Siedlec (wieś w powiecie gostyńskim)
51°47′49″N 17°07′18″E/51,796944 17,121667
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności |
580 |
| Strefa numeracyjna |
65 |
| Kod pocztowy |
63-830[2] |
| Tablice rejestracyjne |
PGS |
| SIMC |
0374380 |
Położenie na mapie gminy Pępowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gostyńskiego  | |
| 51°47′49″N 17°07′18″E/51,796944 17,121667[1]
| |
Siedlec – wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Pępowo[3]. Położona o 3 km na północny zachód od Pępowa.
Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0374396 | Elęcin | część wsi |
| 0374404 | Leśniczówka | część wsi |
| 0374410 | Resztówka | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XIV wieku. Po raz pierwszy wymieniana w dokumencie z 1310 jako Sedlico, 1447 Syedlecz, 1450 Szedlecz, 1494 Szyedlecz, 1497 Schedlecz, 1530 Sydlecz, 1563 Sziedliecz, 1578 Sielecz, Siedlecz[6].
W 1310 książę głogowski i wielkopolski Henryk III głogowski ustanowił w Poniecu dystrykt prowincjonalny, w którego granicach znalazł się m. in. Siedlec. W 1493 miejscowość należała do powiatu kościańskiego Korony Królestwa Polskiego. W 1510 należała do parafii Pępowo[6].
Wieś była własnością szlachecką należącą do lokalnej szlachty wielkopolskiej z rodu Siedleckich, którzy od nazwy wsi przyjęli odmiejscowe nazwisko, a później należała także do Konarzewskich, Złotkowskich. W latach 1447-1465 jako właściciel we wsi notowany był Mikołaj Siedlecki. W latach 1493-1526 wieś należała do kasztelana krzywińskiego Jana I Siedleckiego. W 1493 zapisał on swojej żonie Agnieszce 100 florenów węgierskich na połowie Siedlca i Czeluścina, należnej mu w działach z braćmi niedzielnymi Piotrem oraz Mikołajem. W 1494 Jan wykupił od swych sióstr stryjecznych Jadwigi, Anny, Małgorzaty, Barbary i Katarzyny, córek Mikołaja Siedleckiego połowę wsi Siedlec za 500 grzywien, a następnie sprzedał te dobra Annie wdowie po Mikołaju z zastrzeżeniem prawa odkupu za 200 grzywien.
Na przełomie XV-XVI wieku Siedlec należał do braci Siedleckich: Mikołaja, Jana oraz Piotra, którzy posiadali go na zasadzie własności wspólnej - niedziału. W latach 1493-1517 właścicielem wsi był dworzanin Aleksandra Jagiellończyka, wojski poznański, a później kaliski, Mikołaj Siedlecki, rodzony brat Jana I oraz Piotra Siedleckich. W latach 1493-1497 wieś współnależała także do kolejnego z braci Siedleckich Piotra - komandora joannitów poznańskich. W 1497 oddał on swym braciom Janowi i Mikołajowi wszystkie swoje dobra po rodzicach w Siedlcu oraz Czeluścinie i udał się wraz z królem polskim Janem I Olbrachtem oraz polską szlachtą na t.zw. wyprawę bukowińską na Bukowinę w czasie wojny polsko-tureckiej 1485-1503[6].
Miejscowość odnotowują także historyczne rejesty podatkowe. W 1510 we wsi odnotowano 7,5 łana osiadłego oraz 5 łanów opuszczonych, które uprawiał dziedzic. W 1530 miał miejsce pobór podatków od 6 łanów, pozostałe uległy spaleniu w pożarze. W 1563 pobór odbył się od 14 łanów, karczmy dorocznej, rzemieślnika, wiatraka dorocznego oraz komornika. W 1564 w Siedlcu było 11,5 łana. W 1580 odbył się pobór od 9 łanów, 6 zagrodników, dwóch rzemieślników, 22 owiec oraz młyna dorocznego. W 1580 płatnikami poboru w Siedlcu byli właściciele Zofia Złotkowska oraz Melchior Konarzewski[6].
W 1578 dokonano podziału Siedlca na dwie części. Przy okazji wymieniono imiennie miejscowych kmieci. Byli to Tomek, Orzech, Krera, Więcek, Walosek, Szymonek, Piotrek Królów, Klosek, Pawełek, ogrodniczy, Wilczek, Rogaski, Rudka, Lizak i Nowak w jednej części oraz Gość, Groczki, Ścieszek, Tomaszek, Stefan, Walek Filipczyn, Kuba Jurgów, Jędrek, karczmarz, ogrodniczy, Kosmal, Maciek, Porzych Dziwia, Lorek[6].
W 1580 wieś szlachecka odnotowana pod naswą Siedliec położona była w powiecie kościańskim województwa poznańskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów[7].
W wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej w 1793, miejscowość przeszła w posiadanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Siedlec należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kröben (krobskim) w rejencji poznańskiej[8]. Siedlec należał do okręgu krobskiego tego powiatu i stanowił część majątku Chocieszewice, którego właścicielem był wówczas (1846) Teodor Mycielski[8]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 322 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 39 dymów (domostw)[8].
Folwark znajdujący się we wschodniej części Siedlca został w 1935 częściowo rozparcelowany. Budynki, które przetrwały pochodzą z XIX wieku i znajdują się przy drodze prowadzącej z Pępowa. We wsi znajduje się również budynek szkoły zbudowany w 1827 roku. Uczęszczały do niej dzieci z pobliskich wiosek. W roku 2007 szkoła (filia szkoły podstawowej w Pępowie) została zlikwidowana.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa leszczyńskiego.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 121812
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1143 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2014-03-01].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 18, 2013-02-13. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2013-04-24].
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b c d e Jurek 2005 ↓, s. 365–367.
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I, Warszawa 1883, s. 79.
- ↑ a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 231.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tomasz Jurek: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. IV (R – S), zesz. 2, hasło „Siedlec”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 2003, s. 361–365.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Przysiółek | |
| Osada leśna | |
| Integralne części wsi |
