Sędziszów Małopolski (gmina)

Sędziszów Małopolski
	gmina miejsko-wiejska
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	ropczycko-sędziszowski
TERC	1815043
Burmistrz	Bogusław Kmieć
Powierzchnia	154,29 km²
Populacja (2020); • liczba ludności	; 23 777
• gęstość	154,1 os./km²
Nr kierunkowy	17
Kod pocztowy	39-120,-122,-123; -126, -127
Tablice rejestracyjne	RRS
	Adres urzędu:ul. Rynek 1; 39-120 Sędziszów Małopolski
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	11
Liczba miejscowości	13
	Położenie na mapie powiatu;
	50°04′10″N 21°42′05″E/50,069444 21,701389
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Sędziszów Małopolski (1934-54 i 1 I–9 XII 1973 gmina Sędziszów^[4]) – gmina miejsko-wiejska w województwie podkarpackim, w powiecie ropczycko-sędziszowskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie rzeszowskim. Siedzibą gminy jest Sędziszów Małopolski.

Struktura powierzchni[edytuj | edytuj kod]

Według danych z roku 2002^[5] gmina Sędziszów Małopolski ma obszar 154,29 km², w tym:

użytki rolne: 64%
użytki leśne: 26%

Gmina stanowi 28,11% powierzchni powiatu.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Gmina zbiorowa Sędziszów z siedzibą w mieście Sędziszowie została utworzona 1 sierpnia 1934 roku w powiecie ropczyckim w woj. krakowskim z dotychczasowych jednostkowych gmin wiejskich: Cierpisz, Czarna, Góra Ropczycka, Kawęczyn Sędziszowski, Krzywa, Przedmieście Sędziszowskie, Wolica Ługowa, Wolica Piaskowa i Zagorzyce^[6]. 1 kwietnia 1937 roku powiat ropczycki został zniesiony, a z jego terytorium utworzono powiat dębicki^[7].

Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[8].

Obszar zniesionej gminy Sędziszów wszedł w skład 5 gromad^[9]:

gromada Czarna Sędziszowska (Czarna Sędziszowska, Cierpisz i Krzywa)
gromada Gnojnica (część obszaru dotychczasowej gromady Góra Ropczycka)
gromada Olchowa (Klęczany)
gromada Wolica Ługowa (Wolica Ługowa, Wolica Piaskowa i Kawęczyn Sędziszowski)
gromada Zagorzyce (Zagorzyce)

1 stycznia 1956 gromady weszły w skład nowo reaktywowanego powiatu ropczyckiego w tymże województwie^[10].

W związku z reaktywowaniem gmin 1 stycznia 1973 roku^[11], utworzono gminę o nazwie Sędziszów z siedzibą w mieście Sędziszowie i składającą się z 14 sołectw: Będziemyśl, Boreczek, Borek Wielki, Cierpisz, Czarna Sędziszowska, Góra Ropczycka, Kawęczyn Sędziszowski, Klęczany, Krzywa, Ruda, Szkodna, Wolica Ługowa, Wolica Piaskowa i Zagorzyce^[12]^[13].

9 grudnia 1973 nazwę gminy Sędziszów zmieniono na Sędziszów Małopolski, równocześnie powołując wspólne rady narodowe dla gminy Sędziszów Młp. i miasta Sędziszów Młp. z siedzibą w Sędziszowie Młp.^[14] W związku z tym powstała współczesna gmina Sędziszów Małopolski.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Dane z 30 czerwca 2005^[15]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	22 588	100	11 520	51	11 068	49
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	146,4		74,7		71,7

Dane z 30 czerwca 2004^[15]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	22 564	100	11 507	51	11 057	49
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	146,2		74,6		71,7

Piramida wieku mieszkańców gminy Sędziszów Małopolski w 2014 roku^[16].

Sołectwa[edytuj | edytuj kod]

Będziemyśl, Boreczek, Cierpisz, Czarna Sędziszowska, Góra Ropczycka, Klęczany, Krzywa, Ruda, Szkodna, Zagorzyce Dolne, Zagorzyce Górne^[2]

Miejscowości bez statusu sołctwa: Bukowina i Zabłocie.

Sąsiednie gminy[edytuj | edytuj kod]

Iwierzyce, Kolbuszowa, Niwiska, Ostrów, Ropczyce, Świlcza, Wielopole Skrzyńskie

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 7 [dostęp 2022-01-22]
↑ ^a ^b Strona gminy ,sołectwa
↑ ^a ^b Urząd Statystyczny w Rzeszowie
↑ Uchwała Nr XXIII/81/73 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1973 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin oraz zmian nazw niektórych gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy WRN w Rzeszowie z 13 października 1973 r., Nr 11, Poz. 136)
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Dz.U. z 1934 r. nr 64, poz. 538
↑ Dz.U. z 1937 r. nr 18, poz. 119
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
↑ Uchwała Nr 34/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu tarnobrzeskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 18 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41)
↑ Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 283
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
↑ Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972 r., Nr 16, Poz. 196)
↑ Wykaz symboli terytorialnych jednostek administracyjnych używanych do celów statystycznych (podział administracyjny z dnia 1. I. 1973 r.). Główny Urząd Statystyczny. Biuro Spisów
↑ Uchwała Nr XXIII/81/73 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1973 r. w sprawie utworzenia powiatów i gmin oraz zmian nazw niektórych gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 13 października 1973 r., Nr 11, Poz. 136)
↑ ^a ^b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Gmina Sędziszów Małopolski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[rap-1] Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 7 [dostęp 2022-01-22]

