Sarnowo (województwo mazowieckie)
53°07′58″N 20°03′16″E/53,132778 20,054444
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2015) |
187[2] |
| Strefa numeracyjna |
23 |
| Kod pocztowy |
09-310[3] |
| Tablice rejestracyjne |
WZU |
| SIMC |
0117860[4] |
Położenie na mapie gminy Kuczbork-Osada  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu żuromińskiego  | |
| 53°07′58″N 20°03′16″E/53,132778 20,054444[1]
| |
Sarnowo – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie żuromińskim, w gminie Kuczbork-Osada[4][5].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie ciechanowskim.
Obok miejscowości przepływa Przylepnica, dopływ Mławki.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Na skraju wsi, na prawym brzegu rzeki znajduje się ziemny kopiec będący pozostałością po istniejącym tu obiekcie obronnym. W 1367 r. król Kazimierz III Wielki wydał w Płocku Piotrowi Śwince i jego synowi prawo dziedziczenia Sarnowa, o czym wspomina również Jan Długosz. Zapewne Świnkowie wznieśli tu zamek, bowiem w II połowie XIX wieku, jak podaje Bronisław Chlebowski, w ogrodzie dworskim znajdowały się jeszcze ślady wałów i nasypów. Sarnowo było ośrodkiem klucza majątkowego mazowieckiej gałęzi rodu Świnków, których przedstawiciele wznieśli w latach 70. XIV wieku zamek w Sadłowie, a sami od nazwy pobliskiej wsi Zielona zmienili nazwisko na Zielińscy.
Miejsce wzniesienia rezydencji oraz ukształtowanie terenu zdaje się sugerować, że miała ona regularny kształt zbliżony do czworokąta. Jednak z powodu nie zachowania się obiektu obecnie trudno ustalić jego wygląd. W 1478 roku Janusz II, książę mazowiecki, polecił wypłacić pewną kwotę pieniędzy na przebudowę zamku rycerskiego w Sarnowie.
Na przełomie XV i XVI wieku w obrębie drewnianych zabudowań wzniesiony został murowany dom główny. W Metryce Koronnej z XVI w. znajduje się taki opis: "In Sarnovo est fortalitium in qua domus dicta Slupp cum celario quod vocatur Thesaurus et anterior pons Castelli alias przigródek" (W Sarnowie jest fortalicja, w której wieża mieszkalna zwana słupem z piwnicą nazywaną skarbcem i częścią zewnętrzną za mostem zwaną przygródkiem). Całość otaczała szeroka nawodniona fosa, zaś pierwotnie wszystkie zabudowania były drewniane i prawdopodobnie całość była otoczona drewnianym parkanem. Późniejsze wieki przyniosły upadek tego niewielkiego rycerskiego zameczku.
Obecnie można oglądać zarysy fundamentów na południowym brzegu rzeki, na sztucznym wzgórzu wysokości około 5-6 m ponad otaczające je bagnisko z górną platformą o wymiarach 20 na 24 metry. Znajdowano tu gruz ceglany i kamienie. Dojście do obiektu przez teren prywatny. Istnieją plany pokazania obiektu, m.in. budowa przejścia przez fosę i oczyszczenie wałów z krzaków.
Religia[edytuj | edytuj kod]
Parafia rzymskokatolicka pw. św. Józefa w Sarnowie należąca do dekanatu żuromińskiego.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 120937
- ↑ Strona gminy, miejscowości
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1134 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Sarnowo (5), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 322.
- Siedziba gminy: Kuczbork-Osada
