Rzeżusznik piaskowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rzeżusznik piaskowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

kapustowce

Rodzina

kapustowate

Rodzaj

rzodkiewnik

Gatunek

rzeżusznik piaskowy

Nazwa systematyczna
Arabidopsis arenosa (L.) Lawalrée
Bull. Soc. Roy. Bot. Belgique 92: 242 (1960)[3]
Synonimy
  • Arabis arenosa (L.) Scop.
  • Cardamine arenosa (L.) Roth
  • Cardaminopsis arenosa (L.) Hayek
  • Sisymbrium arenosum L.
  • Stenophragma arenosum (L.) B.Fedtsch.[3]

Rzeżusznik piaskowy, gęsiówka piaskowa (Arabidopsis arenosa (L.) Lawalrée[4]) – gatunek rośliny z rodziny kapustowatych. Występuje w Europie od Francji po Ukrainę i zachodnią Rosję oraz od Danii i krajów bałtyckich na północy, po Włochy i Bułgarię na południu. Poza tym jako introdukowany rośnie na pozostałym obszarze zachodniej, północnej i wschodniej Europy oraz na Syberii[3]. W Polsce jest to gatunek pospolity.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Kwiaty
Rozeta liści odziomkowych
Łodyga
W odróżnieniu od rzeżusznika Hallera bez rozłogów. W dolnej części roślina jest odstająco owłosiona.
Liście
Odziomkowe ułożone są w rozetkę, pierzastowcięte lub gruboząbkowane z 4–12 grubymi ząbkami. Górne liście łodygowe są lancetowate, zatokowo-ząbkowane lub całobrzegie.
Kwiaty
Przeważnie białe, rzadziej bladoliliowe lub czerwonawe, na szypułkach do 5 mm długich. Kwitnie od kwietnia do czerwca.
Owoc
Odstające pod prostym kątem lub nieco zwieszone łuszczyny o szerokości 0,6–1 mm.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Roślina jednoroczna lub dwuletnia, hemikryptofit. Siedlisko: suche łąki, przydroża, miejsca piaszczyste. W uprawach rolnych jest chwastem. W Tatrach występuje aż po piętro alpejskie.

Zmienność[edytuj | edytuj kod]

W Polsce występuje w dwóch podgatunkach[5]:

  • rzeżusznik piaskowy Borbasa (Arabidopsis arenosa subsp. borbasii (Zapał.) O’Kane & Al-ShehbazCardaminopsis arenosa (L.) Hayek subsp. borbasii Zapał.). W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Thlaspietalia rotundifolii[6].
  • rzeżusznik piaskowy typowy (Arabidopsis arenosa subsp. arenosaCardaminopsis arenosa (L.) Hayek subsp. arenosa).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-10] (ang.).
  3. a b c Arabidopsis arenosa (L.) Lawalrée. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-08-25].
  4. Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39–91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105. 
  5. Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 49, ISBN 978-83-62975-45-7.
  6. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.