Sanok (stacja kolejowa)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sanok
Ilustracja
Teren stacji widziany z przejścia nadziemnego (2010)
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Sanok

Lokalizacja

Posada

Data otwarcia

1884

Dane techniczne
Liczba peronów

1

Liczba krawędzi
peronowych

2

Kasy

nieczynne

Linie kolejowe
Położenie na mapie Sanoka
Mapa konturowa Sanoka, w centrum znajduje się punkt z opisem „Sanok”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Sanok”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Sanok”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Sanok”
Ziemia49°33′11,6″N 22°12′39,0″E/49,553222 22,210833
Multimedia w Wikimedia Commons

Sanok – stacja kolejowa w Sanoku, w województwie podkarpackim, w Polsce.

Ruch pasażerski[edytuj | edytuj kod]

Rok Wymiana pasażerska na dobę
2017[1] 10-19
2022[2] 50-99

Historia[edytuj | edytuj kod]

Budynek został zbudowany przez władze C. K. Austro-Węgier w 1884 roku[3] w związku z uruchomieniem nowej linii kolejowej w ramach Kolei Transwersalnej w tym samym roku. Pierwszy pociąg wjechał na stację latem 1884 roku.

Stanowisko naczelnika stacji Sanok pełnili: Wilhelm Stehlik (od 1884[4][5][6][7][8], od około 1889 w charakterze adjunkta[9][10][11][12][13], od około 1893 do około 1894 w charakterze oficjała[14]), Juliusz Stampf’l (od około 1894[15][16][17]), inż. Feliks Wodziczko (od około 1898[18][19]), Józef Trzciński (od około 1900 w charakterze komisarza budownictwa[20][21][22][23][24][25], od około 1906 starszego komisarza budownictwa[26][27][28][29][30][31][32], od około 1913 w randze inspektora[33]).

W 1913 została ustanowiona ulica Kolejowa biegnąc do dworca kolejowego[34]. W 1917 przez stację przebiegały szlaki trzech tras pociągów: Stróże - Nowy Zagórz (3-krotnie), Iwonicz - Sanok (1), Sanok - Chyrów (1)[35].

Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości od 19 lutego 1919 funkcję komendanta dworca kolejowego Sanok pełnił ppor. Czesław Jamka[36].

W 1931 przy ulicy Dworcowej były budynki kolejowej pod numerami: dom kolei państwowych - 2 (pierwotnie pod numerem konskrypcyjnym 217), stacja - 4 (218), stacja magazyn - 6 (276), kolej państwowa - 8 (277), budynek kolei państwowej 13 (274)[37].

Po II wojnie światowej z bocznic kolejowych korzystały: Fabryka Wagonów, Stomil oraz elewator zbożowy[38].

Z dniem 10 września 1967 przed budynek dworca został przeniesiony dworzec autobusowy PKS, do tego czasu funkcjonujący na Placu Rewolucji Październikowej[39].

Formalnie gruntowne prace modernizacyjne i remont dworca trwały od 1985, lecz faktycznie od przełomu 1987/1988[40][41]. Pracy trwały w 1993[42], a zakończyły się w 1994 roku[43]. W jego trakcie został przywrócony pierwotny wygląd obiektu. Oddanie do użytku nastąpiło 19 maja 1994 roku[38].

Na fasadzie budynku umieszczono jedną z tabliczek informacyjno-pamiątkowych na Szlaku śladami dobrego wojaka Szwejka, upamiętniejących pobyt w mieście Józefa Szwejka, opisanego w książce Przygody dobrego wojaka Szwejka autorstwa Jaroslava Haška. Według powieści 15 lipca 1915 roku Szwejk przybył do Sanoka i wysiadł z pociągu na dworcu.

W holu budynku znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca herb Sanoka. W budynku działał bar „Semafor”[44].

Od strony południowej stacji kolejowej został utworzony dworzec autobusowy PKS przy ulicy Kazimierza Lipińskiego. Kładka ponad torami kolejowymi umożliwia przejście z dworca kolejowego do dworca autobusowego. Była budowana od 1981 do 1982 przez Autosan i została oddana do użytku 19 lipca 1982[45][46][47]. Odremontowana została otwarta ponownie 6 listopada 2001[48]. Po przeprowadzonym unowocześnieniu dworca, ponownie otwartego 23 maja 2019, dotychczasowa kładka zyskała formę zabudowaną, wraz z zainstalowanymi windami[49][50].

Budynek dworca został wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[51].

20 czerwca 2017 na ścianie frontowej dworca została odsłonięta tablica[52][53][54] o treści: Z rejonu Sanok w ramach akcji „Wisła” w okresie 29.IV.-1.VII.1947 wywieziono transportami kolejowymi R10-R164 na Ziemie Zachodnie 47562 osoby narodowości ukraińskiej. Zjednoczenie Łemków. Sanok, 2017.

