Sążeń
Sążeń – wspólna nazwa różnych jednostek długości; nie są one metryczne, lecz antropometryczne – oparte o rozpiętość ramion dorosłego mężczyzny[1]. Różne sążnie w zaokrągleniu do jednej cyfry znaczącej są równe dwóm metrom (2 m).
W Polsce sążeń (lub inaczej siąg[2]) zmieniał się na przestrzeni wieków, oscylując w granicach 2 metrów:
- sążeń staropolski – 1,786 m (według konstytucji 1764)[1],
- sążeń nowopolski – 1,728 m = 3 łokcie = 6 stóp = 72 cale = 864 linie (obowiązywał w Królestwie Polskim 1819–1848)[1],
w Imperium Rosyjskim (w tym w zaborze rosyjskim wprowadzono od 1849 roku):
W zaborze austriackim 1 sążeń (niem. Klaster) był równy 1,8965 m (kwadrat o boku 40 sążni stanowił 1 morgę)[potrzebny przypis].
W Wielkiej Brytanii sążeń (ang. fathom, symbol fm) używany był, a w USA jest, używany do określania głębokości morza na brytyjskich mapach nawigacyjnych[1]:
Na Litwie sążeń litewski wynosił 1,940 m[1].
We Francji sążeń francuski (toise, wym. tuaz) wynosił 1,949 m[3].
W starożytnej Grecji odpowiednikiem sążnia była orgyia (ὀργυιά), równa 6 stóp. W zależności od długości stopy stanowiło to od 1,764 (dla stopy attyckiej) do 2,1 m (dla stopy pergamońskiej).
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Wielka Encyklopedia Powszechna PWN. T. 10: Robi-Step. Warszawa: PWN, 1967, s. 381.
- ↑ Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego
- ↑ Słownik Larousse'a: Toise