Saragossa

Saragossa
Zaragoza
Herb	Flaga
Państwo	Hiszpania
Wspólnota autonomiczna	Aragonia
Prowincja	Saragossa
Comarca	Saragossa
Alkad	Pedro Santisteve
Powierzchnia	973,78 km²
Wysokość	199 m n.p.m.
Populacja (2016); • liczba ludności; • gęstość	; 661 108; 679 os./km²
Nr kierunkowy	976
Kod pocztowy	50001-50020
Tablice rejestracyjne	Z
	Położenie na mapie Aragonii Saragossa
	Położenie na mapie Hiszpanii Saragossa
	41°39′N 0°53′W/41,650000 -0,883333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 2 mar 2018, była oparta na tej wersji.

Saragossa (hiszp. Zaragoza) – miasto w północno-wschodniej Hiszpanii, w środkowym biegu Ebro. Stolica Aragonii, znana z mauretańskiego pałacu i barokowej katedry.

Etymologia

Obecna nazwa miasta pochodzi od łacińskiego Caesaraugusta; po zdobyciu miasta w VIII wieku Maurowie przekształcili ją na Medina Albaida Sarakosta, a Hiszpanie po odbiciu miasta zmodyfikowali na Zaragoza (w języku kastylijskim i aragońskim).

Historia

Osada założona przez Iberów o.k. 25 r. p.n.e. (Salduba), później kolonia rzymska (Caesaraugusta) nazwana na cześć Cezara Oktawiana Augusta jego imieniem
Od V w. zajmowana kolejno przez Wandalów, Swewów i Wizygotów
Od 714 w rękach Maurów, w 778 oblegana przez Karola Wielkiego
Od 1039 stolica państwa muzułmańskiego, którym władała dynastia Beni-Kasim. Miasto było wówczas przystanią naukowców i poetów. Chrześcijański bohater Cyd (El Cid) walczył od 1085 przez pięć lat, jako najemny dowódca wojsk mauretańskich, odnosząc wiele zwycięstw w wojnach przeciwko chrześcijanom
W 1118 zdobyta przez Alfonsa I Walecznego i ustanowiona stolicą Aragonii aż do zjednoczenia z Kastylią przez małżeństwo Ferdynanda Aragońskiego z Izabelą Kastylijską w 1479
Od 1318 siedziba arcybiskupa
XIV-XVI wiek – ważny ośrodek handlowy i przyspieszony rozwój miasta
W 1474 założenie uniwersytetu
W 1529 układ hiszpańsko-portugalski o podziale stref wpływów na półkuli wschodniej (Filipiny/Moluki) – dopełnienie traktatu z 1494 z Tordesillas
1710 bitwa pod Saragossą w trakcie hiszpańskiej wojny sukcesyjnej – w jej wyniku możliwe było zajęcie opuszczonego Madrytu przez arcyksięcia Karola VI Habsburga
W latach 1808 i 1809 dwukrotnie oblegana i po niezwykle zaciętej obronie pod dowództwem generała José de Palafoxa zdobyta przez wojska napoleońskie. U boku Francuzów walczyły oddziały polskiej Legii Nadwiślańskiej pod dowództwem J. Chłopickiego
W czasie hiszpańskiej wojny domowej 1936-39 opanowana przez wojska generała Franco (w sierpniu i wrześniu 1937 operacja zaczepna wojsk republikańskich, w której wyróżniła się polska XIII Brygada im. Jarosława Dąbrowskiego; głównych celów, tj. zdobycia Saragossy i odciążenia Frontu Północnego, nie osiągnięto)
Expo 2008 poświęcone wodzie i zrównoważonemu rozwojowi

Zabytki

Nuestra Señora del Pilar - bazylika o czterech wieżach i jedenastu kopułach, zbudowana na przełomie XVII/XVIII w. We wnętrzu wspaniały ołtarz z ozdobną galeryjką. W kaplicy otoczona wielką czcią figura Najśw. Marii Panny na Kolumnie (El Pilar). Ukazała się podobno św. Jakubowi w 40 r. Na suficie freski Goi. Katedra jest celem wielu pielgrzymek, szczególnie połączonych z Fiesta de la Raza, uroczystościami przypominającymi odkrycie Ameryki (12 października).
La Catedral del Salvador (La Seo) - stara katedra, jej budowę rozpoczęto w XII w. a zakończono w XVII w. Wskutek długiego okresu budowy dostrzega się wiele stylów: od gotyku i mauretańskiego do baroku^[1]. We wnętrzu piękna krata w prezbiterium oraz gotyckie stalle. Wśród rzeźb głównego ołtarza widnieją postacie Krzyżaków.
La Lonja - giełda, renesansowa budowla z XVI w. Wewnątrz wspaniałe reliefy i ornamenty kamienne. W architekturze budynku widać wpływy florenckie^[2].
Aljafería - alkazar z XI wieku, znacznie przebudowany w następnych stuleciach. Zachowały się mauretański dziedziniec, meczet, pałac królów katolickich. Siedziba Las Cortes de Aragón - Kortezów Aragonii (lokalny parlament). Najokazalszy obiekt mauretański poza Andaluzją.
Puente de Piedra - siedmiołukowy most nad rzeką Ebro (z XV wieku)^[3]
ruiny rzymskie - z rzymskiego okresu dziejów miasta zachowały się resztki murów, teatru, łaźni, forum oraz portu rzecznego.
Alma Mater Museum – muzeum diecezjalne mieszczące się w pałacu biskupim

Demografia

Według danych hiszpańskiego Ministerstwa Rozwoju tzw. Wielki Zespół Miejski Zaragozy (hiszp. Grande Área Urbana) ma 746 152 mieszkańców na powierzchni 2295 km², w latach 2001-2011 nastąpił wzrost ludności o 95 031 osób, co stanowi wzrost o 14.6%^[4].

Rozwój populacji centrum administracyjnego Saragossy (1842-2011)

Gospodarka

Ośrodek przemysłowy, handlowy, naukowy, kulturalny i turystyczny. Fabryka koncernu Opel zatrudniająca 6700 osób, w której produkowane są modele Corsa, Meriva i Combo.

16 km na zachód od Saragossy znajduje się port lotniczy Saragossa (IATA: ZAZ, ICAO: LEZG), który służy jako lotnisko cywilne i baza Hiszpańskich Sił Powietrznych. Lotnisko jest wykorzystywane przez NASA jako lądowisko awaryjne dla promów kosmicznych w przypadku TAL (Transoceanic Abort Landing).

Wystawa Światowa 2008

W Saragossie w dniach 14.06.2008-14.09.2008 odbywała się Wystawa Światowa Expo Zaragoza 2008. Dzięki organizacji wystawy Saragossa zyskała nowoczesną infrastrukturę i prestiż^[5]. Pojawiły się jednak również głosy krytyki: przed Expo 2008 znacznie wzrosły ceny nieruchomości, a w zakolu rzeki, w którym usytuowano tereny wystawowe, wycięto wiele drzew [1].