San Escobar
San Escobar – błędna nazwa państwa użyta przez ministra spraw zagranicznych Witolda Waszczykowskiego w wywiadzie dla mediów 10 stycznia 2017, po powrocie z obrad Rady Bezpieczeństwa ONZ w Nowym Jorku[1]. Wypowiedź ta była komentowana w Polsce i na świecie. Na jej podstawie powstało wiele memów oraz fałszywych wiadomości o humorystycznym charakterze. Według oświadczeń złożonych później przez Witolda Waszczykowskiego oraz rzecznik MSZ Joannę Wajdę chodziło o Saint Kitts i Nevis.
Kontekst i sprostowania
W 2009 Polska zgłosiła swoją kandydaturę na niestałego członka Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych. W styczniu 2017 Polska była reprezentowana na obradach RB ONZ przez ministra spraw zagranicznych Witolda Waszczykowskiego, który po szczycie miał spotkać się z ministrami spraw zagranicznych Belize oraz Saint Kitts i Nevis celem uzyskania poparcia wśród innych państw członkowskich[2].
Po powrocie z Nowego Jorku Witold Waszczykowski udzielił wywiadu dla mediów na temat obrad RB ONZ:
W każdym takim spotkaniu, chociaż trwa ono dzień, czy dwa, mamy okazję, no, prawie do 20 spotkań odbyć się z różnymi ministrami. Z niektórymi, jak na przykład na Karaibach, po raz pierwszy chyba w historii naszej dyplomacji – na przykład z takimi krajami jak San Escobar albo Belize. No a każdy z tych krajów to jest jeden głos w Radzie, w Zgromadzeniu Ogólnym tutaj w ONZ-ecie.[3]
YouTube, wycinając jedynie fragment wypowiedzi z „San Escobar albo Belize”[4]. Tuż po wypowiedzi Internet zalała fala memów ośmieszających ministra i jego wypowiedź[5].
Ministerstwo Spraw Zagranicznych opublikowało wypowiedź ministra na swojej stronie internetowej oraz na oficjalnym kanale ministerstwa na10 stycznia 2017 na Twitterze Joanna Wajda, rzecznik prasowy MSZ, wydała oświadczenie, że w swojej wypowiedzi minister Waszczykowski przejęzyczył się, mając na myśli rozmowę z ministrem spraw zagranicznych państwa San Cristóbal y Nieves. Następnego dnia Witold Waszczykowski, w udzielonym wywiadzie dla telewizji, sprostował swoje słowa, twierdząc, że miał na myśli państwo znane pod dwoma nazwami: St. Kitts and Nevis i San Cristobal albo Christopher, a użycie niefortunnej nazwy tłumaczył przejęzyczeniem spowodowanym długim czasem podróży.
Nazwa państwa Saint Kitts i Nevis faktycznie pochodzi od imienia świętego Krzysztofa, co po hiszpańsku brzmi San Cristóbal, a po angielsku Saint Christopher. Urzędowym językiem tego państwa jest jednak angielski, a nie hiszpański. Obie nazwy są zatwierdzone przez konstytucję Saint Kitts i Nevis z 1983, jednak oficjalna nazwa używana przez ONZ to „Saint Kitts and Nevis” (a nie „San Christopher and Nevis”)[6].
Skutki wypowiedzi
Wypowiedź była szeroko komentowana w Polsce i na świecie. O wpadce polskiego ministra spraw zagranicznych informowały media w Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych, w tym The New York Times[7], BBC[8] oraz The Washington Post, gdzie pojawił się artykuł z wieloma dowcipami na temat „nowo powstałego” państwa[9].
Profile San Escobar zostały utworzone w serwisach społecznościowych Twitter i Facebook – ten ostatni przez Jarosława Kubickiego, działacza Partii Razem[10]. Publikowano na nich memy dotyczące tego państwa[7]. Paulina Młynarska i Julia Chmielnik, jako efemeryczny zespół Chicas de San Escobar[11], nagrały piosenkę o San Escobar zatytułowaną Słodki presidente[12]. W Internecie pojawił się także fragment utworu śpiewany przez Młynarską i Michała Szpaka[11]. Zespół Big Cyc nagrał z kolei utwór Viva San Escobar[13]. Zdaniem Krzysztofa Skiby odtworzenie tej piosenki na antenie Radia Gdańsk było przyczyną zdjęcia z anteny audycji prowadzonej przez muzyka i dziennikarza Jarosława Janiszewskiego[14][15]. Drugi odcinek, drugiego sezonu programu Kabaret na żywo, nadany w marcu 2017, zatytułowany był Igrzyska w San Escobar[16], a w Opolu[17] oraz w Świdnicy[18] powstały lokale o nazwie „San Escobar”.
