Słoń (herb szlachecki)
 Herb Słoń | |
| Typ herbu | |
|---|---|
.svg)
Słoń – polski herb szlachecki z nobilitacji.
Opis herbu[edytuj | edytuj kod]
Herb znany był w kilku wariantach. Opis zgodnie z klasycznymi regułami blazonowania:
Słoń: W polu błękitnym, na trzech pagórkach zielonych, słoń srebrny. Klejnot: nad hełmem, w koronie trzy pióra strusie. Labry: błękitne, podbite srebrem.
Opis według Ostrowskiego:
W polu błękitnem na trzech pagórkach zielonych – słoń czarny albo srebrny. Nad hełmem w koronie – trzy pióra strusie. Labry błękitne podbite srebrem[1].
Słoń II: W polu czerwonym słoń srebrny z takąż wieżą blankowaną na grzebiecie. W klejnocie, między dwiema trąbami słoniowymi, wieża jak w godle. Labry czerwone, podbite srebrem.
Opis według oryginalnego nadania:
Stemma elephantem nempe turrium dorso sustinentem, cum galea et corona equestri in campo rubeo deportandum, desuper vero e corona duas proboscides elephantinas in utraque partem prominentes in medio antem earum turrim similem priori[2].
Słoń (b): W polu błękitnym słoń rozganiający trąbą owce. Klejnot nieznany, labry powinny być błękitne, podbite srebrem.
Opis według Niesieckiego:
Słoń, trąbą swoją, z drogi owieczki rozpędzający[3].
Wzmianki heraldyczne[edytuj | edytuj kod]
Herb Słoń II został nadany w 1654 Janowi Warteresowiczowi (Warteryszowiczowi) alias Słoniowskiemu, kupcowi, z pochodzenia Ormianinowi. Dokument nobilitacyjny wydany 30 czerwca 1654. Nobilitowany, mimo przyjęcia do stanu szlacheckiego, uzyskał 26 sierpnia 1658 zezwolenie na prowadzenie handlu z krajami tureckimi[2][4]. Ostrowski pisze, że od Warteresowicza wywodzą się Słoniowscy (Słoniewscy)[1]. W roku 1659 nobilitowany za zasługi, na instancję wojska zaporoskiego, został także Krzysztof Wartyriszewicz (Warteresowicz) Słoniewski, mieszczanin zamojski[1]. Dokument nobilitacyjny został wystawiony 6 sierpnia 1661. W aktach zachowała się wzmianka, że Krzysztof podszył się pod Jana[5]. Okolski, Niesiecki i Ostrowski znają tylko nobilitację Jana i przypisują mu herb z błękitnym polem, czyli Słoń[1][3]. Niesiecki wspomina, że widział podobny herb na nagrobku Jana Paprockiego pisarza żupy toruńskiej w kościele dominikanów w Toruniu, ale tam słoń miał rozganiać owce trąbą[3]. Rekonstrukcję graficzną tego herbu zamieścił dopiero Teodor Chrząński, pod nazwą Słoń (b). Rozróżnienia herbów Słoń i Słoń II dokonał dopiero Tadeusz Gajl, ale nie zamieścił herbu Słoń (b)[6].
Ponieważ Ostrowski i jego poprzednicy nie znali dokumentu nobilitacyjnego Jana, nie wiemy czy herb Słoń z błękitnym polem został nadany w takiej formie Krzysztofowi jako osobny herb, czy też Krzysztof otrzymał herb Jana, ale przekaz o jego barwach, klejnocie i wieży na grzebiecie słonia, został zniekształcony.
Herbowni[edytuj | edytuj kod]
Słoń, Słoń II: Warteresowicz (Warteryszowicz, Wartyriszewicz), Słoniewski (Słoniowski).
Słoń (b): Paprocki.
Niesiecki wymienia tego herbu rodzinę Sierawskich, ale Ostrowski przypisuje im herb własny Sierawski, będący odmianą herbu Słoń, w innych barwach[1][7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Juliusz Karol Ostrowski: Księga herbowa rodów polskich. Warszawa: Główny skład Księgarnia Antykwarska B. Bolcewicza, 1897, s. 357.
- ↑ a b Barbara Trelińska: Album armorum nobilium Regni Poloniae XV - XVIII saec. Herby nobilitacji i indygenatów XV-XVIII w.. Lublin: 2001, s. 306.
- ↑ a b c Herbarz polski Kaspra Niesieckiego powiększony dodatkami z późniejszych autorów, rękopismów, dowodów urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza, Kasper Niesiecki, Lipsk 1841, tom VIII, str. 407.
- ↑ Anna Wajs: Materiały genealogiczne, nobilitacje, indygenaty w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie. Warszawa: 2001, s. 124.
- ↑ Barbara Trelińska: Album armorum nobilium Regni Poloniae XV - XVIII saec. Herby nobilitacji i indygenatów XV-XVIII w.. Lublin: 2001, s. 337.
- ↑ Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku: ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007, s. 355-356. ISBN 978-83-60597-10-1.
- ↑ Juliusz Karol Ostrowski: Księga herbowa rodów polskich. Warszawa: Główny skład Księgarnia Antykwarska B. Bolcewicza, 1897, s. 350.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Juliusz Karol Ostrowski: Księga herbowa rodów polskich. Warszawa: Główny skład Księgarnia Antykwarska B. Bolcewicza, 1897, s. 357.
- Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku: ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007. ISBN 978-83-60597-10-1.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Herb Słoń z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla
- Herb Słoń II z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla