Saurer 4TIILM
 Zabytkowy Saurer 4TIILM w Gdyni | |
| Dane ogólne | |
| Producent | |
|---|---|
| Lata produkcji |
1957 r. |
| Miejsce produkcji | |
| Dane techniczne | |
| Typy nadwozia |
Wysokopodłogowy trolejbus klasy MAXI |
| Układ drzwi |
2-2-2-2 |
| Liczba drzwi |
3 |
| Silniki |
GLM 1202 DK |
| Moc silników |
100 kW |
| Długość |
11 000 mm |
| Masa własna |
9870 kg |
| Masa całkowita |
9000 kg |
| Rozstaw osi |
5875 mm |
| Wnętrze | |
| Liczba miejsc ogółem |
86 |
| Liczba miejsc siedzących |
17 |
Saurer 4TIILM – typ wysokopodłogowego trolejbusu, wytwarzanego w 1957 r. w Szwajcarii. Ogółem wyprodukowano 12 egzemplarzy, wszystkie dostarczono do szwajcarskiego miasta Sankt Gallen.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W latach 50. XX wieku, na mocy referendum przeprowadzonego wśród mieszkańców szwajcarskiego miasta Sankt-Gallen, podjęto decyzję o zastąpieniu systemu tramwajowego trolejbusowym[1]. Na potrzeby rozbudowywanego systemu trolejbusowego, w 1957 r. zakupiono serię dwunastu 11-metrowych trolejbusów typu 4TIILM. Karoseria pojazdów powstała w zakładach Carosserrie Hess AG, części mechaniczne w Adolph Saurer AG, wyposażenie elektryczne w Zurich Oerlikon. Oprócz tego w budowie trolejbusów miała udział firma Brown, Boveri & Cie.[2]
Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]
Saurer 4TIILM to wysokopodłogowy, dwuosiowy, silnikowy trolejbus. W nadwoziu o konstrukcji aluminiowej zamontowano pięcioro dwuczęściowych drzwi harmonijkowych: jedne w przedniej części pojazdu, drugie i trzecie między osiami, czwarte i piąte w tylnej części. Trolejbus wyposażono w napęd oparty o jeden silnik prądu stałego o mocy 100 kW[1]. Rozruch silnika następuje poprzez stopniowe zmniejszanie rezystancji oporników rozruchowych ograniczających prąd pobierany przez silnik. Z przodu trolejbusu umieszczono dwa reflektory i przednią, zagiętą na narożnikach szybę, wyposażoną w ogrzewanie oraz dwie wycieraczki. Poza tym w trolejbusie zamontowano tachograf i poduszki pneumatyczne na stopniach wejściowych, które miały za zadanie uniemożliwić zamknięcie drzwi w przypadku, gdy na stopniach znajdował się pasażer[2]. W przedziale pasażerskim zastosowano nietypowy układ siedzeń: w przedniej części wzdłuż okien umieszczono drewniane ławki z oparciami, a w tylnej części dwa rzędy podwójnych siedzeń zwróconych ku sobie, a za nimi kolejne dwie ławki, zamontowane równolegle do okien.