[sol-2] Strona gminy ,sołectwa

[us-3] Urząd Statystyczny w Rzeszowie

[4] Uchwała Nr XXIII/81/73 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1973 r. w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin oraz zmian nazw niektórych gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy WRN w Rzeszowie z 13 października 1973 r., Nr 11, Poz. 136)

[autonazwa1-5] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[6] Dz.U. z 1934 r. nr 64, poz. 538

[7] Dz.U. z 1937 r. nr 18, poz. 119

[8] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191

[main-9] Uchwała Nr 34/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu tarnobrzeskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 18 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41)

[10] Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 283

[11] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[12] Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972 r., Nr 16, Poz. 196)

[13] Wykaz symboli terytorialnych jednostek administracyjnych używanych do celów statystycznych (podział administracyjny z dnia 1. I. 1973 r.). Główny Urząd Statystyczny. Biuro Spisów

[14] Uchwała Nr XXIII/81/73 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1973 r. w sprawie utworzenia powiatów i gmin oraz zmian nazw niektórych gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 13 października 1973 r., Nr 11, Poz. 136)

[autonazwa2-15] Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[populacja2016-16] Gmina Sędziszów Małopolski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[:a-17] Kursywą opisano jednostki utworzone przez władze hitlerowskie.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[A]

Miasto	Sędziszów Małopolski
Wsie	Będziemyśl Boreczek Cierpisz Czarna Sędziszowska Góra Ropczycka Klęczany Krzywa Ruda Szkodna Zagorzyce
Osady	Bukowina Zabłocie
Części miasta	Borek Wielki Dwór Grobla Kawęczyn Sędziszowski Kolonia Księżomost Malinówka Ogrody Podlesie Popowiec Poręby Potok Przedmieście Sędziszowskie Przy Rzece Rędziny (SIMC 0661167) Rędziny (SIMC 0974950) Wisy Wolica Ługowa Wolica Piaskowa Załuże Zamłynie Zarzecze
Części wsi	Bór Browar Budy Dolne Zagorzyce Dutkówka Folwark Gnypówka Górne Zagorzyce Kalwaria Koniec Kujdówka Łabajówka Łuski Łysa Góra Majchrówka Majdan (Czarna Sędziszowska) Majdan (Klęczany) Malskówka Nawsie Nowa Wieś Ochałówka Pańskie Pasieka Piekło Plackówka Podkościele Podleśnictwo Poklasne Pustki Ratajówka Rogówka Sołtystwo Szymankówka Tarnów Wisy Wójcikówka Wólka Zaleśnictwo Zamoście Zatybrze
Osada wsi	Ostrów
Przysiółki wsi	Budy (Góra Ropczycka) Budy (Szkodna) Budy (Zagorzyce) Budzisz Zagorzański Góry Grudna Jasień Knieja (Boreczek) Knieja (Ruda) Kolonia Lipie Mały Jasień Na Dziale Na Górach Na Górce Nowarka Pasieki Pod Koleją Podboreczek Podlasek Pola Poręby Poręby Drugie Poręby Pierwsze Przymiarki Rzeki Sobótki Stara Wieś Za Cegielnią Zagacie Zajezierze Zapadziska

Miasta	Ropczyce Sędziszów Małopolski
Gminy miejsko-wiejskie	Ropczyce Sędziszów Małopolski
Gminy wiejskie	Iwierzyce Ostrów Wielopole Skrzyńskie

Przynależność wojewódzka	woj. krakowskie (1920–37) woj. rzeszowskie (1956–75)
Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →)	Dębica Pilzno (← od 1932) Ropczyce Sędziszów (od 1934)
Miasteczka (1920–34)	Sędziszów (→) Wielopole
Gminy miejskie (1920–37 → i ← 1956–75)	Dębica (do 1937) Pilzno (← 1932–37) Ropczyce Sędziszów (Małopolski)
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–37 → i 1973–75)	Borek Wielki (do 1937) Czarna ad Tarnów (do 1937) Dębica (do 1937) Iwierzyce (od 1973) Olchowa (do 1937) Ostrów (od 1973) Paszczyna (do 1937) Pilzno (do 1937) Ropczyce Sędziszów (Małopolski) Straszęcin (do 1937) Wielopole Skrzyńskie
Gromady (1956–72)	Borek Wielki (← 1956–72) Brzeziny (← 1956–72) Bystrzyca (← 1956–72) Chechły (← 1956–61) Czarna Sędziszowska (← 1956–72) Glinik (← 1956–61) Gnojnica (← 1956–72) Iwierzyce (← 1956–72) Kamionka (← 1956–61) Lubzina (← 1956–72) Łączki Kucharskie (← 1956–61) Mała (← 1956–61) Nawsie (← 1956–72) Niedźwiada (← 1956–72) Nockowa (← 1956–61) Ocieka (← 1956–72) Okonin (1961–68) Olchowa (← 1956–72) Ostrów (← 1956–72) Ropczyce (1969–72) Wielopole Skrzyńskie (← 1956–72) Witkowice (← 1956–68) Wolica Ługowa (← 1956–72) Zagorzyce (← 1956–72)