Ryszard Riedel

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ryszard Riedel
Ilustracja
Ryszard Riedel podczas koncertu w Gdańsku, 20-22 sierpnia 1981 r.
Imię i nazwisko

Ryszard Henryk Riedel

Pseudonim

Rysiek, Rygiel, Richard

Data i miejsce urodzenia

7 września 1956
Chorzów

Data i miejsce śmierci

30 lipca 1994
Chorzów

Przyczyna śmierci

niewydolność serca

Instrumenty

harmonijka ustna

Gatunki

rock, blues, blues rock

Zawód

wokalista, autor tekstów

Aktywność

1973–1994

Zespoły
Dżem
Strona internetowa
Scena muzyczna V Festiwalu Muzycznego im. Ryśka Riedla w 2003 w Tychach-Paprocanach
Grób Ryszarda Riedla i jego żony Małgorzaty. Wartogłowiec, Tychy

Ryszard Henryk Riedel (ur. 7 września 1956 w Chorzowie[1][2], zm. 30 lipca 1994 tamże) – polski wokalista i autor tekstów piosenek, wieloletni frontman zespołu Dżem. Grał także na harmonijce ustnej. Uznawany za jednego z najlepszych wokalistów w historii polskiej muzyki rozrywkowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był drugim dzieckiem Krystyny i Jana Riedlów, miał starszą o rok siostrę, Małgorzatę. Edukację zakończył na siódmej klasie szkoły podstawowej.

Nigdy nie pobierał lekcji śpiewu, był samoukiem. W grudniu 1973 dołączył do zespołu Jam, który później zmienił nazwę na Dżem. W pierwszych latach nie dopuścił do rozpadu zespołu. Na początku kariery w Dżemie zespół Kombi złożył mu propozycję przejścia do nich, ale Riedel ją odrzucił[3]. Teksty jego piosenek zwykle miały charakter autobiograficzny. Przez wiele lat współpracował z wieloma artystami polskiej sceny muzycznej, m.in. z Ryszardem Skibińskim, Leszkiem Winderem, Józefem Skrzekiem i Nocną Zmianą Bluesa.

Określony został przez prestiżowy amerykański magazyn „Rolling Stone” ostatnim hippisem naszych czasów[potrzebny przypis]. Prowadzony przez niego tryb życia naznaczony był m.in. przez narkotyki (głównie kompot), a ponieważ zdominowały one jego życie, dochodziło do wielu spięć między nim a zespołem. Pierwsze kontakty z narkotykami szacowane są na koniec lat 70. Prowadził życie outsidera, często opuszczał próby nagrań i nie przychodził na własne koncerty.

Poza działalnością muzyczną chętnie rysował, a jego rysunki często były wykorzystywane na projekty okładek, ponadto rozdawał je swoim fanom.

Pomimo narastających problemów zdrowotnych Riedla, jego współpraca z Dżemem trwała do momentu, kiedy wyniszczony narkotykami został zmuszony do kolejnego leczenia detoksykacyjnego (w 1994), które jednak nie dało rezultatu. Kilka razy wcześniej przechodził takie leczenia, jednak za każdym razem wracał do brania narkotyków. Mimo tego jawnie ostrzegał przed eksperymentowaniem z narkotykami i innymi używkami. Po ostatniej kuracji antynarkotykowej zespół postanowił umieścić Riedla z dala od znajomych i domu. W kwietniu i maju 1994 przebywał w Wodzisławiu Śląskim, gdzie jednak czuł się nieswojo, zapadł m.in. na amnezję. Po jakimś czasie znowu wrócił do brania[4]. W maju 1994 został tymczasowo usunięty z grupy[5], co członkowie zespołu w jednym z wywiadów radiowych wytłumaczyli niemożnością dalszej współpracy i ciągłego dostosowywania występów do niedomagającego Riedla. Zespół zawiesił lidera, gdy ten od 13 lipca przebywał w szpitalu. Zmarł, nie będąc już członkiem zespołu Dżem[6].

