Sławomir Wierzcholski
 Sławek Wierzcholski foto: Krzysztof Szafraniec | |
| Imię i nazwisko |
Sławomir Ignacy[a] Wierzcholski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Instrumenty | |
| Typ głosu | |
| Gatunki | |
| Instrument | |
| harmonijka usta, HOHNER, Special 20 | |
| Zespoły | |
| Nocna Zmiana Bluesa | |
| Odznaczenia | |
 
| |
| Strona internetowa | |
Sławomir Ignacy[a] Wierzcholski, znany również jako Sławek Wierzcholski (ur. 19 kwietnia 1958 w Toruniu) – wirtuoz harmonijki ustnej, wokalista, autor tekstów i muzyki, dziennikarz radiowy i prasowy. Założyciel grupy Nocna Zmiana Bluesa. Członek Akademii Fonograficznej ZPAV[1].
Edukacja[edytuj | edytuj kod]
Ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Toruniu[2]. Jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu[potrzebny przypis]. W późniejszych latach był wolnym słuchaczem z historii jazzu[potrzebny przypis] na Uniwersytecie Indiana w Bloomington w USA[3].
Kariera i osiągnięcia muzyczne[edytuj | edytuj kod]
Sławomir Wierzcholski (wśród muzyków znany bardziej jako Sławek) rozpoczął przygodę z muzyka w ósmej klasie szkoły podstawowej, uczęszczając na zajęcia nauki gry na gitarze w "Domu Harcerza" w Toruniu[brak potwierdzenia w źródle][3].
W 1982 roku, jako student Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika założył grupę Nocna Zmiana Bluesa, której jest nadal liderem i z którą dalej koncertuje w Polsce i za granicą, m.in. Francja, Węgry, Związek Radziecki, Szwecja, Belgia, Niemcy, Holandia, Zimbabwe, Stany Zjednoczone.
Z tym zespołem i pod własnym nazwiskiem wydał dwadzieścia dziewięć płyt (3 LP, 22 CD, 3 DVD) 4 z nich zdobyły status "Złotej Płyty". Wystąpił w wielu programach radiowych i telewizyjnych. Jako sideman, Sławek gra na harmonijce na kilkunastu płytach takich wykonawców jak m.in. Maanam, Majka Jeżowska, Krystyna Prońko, Danuta Błażejczyk i inni.
Sławek Wierzcholski nagrał 3 solowe płyty z towarzyszeniem kultowych polskich artystów: CD "Ciśnienie" z grupą Dżem, CD "Piątek wieczorem z Wojciechem Karolakiem (nagrodzony "Złotą Płytą"), CD "Samotna kolacja" z Krystyną Prońko. Koncertował i nagrywał z bluesmanami amerykańskimi, wśród których byli m.in. Charlie Musselwhite, Junior Wells i Louisiana Red oraz z czołówką polskich muzyków rockowych i jazzowych.
Z Nocną Zmianą Bluesa otwierał koncert grupy Blues Brothers (Norymberga 1989) i B.B. Kinga (Warszawa 1996). Sławek jest wykonawcą partii harmonijki ustnej na ścieżkach dźwiękowych kilku filmów i seriali telewizyjnych gdzie wykonywał m.in. kompozycje Krzesimira Dębskiego i Michała Lorenca. Sam stworzył muzykę do serialu TVP „Babilon.pl” (reż. W. Maciejewski), do spektaklu „Historia o Miłosiernej” w Teatrze im. Wilama Horzycy w Toruniu oraz do musicalu "Tajemnica Tomka Sawyera"[4]. Jego harmonijka pojawia się w serialach telewizyjnych: "Rodzinka.pl" oraz "Ojciec Mateusz".
Wierzcholski jest autorem i kompozytorem wielu znanych utworów bluesowych, jak m.in. „Chory na bluesa”, „Blues mieszka w Polsce”, „John Lee Hooker”, „Hotelowy blues”, „Szósta zero dwie” i wielu innych.
Utwory Wierzcholskiego (teksty bądź muzykę) wykonują też artyści o szerokim spektrum stylistycznym a m.in. Felicjan Andrzejczak, Big Bike Orchestra, Forsal, Mariusz Kalaga, Marcin Miller, Krystyna Prońko, Krzysztof Respondek, Patrycja Runo, Lidia Stanisławska, Top Girls, TSA i inni[potrzebny przypis].
Dziennikarstwo[edytuj | edytuj kod]
Od roku 2001 prowadził autorską audycję Okolice bluesa w warszawskim Polskim Radiu RDC (wówczas Radiu dla Ciebie). Zrealizował tam ponad 500 autorskich audycji.
