniona 26 stycznia 1369 roku, w dwóch dokumentach traktujących „o dokonaniu podziału zamku, miasta (Bytomia) i całej ziemi bytomskiej” między księcia oleśnickiego Konrada II i księcia cieszyńskiego Przemysława I[5]. Piekary Rudne należały pierwotnie do parafii w Radzionkowie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Obwieszczenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 października 2019 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2019 r. poz. 2360).
- ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia, zniesienia i zmiany granic niektórych miast. (Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327).
- ↑ Jerzy Myszor, Lata II wojny światowej i powojennego półwiecza, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 592, ISBN 83-911508-3-6.
- ↑ „Piekarskie Rudy” w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego Tom VIII, s. 599.
- ↑ a b Marek Wroński, Problematyka osadnictwa Bobrownik położonych na ziemi bytomskiej, [w:] „Skała życia”. Monografia Górniczych Zakładów Dolomitowych w Bytomiu 1890–1990, praca zbior. pod red. M. Wrońskiego, Bytom 1990, s. 56–58.
- ↑ Jan Drabina, Okręg tarnogórski przed założeniem miasta, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 42, ISBN 83-911508-3-6.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Franciszek Żurek: Historia Bobrownik Śląskich. Axon, Tarnowskie Góry 2004, s. 271.
- ↑ Jednostki pomocnicze (dzielnice) wymienione w Rozdz. 4. § 8 pkt. 2 Statutu Gminy Tarnowskie Góry.