SMS Leopard (1885)

SMS Leopard
	Historia
Stocznia	Armstrong Whitworth, Newcastle upon Tyne
Położenie stępki	styczeń 1885
Wodowanie	10 września 1885
	K.u.K. Kriegsmarine
Wejście do służby	26 marca lub 31 marca 1886
Los okrętu	złomowany po 1920
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	1557 ts
Długość	na linii wodnej: 71,4 m; całkowita: 73,2 m
Szerokość	10,4 m
Zanurzenie	4,3 m
	Napęd
	dwie 2-cylindrowe pionowe sprzężone maszyny parowe o mocy indykowanej 6380 KM, 2 śruby
Prędkość	18,7 węzła
Zasięg	2800 Mm przy 10 w
	Uzbrojenie
	2 działa 120 mm L/35; 10 dział 47 mm L/44; 4 wyrzutnie torped 350 mm; - stan 1891-1910
	Opancerzenie
	pokład: 12 mm
Załoga	186

SMS Leopard – austro-węgierski krążownik torpedowy z końca XIX wieku, zbudowany w Wielkiej Brytanii, służący podczas I wojny światowej. Od 1903 roku przeklasyfikowany na krążownik III klasy, a od 1909 na krążownik lekki^[3]. Złomowany po wojnie.

Budowa i opis[edytuj | edytuj kod]

Razem z bliźniaczym „Panther”, zamówiony został w brytyjskiej stoczni W.G. Armstrong w Elswick (część Newcastle); projektantem był William Henry White. Oryginalnie był klasyfikowany w marynarce Austro-Węgier jako Torpedoschiff^[3] (okręt torpedowy, odpowiednik krążownika torpedowego^[1]). Z konstrukcyjnego punktu widzenia, były to małe krążowniki pancernopokładowe.

Główne uzbrojenie stanowiły cztery stałe nadwodne wyrzutnie torped kalibru 35 cm^[a], umieszczone tuż nad linią wodną: jedna w dziobnicy, jedna na rufie i po jednej na każdej z burt. Uzbrojenie artyleryjskie początkowo stanowiły dwa działa kalibru 120 mm Krupp L/35 umieszczone po jednym na każdej z burt, na sponsonach wystających poza obrys burt, na śródokręciu. W 1909 zamieniono je na 4 nowocześniejsze działa kalibru 7 cm^[3] (rzeczywisty kaliber 66 mm^[4]; prawdopodobnie po jednym na burtach, dziobie i rufie). Uzbrojenie uzupełniało 10 dział kalibru 47 mm: początkowo 4 zwykłe armaty o długości lufy L/33 (33 kalibry) i 6 wielolufowych armat Hotchkiss M1879, a od 1891 – 10 nowszych dział L/44^[3].

Służba[edytuj | edytuj kod]

Po podniesieniu austro-węgierskiej bandery, pełnił rolę lidera flotylli torpedowców. Brał udział w tym charakterze w corocznych manewrach floty. W dniach 25 kwietnia - 27 maja 1888 razem z eskadrą okrętów uczestniczył w Wystawie Światowej w Barcelonie^[3]. 25 czerwca 1888 odniósł uszkodzenia, wchodząc na mieliznę, po czym był remontowany w Poli. W latach 1889-1896 głównie pozostawał w rezerwie, z przerwami na udział w letniej eskadrze szkolnej w 1891 i 1893 roku^[3]. Od 12 kwietnia 1897 uczestniczył w zespole okrętów blokującym turecką Kretę^[b]. Od 20 września 1907 do 13 kwietnia 1909 "Leopard" stacjonował we wschodniej Azji, głównie Chinach, reprezentując tam interesy Austro-Węgier, po czym powrócił do kraju. W latach 1910-1913 pozostawał w rezerwie^[3].

W czasie I wojny światowej okręt był już przestarzały. Został wycofany ze służby czynnej 15 maja 1914^[c], po czym pełnił rolę pływającej baterii obrony wybrzeża w Poli^[2] lub w pobliskiej Cieśninie Fažana^[3]. Nie brał udziału w działaniach bojowych. Po wojnie w ramach reparacji wojennych przekazany Wielkiej Brytanii. Sprzedany włoskiej stoczni złomowej, złomowany w 1920 roku.