Wcześniej przez czternaście lat prowadził w Programie 3 Polskiego Radia audycje popularyzujące bluesa. Zrealizował ponad 1500 autorskich audycji, a wśród nich:
- Z muzycznej kolekcji Marii Jurkowskiej
- Blues w pigułce
- Bluesełka
- Trójka pod księżycem
- Między rockiem a Hitchcockiem
- Folkowo - bluesowa gazeta radiowa (wspólnie z Wojciechem Ossowskim)
- Trochę bluesa
- Przez sześć lat prowadził cykliczną audycję o bluesie "Korzenie i owoce" w Programie Drugim Polskiego Radia[5][6]
- Przez wiele lat był współpracownikiem miesięcznika Jazz Forum. Od chwili założenia współpracuje z kwartalnikiem "Twój blues"
Inna działalność[edytuj | edytuj kod]
Jest autorem trzech podręczników gry na harmonijce ustnej[7], telewizyjnego kursu gry na tym instrumencie oraz wykładowcą na warsztatach instrumentalnych (m.in. w le Creusot we Francji). W roku 1997, Sławek, jako pierwszy Polak – bluesman, wystąpił wśród najwybitniejszych harmonijkarzy na Światowym Festiwalu Harmonijki w Trossingen w Niemczech.
Przez 19 lat (2001-2019) był dyrektorem artystycznym festiwalu Harmonica Bridge[8][9][10].
Wierzcholski jest wiceprezesem Stowarzyszenia Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno – Muzycznych SAWP, członkiem zarządu Związku Autorów i Kompozytorów ZAKR[11], sekretarzem Sekcji Autorów Muzyki Rozrywkowej i Tanecznej (B)[12] oraz członkiem Komisji Rewizyjnej Związku zawodowego Muzyków RP[13].
Wierzcholski jest również autorem tekstów i muzyki kilku płyt dla dzieci (m.in. zespołu "Korniki"[14] oraz autorem muzyki do musicalu "Tajemnica Tomka Sawyera" (libretto: Jerzy A. Masłowski) wystawianego przez teatr Muzyczny w Toruniu, Teatr Miejski w Lesznie a obecnie na Scenie Relax w Warszawie[15].
1 kwietnia 2015 w południe, z okazji Prima aprilis, Wierzcholski zagrał na harmonijce ustnej tradycyjny hejnał z wieży Kościoła Mariackiego w Krakowie[16].
Jest endoreserem (twarzą) firmy czołowego światowego producenta harmonijek ustnych HOHNER.
Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
Z okazji przypadającego w roku 2007 jubileuszu ćwierćwiecza działalności artystycznej, Wierzcholski otrzymał szereg nagród i wyróżnień, jak m.in. nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, nagrodę Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Medal „Thorunium” Prezydenta Torunia. W 2022 odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[17].
Wcześniej przyznano mu również tytuł Honorowego Obywatela Rawy Mazowieckiej i tytuł Honorowego Obywatela Miasta i Gminy Leśna oraz honorowe wyróżnienie na Festiwalu „Old Jazz Meeting”.
W ankiecie „Blues Top” kwartalnika „Twój blues” Wierzcholski od lat zdobywa czołowe miejsca w kraju jako osobowość bluesa, wokalista i mistrz harmonijki.
W roku 2002 ukazała się biograficzna książka o Sławku autorstwa Jana Skaradzińskiego i Mariusza Szalbierza pt. „Chory na bluesa”[18].
W roku 2014 ukazała się kolejna książka poświęcona Wierzcholskiemu: "Cały ten blues - przypadek Sławka Wierzcholskiego" autorstwa Mirosława Pęczaka[19].
Sławkowi Wierzcholskiemu bądź Nocnej Zmianie Bluesa poświęcone są trzy telewizyjne filmy dokumentalne:
- "Sekrety przedświtu" 1988, reż. 'Grzegorz Styła
- "Zawsze wygra blues" 1996 - reż. Jerzy Krysiak
- "Chory na bluesa" 2014 - reż. Hubert Gorczyca[20]
W 2011 został uhonorowany Katarzynką w toruńskiej Piernikowej Alei Gwiazd. W 2011 został również uhonorowany jako Ikona Olsztyńskich Nocy Bluesowych.
9 maja 2012 Sławomir Wierzcholski został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Tego samego dnia otrzymał również nagrodę Stowarzyszenia Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno - Muzycznych[21].
Dyskografia[edytuj | edytuj kod]
Dyskografia nie obejmuje licznych wznowień i kompilacji CD Sławka Wierzcholskiego i Nocnej Zmiany Bluesa.
