SMS Scharnhorst
| |
| Historia | |
| Stocznia | |
|---|---|
| Położenie stępki |
styczeń 1905 |
| Wodowanie | |
 Kaiserliche Marine
| |
| Wejście do służby | |
| Zatopiony | |
| Los okrętu |
zatopiony w bitwie koło Falklandów |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
12 718 ton |
| Długość |
144,6 m |
| Szerokość |
21,6 m |
| Zanurzenie |
8,4 m |
| Napęd | |
| kotły parowe, opalane węglem; 3 maszyny parowe potrójnego rozprężania; 3 śruby napędowe; moc: 30 000 KM | |
| Prędkość |
23,5 węzły |
| Zasięg |
6500 Mm przy prędkości 12 w. |
| Uzbrojenie | |
| 8 dział kalibru 210 mm typu SK L/40 (2 z II, 4 xI), 6 × 150 mm SK L/40, 18 × 88 mm, 4 wyrzutnie torpedowe kaliber 450 mm. | |
| Opancerzenie | |
| Burta 150 mm. Pokład 35 + 55 mm. Artyleria główna 30 – 170 mm. Barbety i kazamaty 150 mm. | |
| Załoga |
764 ludzi (później zwiększona) |
SMS Scharnhorst – niemiecki krążownik pancerny (według klasyfikacji niemieckiej: wielki krążownik – Großer Kreuzer). Okręt nosił nazwę na cześć pruskiego generała Gerharda J.D. von Scharnhorsta (1755–1813).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Okręt został zbudowany w Hamburgu, w stoczni Blohm und Voss. Zwodowany 22 marca 1906, wszedł do służby 24 października 1907. Miał wyporność 12 718 ton, długość 144,6 m (pełną; na linii wodnej: 143,8 m), szerokość 21,6 m i 8,4 m[1]. 14 kotłów dostarczało parę do trzech pionowych maszyn parowych potrójnego rozprężania o łącznej mocy 30 390 KM, napędzających trzy śruby, co nadawało mu prędkość maksymalną 23,6-24,5 węzła[2] (23,5[1]). Zapas 2000 ton węgla dawał zasięg 6500 mil przy prędkości 12 w.[2]
Opancerzenie burt miało grubość 150 mm, pokładów 35 + 55 mm (50 mm na skosach), kazamat 120–150 mm, wieży dowodzenia – do 200 mm, wieże artylerii do 170 mm[2]. Artyleria główna składała się z 8 dział 210 mm (4 w wieżach, 4 w pojedynczych kazamatach), od długości lufy 40 kalibrów (L/40), 6 dział 150 mm L/40, 18 armat 88 mm i czterech karabinów maszynowych; do tego dochodziły cztery 4 wyrzutnie torpedowe kal. 450 mm (nadwodna, podwodna na dziobie, po jednej podwodnej na każdej z burt)[2]. Łączna waga salwy burtowej wynosiła 886 kg[2].
Krążowniki pancerne typu „Scharnhorst” były rozwinięciem okrętów typu „Roon”; podobnie opancerzone miały podwojoną liczbę dział artylerii głównej (kosztem uzbrojenia średniego kalibru). Oprócz czterech dział kal. 210 mm w dwóch wieżach, dodatkowe cztery działa rozmieszczono w kazamatach w rogach cytadeli pancernej[1]. Przy zwiększonym uzbrojeniu były także od „Roonów” szybsze. Przed wojną były to najsilniejsze niemieckie krążowniki pancerne, aczkolwiek nieco ustępowały współczesnym sobie brytyjskim okrętom typu „Minotaur”, o cięższym i lepiej rozmieszczonym uzbrojeniu i większej prędkości[2].
W 1909 został wysłany na Daleki Wschód, odtąd stacjonował w porcie Tsingtau (Qingdao). Został on okrętem flagowym niemieckiej Wschodnioazjatyckiej Eskadry Krążowników wiceadmirała hrabiego von Spee (1861–1914). Wraz ze sztabem admiralskim załoga wzrosła do 865 osób[2].
Po wybuchu I wojny światowej, w sierpniu 1914 okręt wraz z eskadrą przeszedł do wybrzeży Ameryki Południowej, gdzie 1 listopada uczestniczył w zwycięskiej bitwie pod Coronelem. Został dwukrotnie trafiony, bez strat w ludziach (oba pociski nie wybuchły). Zatopiony został 8 grudnia 1914 w bitwie pod Falklandami przez brytyjskie krążowniki liniowe. Z załogi okrętu nie uratował się nikt[3].
3 października 1936 stoczni Marynarki Wojennej w Wilhelmshaven spłynął na wodę kadłub krążownika liniowego „Scharnhorst”. Jego matką chrzestną została wdowa po komandorze Schulzu – ostatnim dowódcy pancernego „Scharnhorsta”, poległym wraz ze swoim okrętem[4].
Wrak okrętu został odnaleziony w 2019 na głębokości 1610 m[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Roger Chesneau, Eugène Kolesnik: Conway’s All the World’s Fighting Ships, 1860–1905. London: Conway Maritime Press, 1979, s. 255-256. ISBN 0-85177-133-5.
- ↑ a b c d e f g Yu Nenakhov: Entsiklopediya krejserov 1860-1910 (Biblioteka voennoj istorii). AST, 2006. ISBN 5-17-030194-4.
- ↑ Bernard Ireland: Cruisers. London: Hamlyn, 1981, s. 70-74. ISBN 0-600-32127-4.
- ↑ Gordon Williamson: German Battleships 1939–45. Oxford: Osprey Publishing, 2003. ISBN 978-1-84176-498-6. (ang.).
- ↑ German WWI wreck Scharnhorst discovered off Falklands. [w:] BBC News [on-line]. BBC, 5 grudnia 2019. [dostęp 2019-12-05].