Sam minister Waszczykowski w wywiadzie dla RMF FM przyznał, że śmieszą go żarty z San Escobar i zażartował, że:
Wczoraj na przyjęciu u prezydenta z posłami PiS zakładaliśmy, że trzeba stworzyć grupę parlamentarną polską-escobarską. (...) Na San Escobar pojedziemy tramwajem, bez wizy.[19]
Memy powstałe w oparciu o wypowiedź Waszczykowskiego wykorzystują głównie znane nazwy brzmiące w egzotyczny sposób i nadają im znaczenie różnych elementów państwowości San Escobar. Stwierdzono, że stolicą jest Santo Subito (łac. „święty natychmiast” – hasło towarzyszące polskim pielgrzymkom na beatyfikację św. Jana Pawła II), jednym z głównych miast jest Al Pacino (aktor o takim nazwisku), które leży w okręgu De Niro (nawiązanie do aktora i reżysera Roberta De Niro). Śmigłowce bojowe San Escobar noszą nazwę Desperados (marka piwa), a zamontowano w nich rakiety Jalapeño (jedna z odmian papryki chilli). Inne memy mówią o Lechu Kaczyńskim i Jarosławie Kaczyńskim jako bohaterach narodowych San Escobar[20][21].
Także w grach komputerowych umieszczono San Escobar i możliwość nawiązania z nim stosunków dyplomatycznych, na przykład w Realpolitiks[22].
Artykuł stylizowany na naukowy poświęcony geografii osadnictwa San Escobar i jej porównaniu z inną fikcyjną krainą – Śródziemiem – opublikowano w Journal of Earth and Atmospheric Sciences. Autor korespondencyjny podał afiliację instytucji z Santo Subito[23]. Nagranie z wypowiedzią kreującą San Escobar wygrało sondę na najlepsze wideo w tvn24.pl w 2017 roku, uzyskując 34% spośród 1346 oddanych głosów[24], samo zaś wyrażenie San Escobar było w Polsce jedną z dziesięciu najczęściej wyszukiwanych fraz w Google[25]. W Internecie pojawiło się w sprzedaży wiele gadżetów związanych z San Escobar, pizze o tej nazwie znalazły się w menu różnych pizzerii, a wniosek patentowy o rejestrację tej nazwy złożyło od stycznia do marca 2017 pięć podmiotów gospodarczych[26].
Podmiot przejęzyczenia ministra Waszczykowskiego stał się podstawą do napisania pracy naukowej przez dr hab. Ewę Badydę i dr hab. Lucynę Wardę-Radys, zatytułowanej Santo Subito, Bimberro Grande i Pico de Waszczykowski (2017 m) – wykreowany w przestrzeni Internetu fikcyjny kraj San Escobar (wpływ kontekstu na strukturę pojęcia), opublikowaną w 2017 roku w magazynie „Media, Biznes, Kultura: dziennikarstwo i komunikacja społeczna”[27].
Za wypowiedź o nieistniejącym państwie San Escobar Witold Waszczykowski został laureatem plebiscytu Srebrne Usta 2017, prowadzonego przez Program III Polskiego Radia[3].
Przypisy
- ↑ Oryginalna wypowiedź w serwisie YouTube. [dostęp 2018-02-28]
- ↑ Polska wybrana na niestałego członka RB ONZ. Byliśmy jedynym kandydatem z Europy Wschodniej [online], wiadomosci.dziennik.pl [dostęp 2017-12-29] .
- ↑ a b Triumf San Escobar. Rozdano "Srebrne Usta" za 2017 rok. tvn24.pl, 5 kwietnia 2018. [dostęp 7 kwietnia 2018].
- ↑ San Escobar. Waszczykowski rozmawiał z dyplomatami nieistniejącego państwa. A MSZ ocenzurowało jego wypowiedź, „Newsweek.pl”, 10 stycznia 2017 [dostęp 2017-12-21] .