Z Nocną Zmianą Bluesa[edytuj | edytuj kod]
- 1986 - Nocny koncert, POLJAZZ PSJ-011
- 1998 - The Blues Nightshift, POLSKIE NAGRANIA SX 2569
- 1990 - Zróbmy to razem, LP Polskie Nagrania SX 2843
- 1991 - The Best of The Blues Nightshift JAM
- 1992 - Unforgettable Bluesmen, JAM CD 0292
- 1993 - Chory na bluesa, BASS RECORDS BMC 038
- 1995 - Blues mieszka w Polsce, HAMMER MUSIC HCD 001 1995
- 2000 - Zawsze wygra blues, POMATON EMI 7243 5 24866 2 5
- 2005 - Blues w sile wieku, MTJ
- 2006 - Harmonijkowy as, POLSKIE RADIO PRCD – 402 – złota płyta[22]
- 2006 - Historia choroby, (6 CD Box) MTJ CD 90081 – platynowa płyta[23]
- 2010 - Koncert w Suwałkach (z gościnnym udziałem Jana Błędowskiego), 4everMUSIC – złota płyta[24]
- 2012 - 30, Firma Księgarska Jacek i Krzysztof Olesiejuk EAN: 5907812245122
- 2016 - Chce się grać / Hotelowy blues (2 CD) WARNER 08256 4 62887 8 6
- 2021 - Amazonia SLM Ballada 014
Solo[edytuj | edytuj kod]
- 1993 - Ciśnienie (z zespołem Dżem) BASS RECORDS BCD 002
- 1996 - Co tylko chcesz, POMATON EMI 7243 8 52868 2
- 1998 - Polski blues, POLSKIE RADIO PRCD – 208
- 2000 - Live – Official Bootleg, BLUES.PL BPL 2101
- 2001 - Przejściowy stan, POLSKIE RADIO PRCD – 265
- 2003 - Niepokonani (2 CD Box – Polski Blues + Chory na bluesa), Polskie Radio 067 532-2
- 2004 - Piątek wieczorem (z Wojciechem Karolakiem), POLSKIE RADIO PRCD 447 – złota płyta[25]
- 2007 - Wideoteka dorosłego człowieka, MTJ
- 2008 - Antologia Polskiego Bluesa, 4everMUSIC 060
- 2009 - Blues w filharmonii, 4everMUSIC 099
- 2009 - Antologia Polskiego Bluesa cz. 2, 4everMUSIC 060
- 2014 - Matematyka serc - Polskie Radio PRCD 1756
Płyty DVD[edytuj | edytuj kod]
- 2006 - Live in Concert, OKO
- 2007 - Ćwierć wieku z bluesem, Oskar
- 2012 - Sławek Wierzcholski i Nocna Zmiana Bluesa "30" Polskie Radio
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ ZPAV: Akademia Fonograficzna (Sekcja Muzyki Rozrywkowej). www.zpav.pl. [dostęp 2010-10-03]. (pol.).
- ↑ Sławek Wierzcholski: Jestem pogodnym bluesmanem [online], Radio Olsztyn [dostęp 2023-07-24] (pol.).
- ↑ a b Tommy Jansson, Wierzcholski, Slawek #140 (english) [online], Jefferson [dostęp 2017-11-27] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-27] (ang.).
- ↑ https://www.scenarelax.pl/wydarzenie-karta.php?id=1
- ↑ Ludzie Polskiego Radia - Sławek Wierzcholski [online], Polskie Radio [dostęp 2023-07-23] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-12].
- ↑ Korzenie i owoce [online], Dwójka Polskie Radio, 2014–2015 [dostęp 2023-07-23] (pol.).
- ↑ Harmonijka i blues - Księgarnia muzyczna Alenuty.pl - śpiewniki, nuty, książki. [dostęp 2010-11-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-27)].
- ↑ Harmonijkowy Most ponad Brdą i Wisłą [online], Gazeta Pomorska, 26 sierpnia 2008 [dostęp 2023-07-23] (pol.).
- ↑ Rafał Bryndal, Sławomir Wierzcholski, Z MIŁOŚCI DO BLUESA, [w:] „Wiadomości” ZAiKS-u nr 33 [pdf], zaiks.org.pl, kwiecień 2022, 71 (pdf: 37) [dostęp 2023-07-23].
- ↑ Harmonica Bridge [online], Harmonica Bridge [dostęp 2023-07-23].
- ↑ https://zakr.pl/informacje/wladze/#w1
- ↑ https://zaiks.org.pl/63,101,sekcje_dzialajace_w_zaiks-ie
- ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2020-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-05)].
- ↑ https://rypin.naszemiasto.pl/zespol-korniki-z-rypina-wraca-z-nowa-plyta/ar/c13-7620901
- ↑ https://www.elleman.pl/artykul/zrelaxowany-tomek-sawyer-na-nowej-scenie-relax-w-warszawie-recenzja
- ↑ Piotr Rąpalski: Kraków. Hejnał zabrzmiał na ustnej harmonijce.
- ↑ M.P. z 2022 r. poz. 313
- ↑ https://marszalek.com.pl/sklep/pl/biografie/442-chory-na-bluesa.html
- ↑ https://marszalek.com.pl/sklep/pl/biografie/2937-caly-ten-blues-przypadek-slawka-wierzcholskiego.html
- ↑ https://tvpkultura.tvp.pl/szukaj?query=Chory+na+bluesa&sort_by=date&type=wszystkie
- ↑ Sławek Wierzcholski nagrodzony Gloria Artis i nagrodą SAWP. www.polskieradio.pl. [dostęp 2012-05-18]. (pol.).
- ↑ Złote płyty CD przyznane w 2010 roku [online], ZPAV [dostęp 2020-08-17].
- ↑ Platynowe płyty CD przyznane w 2011 roku [online], ZPAV [dostęp 2020-08-17].
- ↑ Złote płyty CD przyznane w 2011 roku [online], ZPAV [dostęp 2020-08-17].
- ↑ Złote płyty CD przyznane w 2005 roku [online], ZPAV [dostęp 2020-08-17].