Sinai Tschulok

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sinai Tschulok, 1914

Sinai Tschulok, Samuił Dawidowicz Czułok (ros. Самуил (Синай) Давидович Чулок, ur. 4 kwietnia?/16 kwietnia 1875 w Konstantynogradzie, zm. 6 grudnia 1945 w Zurychu) – szwajcarski biolog rosyjskiego pochodzenia, określany jako pionier kladystyki[1].

Urodził się w żydowskiej rodzinie w Konstantynogradzie w Rosji (dziś Krasnohrad na Ukrainie), jako syn Dawida[2][3]. Do Szwajcarii wyjechał jesienią 1894 roku[4]. Od 1899 do 1903 roku studiował nauki rolnicze na Zuryskiej Politechnice, a potem filozofię i nauki przyrodnicze na Uniwersytecie w Zurychu. W 1912 habilitował się i został Privatdozentem. W 1922 mianowany profesorem tytularnym. Prowadził prywatną szkołę przygotowującą kandydatów na studia (Institut Tschulok für Maturitätsvorbereitung).

Od 1897 żonaty z Rachel Wainstein (1873–1960), również pochodzącą z Konstantynogradu. Mieli córkę Ninę (ur. 1905), po mężu Ochsenbein[5]. Sinai Tschulok zmarł w 1945 roku w Zurychu[6].

Był autorem dwóch większych prac teoretycznych, w których przedstawił swoje poglądy na systematykę biologiczną opartą na teorii ewolucji. Prace Tschuloka były wysoko cenione i cytowane przez Waltera Zimmermanna i Williego Henniga, twórców nowoczesnej systematyki filogenetycznej.

Prace[edytuj | edytuj kod]

Notatka w „Schweizerische Bauzeitung” z 4 sierpnia 1900 o przyznaniu dyplomów nauczycielskich m.in. Sinai Tschulokowi i Albertowi Einsteinowi
  • Zur Methodologie u.Geschichte der Deszendenztheorie. Zürich: Druck von Junge und Sohn, 1908.
  • Logisches und Methodisches; die Stellung der Morphologie im System der Wissenschaften u.ihre Beziehungen zur Entwicklungslehre. Zürich, 1912.
  • Das System der Biologie in Forschung und Lehre. Jena: Gustav Fischer, 1910.
  • Deszendenzlehre (Entwicklungslehre): ein Lehrbuch auf historisch-kritischer Grundlage. Jena: Gustav Fischer, 1922.
  • Теория эволюции. М.-Л. Биомедгиз, 1937.
  • Lamarck: eine historisch-kritische Studie. Niehans, 1937.
  • Über Darwin’s Selektionslehre. Historisch-kritische Betrachtungen. Wurzel, 1937.
  • Ist Embryologie Entwicklungsgeschichte oder Entwicklungslehre? Schweiz. Lehrerztng. 27, s. 605-607, 1941.
  • Evolutsiooniteooria (tõlkinud J. Aul). Tartu: Teaduslik Kirjandus, 1941.
  • Еволюционната теория, превел М. Мирски [М. Въжаров]. София: к-ца „Нов свят”, п-ца „Нова златна Добруджа”, 1942.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rieppel O. Sinai Tschulok (1875–19455) – a pioneer of Cladistics. „Cladistics”. 26 (1), s. 103–111, 2010. DOI: 10.1111/j.1096-0031.2009.00274.x. 
  2. Salomon Wininger: Grosse jüdische National-Biographie: mit mehr als 8000 Lebensbeschreibungen namhafter jüdischer Männer und Frauen aller Zeiten und Länder. Band 6. Druck „Orient”, 1936 s. 148.
  3. Matrikeledition der Universität Zürich.
  4. Karin Huser Bugmann: Schtetl an der Sihl: Einwanderung, Leben und Alltag der Ostjuden in Zürich 1880-1939. Chronos, 1998 s. 151.
  5. Geschichte der Abteilung für Naturwissenschaften an der Eidgenössischen Technischen Hochschule in Zürich, 1855-1955. Vereinigung ehemaliger Naturwissenschafter der ETH, 1955 s. 52.
  6. Steiner H. Sinai Tschulok (16 April 1875 bis 6 December 1945). „Verhandlungen der Schweizerischen Naturforschenden Gesellschaft”. 91, s. 70–72, 1946.