Rzeźba Ryszarda Riedla

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

26 listopada 1977 w kościele św. Marii Magdaleny w Tychach poślubił Małgorzatę Pol (zm. 3 maja 2007). W 1978 urodził im się syn, Sebastian Riedel, który również został muzykiem, a w 1980 córka – Karolina Małgorzata.

Śmierć[edytuj | edytuj kod]

Zmarł 30 lipca 1994 w Chorzowie. Bezpośrednią przyczyną śmierci była niewydolność serca. Pogrzeb odbył się 3 sierpnia 1994 na Cmentarzu Komunalnym na Wartogłowcu w Tychach (spoczywa wraz z małżonką w sektorze P, rząd 1, nr grobu 12/08)[7]. Na nagrobku wykuto cytat (W życiu piękne są tylko chwile...) z utworu „Naiwne pytania”. Po śmierci żony wykuto dodatkowy napis – Tylko ty i ja..., zaczerpnięty z „Tylko ja i ty” Dżemu.

Pomnik Ryszarda Riedla przed urzędem miasta Tychy

Obecność w kulturze popularnej[edytuj | edytuj kod]

  • W 1994 TVP Łódź zrealizowała film dokumentalny „Sen o Victorii”, w którym osoby związane z Ryszardem Riedlem (żona, przyjaciele, muzycy z grupy Dżem i in.) opowiadały o nim i o tym jak żył; realizacja: Tomasz Nowak[10][11] i Anna Szymanek.
  • W 1994 nakręcono film dokumentalny opowiadający historię życia wokalisty i zespołu pt. Dżem[12].
  • W 2004 nakręcony został film dokumentalny opowiadający historię życia wokalisty pt. Sie macie ludzie.
  • Powstały książki biograficzne autorstwa Jana Skaradzińskiego pt. Rysiek oraz Ballada o dziwnym zespole. Wydano również pozycje Aldony Zymy pt. Dżem – Kilka niedopowiedzianych słów i Edyty Kaszycy pt. Biała i czarna legenda Ryszarda Riedla.

Dyskografia[edytuj | edytuj kod]

Albumy poświęcone Ryszardowi Riedlowi:

Albumy zawierające utwory poświęcone Ryszardowi Riedlowi:

Albumy zawierające utwory zadedykowane Ryszardowi Riedlowi:

Utwory poświęcone Ryszardowi Riedlowi:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Jan Skaradziński: Dżem – Ballada o dziwnym zespole wydanie rozszerzone i uaktualnione. Poznań: In Rock Music Press, 1998, s. 186. ISBN 83-86365-02-1.
  2. https://www.dzem.com.pl/muzycy/ryszard-riedel.html [dostęp 2017-04-03]
  3. Jan Skaradziński, ''Rysiek, Wydawnictwo In Rock Music Press,2007.
  4. Ryszard Riedel. muzyka-historia.com. [dostęp 2013-07-31]. (pol.).
  5. Dżem. Bio. muzyka.wp.pl. [dostęp 2012-09-29]. (pol.).
  6. tvp.info: Fani pożegnają Ryszarda Riedla. 2012-08-03. [dostęp 2013-02-22]. (pol.).
  7. GROBONET - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarze komunalne w Tychach, tychy.grobonet.com [dostęp 2022-06-15].
  8. Marek Dutkiewicz: Jolka, Jolka pamiętasz?. Warszawa: Wydawnictwo Edipresse Książki, 2015, s. 117-118.
  9. Koniec festiwalu im. Ryśka Riedla. W tym roku impreza się nie odbędzie. katowice.gazeta.pl. [dostęp 2015-06-11].
  10. strona o Dżemie.
  11. strona TVP: „Tomasz Nowak – autor ...filmów dokumentalnych...wśród nich – „Sen o Victorii”...”.
  12. filmweb.pl: Dżem (1994). [dostęp 2013-02-22]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]