Siergiej Nieczajew

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Siergiej Nieczajew

Siergiej Nieczajew (ros. Сергей Геннадиевич Нечаев, ur. 2 października 1847, zm. 3 grudnia 1882) – rosyjski rewolucjonista, pochodził z rodziny mieszczańskiej. Był uczestnikiem ruchów studenckich.

W 1869 roku poznał na emigracji Michała Bakunina i zdobył jego poparcie dla nieistniejącej, a wymyślonej przez Nieczajewa rosyjskiej organizacji rewolucyjnej[1]. Po powrocie do kraju założył organizację o nazwie „Zemsta Ludu”, która została wykryta po zamordowaniu przez samego Nieczajewa studenta Iwana Iwanowa (20/21 XI 1869). Sam założyciel uciekł znów do Szwajcarii, skąd po krótkim czasie został porwany przez carskich agentów, przewieziony do Rosji i skazany na dwadzieścia lat katorgi. Wyrok zmienił car Aleksander II dopisując na sentencji wyroku: „na zawsze w twierdzy”[2].

Zmarł w Twierdzy Pietropawłowskiej.

Stał się pierwowzorem postaci Piotra Stiepanowicza Wierchowieńskiego w powieści Fiodora Dostojewskiego pt. Biesy. Występuje jako postać drugoplanowa w powieści Johna Maxwella Coetzee Mistrz z Petersburga, opisującej fikcyjny epizod z życia Fiodora Dostojewskiego. Pojawia się także w powieści Stanisława Brzozowskiego zatytułowanej Płomienie (1908).

Jest autorem słynnego Katechizmu rewolucjonisty[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Edward Radzinski, Aleksander II. Ostatni wielki car, Warszawa, Magnum, 2005, s. 247.
  2. Tamże, s. 255.
  3. Wyd. pol.: Katechizm rewolucyjny, [w:] Karol Marks, Fryderyk Engels, Dzieła, t. 18, Warszawa, Książka i Wiedza, 1969, s. 467–474.