Eksploatacja[edytuj | edytuj kod]
Warszawa[edytuj | edytuj kod]
_of_Warsaw.svg)
Z powodu złego stanu technicznego trolejbusów ZiU-9, w 1992 r. Miejskie Zakłady Komunikacyjne w Warszawie sprowadziły z Sankt Gallen 11 trolejbusów Saurer 4TIILM oraz 8 przyczep Moser[3]. Trolejbusy zachowały w znacznej mierze swój oryginalny wygląd (zielono-białe malowanie, herby i numery taborowe z Sankt Gallen, napisy w językach niemieckim i francuskim, schematy transportu miejskiego w Sankt Gallen). Trolejbusy kursowały na warszawskiej linii nr 51 do czasu zawieszenia ruchu trolejbusowego w dniu 31 sierpnia 1995 r., po czym zostały odstawione w piaseczyńskiej zajezdni trolejbusowo-autobusowej[2][3]. Po 2001 r. rozpoczęto sprzedaż trolejbusów Saurer:
- trolejbus T005 sprzedano firmie Skrzeliński Piaseczno[4],
- trolejbusy T010 i T011 sprzedano firmie TROBUS[5][6],
- trolejbusy T013 i T030 sprzedano Lubelskiemu Towarzystwu Ekologicznej Komunikacji[7][8],
- trolejbus T014 sprzedano Przedsiębiorstwu Komunikacji Trolejbusowej w Gdyni[9],
- trolejbus T018 sprzedano do Muzeum Otrębusy[10],
- trolejbus T019 sprzedano do Muzeum Techniki Warszawa[11],
- trolejbusy T031 i T036 sprzedano firmie Harpia z Piaseczna[12][13].
Trolejbus T005 powrócił w 2010 r. do Sankt Gallen[4][14]. W Warszawie do celów muzealnych zachowano trolejbus T016, który należy do warszawskiego Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej[2].
Gdynia[edytuj | edytuj kod]
W 2002 r. do Gdyni sprowadzono jeden warszawski trolejbus Saurer 4TIILM o oznaczeniu T014. Pojazd przeszedł renowację w Przedsiębiorstwie Naprawy Taboru Komunikacji Miejskiej „TROBUS”, w trakcie której odrestaurowano poszycie zewnętrzne. Po remoncie trolejbus przekazano Przedsiębiorstwu Komunikacji Trolejbusowej w Gdyni, które wprowadziło go do eksploatacji na linii turystycznej nr 326. W 2012 r. trolejbus odzyskał ozdobną listwę na przodzie wraz z logiem producenta i ciemnozielony kolor karoserii, zbliżony do tego z czasów eksploatacji w Sankt Gallen[9][3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Saurer [online], www.omni-bus.eu [dostęp 2024-02-07].
- ↑ a b c d Nasz trolejbus – Saurer 4TIILM • KMKM Warszawa [online], KMKM Warszawa, 2 stycznia 2000 [dostęp 2020-05-16] (pol.).
- ↑ a b c Gdynia: 50 lat Saurera [online], infobike.pl [dostęp 2020-05-16] (pol.).
- ↑ a b -=[Fotogaleria Transportowa]=- - Phototrans.eu [online], phototrans.pl [dostęp 2020-05-16].
- ↑ -=[Fotogaleria Transportowa]=- - Phototrans.eu [online], phototrans.pl [dostęp 2020-05-16].
- ↑ -=[Fotogaleria Transportowa]=- - Phototrans.eu [online], phototrans.pl [dostęp 2020-05-16].
- ↑ -=[Fotogaleria Transportowa]=- - Phototrans.eu [online], phototrans.pl [dostęp 2020-05-16].
- ↑ -=[Fotogaleria Transportowa]=- - Phototrans.eu [online], phototrans.pl [dostęp 2020-05-16].
- ↑ a b Trolejbusy zabytkowe w PKT Gdynia [online], zbiorowy.info, 25 lutego 2018 [dostęp 2020-05-16] (pol.).
- ↑ -=[Fotogaleria Transportowa]=- - Phototrans.eu [online], phototrans.eu [dostęp 2020-05-16].
- ↑ -=[Fotogaleria Transportowa]=- - Phototrans.eu [online], phototrans.eu [dostęp 2020-05-16].
- ↑ -=[Fotogaleria Transportowa]=- - Phototrans.eu [online], phototrans.eu [dostęp 2020-05-16].
- ↑ -=[Fotogaleria Transportowa]=- - Phototrans.eu [online], phototrans.eu [dostęp 2020-05-16].
- ↑ Trolleybusverein Schweiz - Verkehrsbetriebe St. Gallen: Trolleybus Nr. 127 [online], www.trolleybus.ch [dostęp 2020-05-16].