Dane techniczne[edytuj | edytuj kod]

Uzbrojenie

początkowo:^[3]
- 2 działa 120 mm L/35 Krupp C/80 w stanowiskach na burtach (2xI)
- 4 działa 47 mm L/33
- 6 armat wielolufowych Hotchkiss M1879 47 mm
- 4 stałe wyrzutnie torped 350 mm^[a] (1 dziobowa, 1 rufowa, 2 burtowe)
od 1891:^[3]
- 2 działa 120 mm L/35 Krupp C/80 w stanowiskach na burtach (2xI)
- 10 dział 47 mm L/44
- 4 stałe wyrzutnie torped 350 mm
od 1910:^[2]
- 4 działa 66 mm (nominalnie 7 cm) L/45 (4xI)^[3]
- 10 dział 47 mm L/44
- 3 stałe wyrzutnie torped 350 mm (1 dziobowa, 2 burtowe)^[3]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Kaliber wyrzutni torped podawany jako 35 cm - prawdopodobnie w rzeczywistości 356 mm (914 cali).
↑ W źródle E. Sieche, op.cit., s.7 jest omyłkowa data, do kiedy "Leopard" działał na wodach Krety - 12 kwietnia 1889 (chodzi o rok 1898 lub 1899)
↑ Tak R. Gardiner i in. Conway's..., s.277 i R. Greger, Austro-Hungarian..., s.27. E. Sieche Torpedoschiffe... podaje, że od 14 lutego do 15 maja 1915 był okrętem szkolnym Szkoły Torpedowej (możliwa omyłka co do roku)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c René Greger: Austro-Hungarian Warships of World War I. Londyn: 1976, s. 27. ISBN 0-7110-0623-7.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugene Kolesnik (red.): Conway's All The World's Fighting Ships 1860-1905. Annapolis, Md.: Naval Institute Press, 1979, s. 277. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Erwin Sieche: Torpedoschiffe und Zerstörer der K. u. K. Marine. T. 34. Wölfersheim-Berstadt: Podzun-Pallas-Verlag, 1996, s. 7, seria: Marine-Arsenal. ISBN 3-7909-0546-1.
↑ Austria-Hungary 7 cm/50 (2.75") K10 and K16 Skoda w serwisie navweaps.com [dostęp 9-9-2011]

[wt-4] Kaliber wyrzutni torped podawany jako 35 cm - prawdopodobnie w rzeczywistości 356 mm (914 cali).

[6] W źródle E. Sieche, op.cit., s.7 jest omyłkowa data, do kiedy "Leopard" działał na wodach Krety - 12 kwietnia 1889 (chodzi o rok 1898 lub 1899)

[7] Tak R. Gardiner i in. Conway's..., s.277 i R. Greger, Austro-Hungarian..., s.27. E. Sieche Torpedoschiffe... podaje, że od 14 lutego do 15 maja 1915 był okrętem szkolnym Szkoły Torpedowej (możliwa omyłka co do roku)

[greger-1] René Greger: Austro-Hungarian Warships of World War I. Londyn: 1976, s. 27. ISBN 0-7110-0623-7.

[conways-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugene Kolesnik (red.): Conway's All The World's Fighting Ships 1860-1905. Annapolis, Md.: Naval Institute Press, 1979, s. 277. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.).

[sieche-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Erwin Sieche: Torpedoschiffe und Zerstörer der K. u. K. Marine. T. 34. Wölfersheim-Berstadt: Podzun-Pallas-Verlag, 1996, s. 7, seria: Marine-Arsenal. ISBN 3-7909-0546-1.

[5] Austria-Hungary 7 cm/50 (2.75") K10 and K16 Skoda w serwisie navweaps.com [dostęp 9-9-2011]

[1]

[2]

[3]

[a]

[4]

[b]

[c]