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • Widok z ulicy Dworcowej
    Widok z ulicy Dworcowej
  • Widok od południa
    Widok od południa
  • Wnętrze budynku
    Wnętrze budynku
  • Główne drzwi wejściowe
    Główne drzwi wejściowe
  • Tablica informacyjna na Szlaku śladami dobrego wojaka Szwejka
    Tablica informacyjna na Szlaku śladami dobrego wojaka Szwejka
  • Tablica ofiar akcji „Wisła”
    Tablica ofiar akcji „Wisła”

Połączenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
  2. ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
  3. ↑ Oficjalna strona Miasta Sanoka [online], www.sanok.pl [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  4. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1885. Lwów: 1885, s. 490.
  5. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1886. Lwów: 1886, s. 490.
  6. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1887. Lwów: 1887, s. 492.
  7. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 492.
  8. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: 1889, s. 574.
  9. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 567.
  10. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 56.
  11. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 567.
  12. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 569.
  13. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 569.
  14. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 569.
  15. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1896. Lwów: 1896, s. 569.
  16. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1897. Lwów: 1897, s. 569.
  17. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1898. Lwów: 1898, s. 682.
  18. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1899. Lwów: 1899, s. 682.
  19. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1900. Lwów: 1900, s. 682.
  20. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 682.
  21. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 763.
  22. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 763.
  23. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 762.
  24. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1905. Lwów: 1905, s. 762.
  25. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 801.
  26. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 801.
  27. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 801.
  28. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 818.
  29. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 818.
  30. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 876.
  31. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 869.
  32. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 362.
  33. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 364.
  34. ↑ Ludwik Glatman. Nowe nazwy ulic Wielkiego Sanoka (dokończenie). „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2, Nr 36 z 31 sierpnia 1913. 
  35. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 37. ISBN 978-83-935385-7-7.
  36. ↑ 815. Rozkaz. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. 25, s. 623, 6 marca 1919. 
  37. ↑ Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 72.
  38. ↑ a b Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 36. ISBN 978-83-935385-7-7.
  39. ↑ Komunikat PKS. „Nowiny”, s. 5, Nr 214 z 8 września 1967. 
  40. ↑ Ruszyły prace przy modernizacji dworca PKP. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, 5, Nr 7 (442) z 1-10 marca 1988. Sanocka Fabryka Autobusów. 
  41. ↑ Czy na dworcu kolejowym straszy?. „Tygodnik Sanocki”, s. 2, Nr 17 z 11 września 1991. 
  42. ↑ Koniec remontu dworca PKP?. „Tygodnik Sanocki”, s. 2, Nr 10 (93) z 30 czerwca 1993. 
  43. ↑ Koniec remontu dworca PKP. Nareszcie!. „Echo Sanoka”, s. 1, Nr 22 z 13 czerwca 1994. 
  44. ↑ Królewskie Wolne Miasto Sanok. Informator miejski. Bydgoszcz: Journal, 1995, s. 31. ISBN 83-86002-54-9.
  45. ↑ Batalia o peron. „Nowiny”, s. 4, Nr 115 z 14 czerwca 1982. 
  46. ↑ Prezent dla miasta od jubilatki. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, Nr 4 (238) z 20-30 czerwca 1982. Sanocka Fabryka Autobusów. 
  47. ↑ Kładka nad torami oddana do użytku pasażerów. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, Nr 8 (242) z 1-10 sierpnia 1982. Sanocka Fabryka Autobusów. 
  48. ↑ Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 2001–2004. „Rocznik Sanocki”. Tom IX, s. 421, 2006. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096. 
  49. ↑ Nowy dworzec już otwarty!. sanok.pl, 2019-05-23. [dostęp 2019-05-28].
  50. ↑ Otwarcie dworca multimodalnego w Sanoku. esanok.pl, 2019-05-23. [dostęp 2019-08-04].
  51. ↑ Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 1. [dostęp 2016-10-19].
  52. ↑ Sanok, 20.06.2017 r., 11:00. lemkounion.pl, 2017-06-20. [dostęp 2020-08-23].
  53. ↑ Uroczyste odsłonięcie tablicy upamiętniającej 70 rocznicę akcji "Wisła" na stacji kolejowej w Sanoku. lemkounion.pl, 2017-06-20. [dostęp 2020-08-23].
  54. ↑ Lech Klimek: Treść na tablicy upamiętniającej akcję Wisła stała się powodem konfliktu. gorlice.naszemiasto.pl, 2017-06-12. [dostęp 2017-06-27].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Sanok
Linia 108 Stróże - Krościenko (107,922 km)
Sanok Miasto
odległość: 1,048 km
odległość: 5,334 km
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sanok_(stacja_kolejowa)&oldid=71410977”