- ↑ San Escobar – Waszczykowski odkrył nowy kraj, internet oszalał [online] [dostęp 2017-12-21] .
- ↑ Waszczykowski tłumaczy się z „San Escobar”: miałem na myśli San Cristobal albo Christopher, „TVN24.pl” [dostęp 2017-12-21] .
- ↑ a b Jakub Bojakowski Wprost.pl , „A słowo stało się ciałem”. Świat uznał fakt istnienia San Escobar, „WPROST.pl”, 12 stycznia 2017 [dostęp 2017-12-21] .
- ↑ Polish minister’s slip invents a country, „BBC News”, 2017 [dostęp 2017-12-29] (ang.).
- ↑ Adam Taylor , San Escobar: How Poland’s foreign minister helped create a fake country, „The Washington Post”, 11 stycznia 2017, ISSN 0190-8286 [dostęp 2017-12-21] (ang.).
- ↑ "Nie jestem Kijowskim partii Razem". To on stoi za profilem państwa San Escobar. wp.pl. [dostęp 2018-01-16].
- ↑ a b Michał Szpak śpiewa o San Escobar!. eska.pl. [dostęp 2018-01-08].
- ↑ „Słodki presidente”. Ognista salsa Pauliny Młynarskiej dla Witolda Waszczykowskiego. newsweek.pl, 13 stycznia 2017. [dostęp 2017-12-29].
- ↑ Big Cyc – „Viva San Escobar”. muzyka.onet.pl. [dostęp 2017-12-29].
- ↑ Jarosław Janiszewski traci audycję w Radiu Gdańsk. rp.pl. [dostęp 2018-01-08].
- ↑ Krzysztof Skiba: PiS to jest taki gang Olsena, co to koniec końców przewróci się o własne sznurowadła. trojmiasto.onet.pl. [dostęp 2018-01-08].
- ↑ Kabaret na żywo 2 – Igrzyska w San Escobar. ipla.tv. [dostęp 2017-12-29].
- ↑ San Escobar – nowy lokal w centrum Opola. Co go wyróżnia oprócz nazwy?. opole.wyborcza.pl. [dostęp 2018-01-08].
- ↑ Ambasada San Escobar została otwarta w Świdnicy. wyborcza.pl. [dostęp 2018-01-08].
- ↑ Paulina Młynarska śpiewa o San Escobar dla Waszczykowskiego, „Newsweek.pl”, 13 stycznia 2017 [dostęp 2017-12-21] .
- ↑ Po wpadce ministra Waszczykowskiego – Nowy kraj, San Escobar święci triumfy w sieci [online], Party.pl [dostęp 2017-12-21] .
- ↑ Al Pacino stolicą okręgu De Niro i rakiety jalapeno. Internauci odpowiadają na wpadkę z San Escobar, „TVN24.pl” [dostęp 2017-12-21] .
- ↑ Realpolitiks: San Escobar wchodzi do gry [online], www.gra.pl [dostęp 2018-01-19] .
- ↑ Polip Rangpur , John Shepard , Implementation of GIS Analysis, Remote Sensing and Data Mining for Modelling and Retrodiction of Settlements Networks: Case Study of San Escobar [pdf], „Journal of Earth and Atmospheric Sciences”, 2 (2), 2017, s. 17–23 (ang.).
- ↑ Wygrała wpadka Waszczykowskiego. Najciekawsze wideo roku 2017. TVN / TVN Media, 2018-01-02. [dostęp 2018-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-08)].
- ↑ Najpopularniejsze hasła wyszukiwane w Internecie w 2017 roku. rmfmaxxx.pl. [dostęp 2018-01-08].
- ↑ San Escobar już nie dla wszystkich. Trwa walkę o markę. dziennik.pl. [dostęp 2018-01-08].
- ↑ Ewa Badyda, Lucyna Warda-Radys. Santo Subito, Bimberro Grande i Pico de Waszczykowski (2017 m) – wykreowany w przestrzeni Internetu fikcyjny kraj San Escobar (wpływ kontekstu na strukturę pojęcia). „Media, Biznes, Kultura: dziennikarstwo i komunikacja społeczna”, s. 93–106, 2017. Uniwersytet Gdański. ISSN 2451-1986. OCLC 971410888.