Rudolf Mękicki
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
muzeolog, numizmatyk, heraldyk |
| Narodowość |
polska |
Rudolf Mękicki (ur. 7 kwietnia 1887 we Lwowie - zm. 21 sierpnia 1942 tamże) — polski medalier, heraldyk, historyk sztuki i muzeolog, twórca ekslibrisów, redaktor naczelny kwartalnika Zapiski Numizmatyczne, wykładowca Politechniki Lwowskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W rodzinnym mieście ukończył szkołę średnią oraz zdobył wykształcenie z zakresy plastyki i historii sztuki. Początkowo pracował jako nauczyciel rysunku w szkole. Czas I wojny światowej spędził w niewoli rosyjskiej, do której dostał się jak żołnierz austriacki. Walczył też w szeregach Wojska Polskiego. Po wyjściu do cywila całkowicie poświęcił się działalności muzealnej. Do końca życia pracował w Muzeum Narodowym, przekształconym potem w Muzeum Historyczne Miasta Lwowa. Od 1921 r. jako kustosz, a od 1940 r. jako dyrektor naukowy[1].
Był autorem pierwszego polskiego ekslibrisu numizmatycznego (z wyobrażeniami monet) zaprojektowanego i wykonanego we Lwowie w roku 1910. Jest uważany za prekursora polskiego ekslibrisu numizmatycznego. W swojej twórczości posługiwał się techniką rysunku reprodukowanego na płycie cynkowej. Był twórcą tradycyjnego ekslibrisu opartego na motywach heraldycznych oraz realistycznego rysunku z historyczną stylizacją. W 1929 został skarbnikiem Towarzystwa Szkoły Grafiki[2].
W okresie do 1939 był autorem m.in. okładek książek, wzorów akcji i obligacji, dyplomów, banknotów miejskich, odznak, monet, medali i afiszy. Był również cenionym autorem okolicznościowych dyplomów wręczanych takim postaciom życia politycznego jak Edward Rydz-Śmigły, Ignacy Mościcki oraz Józef Beck. W swojej działalności kolekcjonerskiej przysłużył się również jako ofiarodawca Biblioteki Miejskiej im. W. N. Smagłowskiego (1872-1939) w Stanisławowie, a przede wszystkim monet z mennicy lwowskiej darowanych Muzeum Narodowemu im. króla Jana III we Lwowie, którego był kustoszem od 1922 r. do swej śmierci. W swoim dorobku artystycznym pozostawił ponad 200 projektów ekslibrisów, z czego 118 projektów zostało zrealizowanych, w tym o tematyce numizmatycznej. Na Wydziale Ogólnym Politechniki Lwowskiej wykładał historię pisma i heraldykę.
Został pochowany na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie[3][4].
Jego żona Julia (1899–1987) była kolekcjonerem ekslibrisów i numizmatów, działaczką Towarzystw Numizmatycznych[5]. Dzieło zapoczątkowane przez Rudolfa Mękickiego kontynuują jego dzieci: Stanisław (1924-2016, autor wielu ekslibrisów), córka Krystyna (1922-2010, członkini Oddziału PTN w Gliwicach), Juliusz (1921-2000, numizmatyk i kolekcjoner, prezes zarządu oddziału PTN w Gliwicach)[6][7][8].
Grafiki Rudolfa Mękickiego prezentowała m.in. Warszawska Galeria Ekslibrisu ze zbiorów Lecha Kokocińskiego. 10 października 1997 Rudolf Mękicki został wybrany patronem sanockiego koła PTN[9][10]. Podczas obchodów uroczystości 25-lecia Koła PTN w Sanoku 10 października 1997 w budynku Sanockiego Domu Kultury Krystyna i Juliusz Mękiccy dokonali odsłonięcia tablicy upamiętniającej Rudolfa Mękickiego[11][12][13].
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Rudolf Mękicki, Mennica lwowska w latach 1656-1657, Bibl. Lwowska t. XXXI, Lwów 1932.
- Rudolf Mękicki, Muzeum Narodowe im. Króla Jana III we Lwowie. Przewodnik po zbiorach, Lwów 1936.
- Stanisław Bulkiewicz, Rudolf Mękicki 1887-1942. Patron sanockich numizmatyków, Sanok 1997, Polskie Towarzystwo Numizmatyczne Koło w Sanoku.
- Andrzej Ryszkiewicz, Ex-libris polski, Wydawnictwo Artystyczno - Graficzne RSW "Prasa", Warszawa 1959.
- Stanisław Nicieja, Cmentarz Łyczakowski we Lwowie.
- Znaki biblioteczne Rudolfa Mękickiego, Arkadja, Lwów 1925.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Grażyna Kordel, Rudolf Mękicki. Mistrzowie polskiego ekslibrisu [online], 2019, s. 3-4.
- ↑ Towarzystwo Szkoły Grafiki. „Ognisko”, s. 5, Nr 6 / 1929.
- ↑ Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 351. ISBN 83-04-02817-4.
- ↑ Kronika PTN w Sanoku ↓, s. 50.
- ↑ Rudolf(1887-1942) Mękicki, Ex libris Julji Mękickiej, 1921 [dostęp 2023-10-20].
- ↑ Kronika PTN w Sanoku ↓, s. 6-7, 12, 45.
- ↑ Andrzej Romaniak: Medale, medaliony, plakiety. Katalog zbiorów. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2005, s. 110. ISBN 83-919305-8-0.
- ↑ In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Stanisław Mękicki [online], www.archimemory.pl [dostęp 2023-10-20].
- ↑ Stefan Stefański. Pan Stefański opowiada. Rudolf Mękicki – patron sanockich numizmatyków. „Tygodnik Sanocki”. Nr 47 (263), s. 7, 22 listopada 1996.
- ↑ Kronika PTN w Sanoku ↓, s. 7.
- ↑ Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 1995-2000. „Rocznik Sanocki 2001”, s. 343, 2001. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096.
- ↑ Franciszek Oberc, Pomniki i tablice pamiątkowe Sanoka, Sanok 1998, s. 27.
- ↑ Kronika PTN w Sanoku ↓, s. 8, 47.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tadeusz Ortyl: Kronika Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego Oddział w Sanoku im. Rudolfa Mękickiego 1972–2005. Sanok: 2005.