Sekstus Juliusz Afrykański

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sekstus Juliusz Afrykański
Miejsce urodzenia

Jerozolima

Data i miejsce śmierci

ok. 240
Jerozolima

Język

grecki

Ważne dzieła
  • Kroniki świata
  • Hafty

Sekstus Juliusz Afrykański[a] (łac.: Sextus Iulius Africanus, ur. w Jerozolimie, zm. ok. 240 w Jerozolimie) – historyk i podróżnik rzymski, należący do wspólnoty chrześcijańskiej w III wieku.

Życie[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Jerozolimie, większość życia spędził w palestyńskim Emaus[1]. Przed 221 rokiem słuchał Heraklesa w szkole aleksandryjskiej[2]. Należał do grona uczniów i przyjaciół Orygenesa[3]. Przyjaźnił się też z Abgarem IX królem Edessy[2]. Był posłem do cesarza rzymskiego w sprawie miasta Emaus. Dzięki jego staraniom u cesarza Heliogabala, Rzymianie odbudowali zrujnowane Emaus, wznosząc w tym miejscu nowe miasto Nicopolis. Służył w armii Aleksandra Sewera. Na jego polecenie zorganizował bibliotekę w Panteonie[1].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Był autorem Kronik świata (Chronographiáj), w których zestawił w 5 tomach, daty historii biblijnej i politycznej od stworzenia świata do roku 221[1]. Datę stworzenia świata ustalił na 25 marca 5503 roku (era Sekstusa Juliusza Afrykańskiego)[4]. Był chiliastą („tysiącznikiem”) utrzymującym, że świat ma istnieć 6000 lat, a Wcielenie nastąpiło w połowie ostatniego tysiąclecia jego istnienia. Podawał więc, że Zwiastowanie miało miejsce 25 marca 3 p.n.e., a narodziny Chrystusa25 grudnia tego roku. Przewidywał koniec świata w 500 roku[5][6]

Napisał ponadto Hafty (Kestòj, tytuł nawiązuje do magicznego pasa Afrodyty), dzieło podobne do Kobierców Klemensa Aleksandryjskiego, dedykowane Aleksandrowi Sewerowi, w którym zawarł wiadomości z różnych dziedzin wiedzy, głównie nauk przyrodniczych i taktyki wojennej[1] oraz magii ujętej w duchu synkretycznym[2].

Dzieła jego nie zachowały się w oryginale i są znane jedynie z licznych interpolacji i cytatów w dziełach Euzebiusza z Cezarei[1], Jana Malalasa, anonimowego autora Kroniki Paschalnej, Georgiosa Synkellosa oraz zachowanej pod imieniem Juliusza Polydeukesa Kroniki świata[7] .

Zachowały się dwa listy Juliusza do Orygenesa i Arystydesa[1], pierwszy zawiera egzegezę historii Zuzanny z Księgi Daniela, drugi – genealogii Jezusa według ewangelistów Mateusza i Łukasza[2].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Jako „Sekstus Juliusz Afrykański” pojawia się w Słowniku pisarzy antycznych (s. 262), choć sam artykuł został zamieszczony pod hasłem Iulius. O. Jurewicz w Historii literatury bizantyńskiej nazywa go raz „Sekstusem Juliuszem Afrykańskim” (s. 55, 114, 187), a gdzie indziej „Juliuszem Afrykanem” (s. 132). U C. Mango jest nazywany „Afrykanusem” (Historia Bizancjum, s. 189). M. Starowieyski określa go jako „Juliusza Afrykańskiego” (Literatura Grecji starożytnej, s. 162),a T. Sinko jako „Juliana Afrykanina” (Zarys historii literatury greckiej, t. 2, s. 682)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Kazimierz Wojtoń: Iulius. W: Słownik pisarzy antycznych. s. 262.
  2. a b c d Henryk Wojtyska: Africanus Sextus Julius. W: Encyklopedia Katolicka. T. 1. s. 132.
  3. Jerzy Łanowski, Marek Starowieyski: Literatura Grecji starożytnej. s. 162.
  4. Cyril Mango: Historia Bizancjum. s. 190.
  5. O. Jurewicz: Historia literatury bizantyńskiej. s. 114.
  6. Cyril Mango: Historia Bizancjum. s. 189.
  7. O. Jurewicz: Historia literatury bizantyńskiej. s. 55, 114, 132 i 187.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Henryk Wojtyska: Africanus Sextus Julius. W: Encyklopedia Katolicka. T. 1. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1989.
  • O. Jurewicz: Historia literatury bizantyńskiej. Wrocław: Ossolineum, 1984. ISBN 83-04-01422-X.
  • Cyril Mango: Historia Bizancjum. Gdańsk: Wydawnictwo Marabut, 1997. ISBN 83-85893-91-1.
  • Jerzy Łanowski, Marek Starowieyski: Literatura Grecji starożytnej. Od Homera do Justyniana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-11891-1.
  • Tadeusz Sinko: Zarys historii literatury greckiej. T. 2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1964.
  • Kazimierz Wojtoń: Iulius. W: Słownik pisarzy antycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1982. ISBN 83-214-0141-4.