Skrajne Jatki
49°13′53″N 20°15′03″E/49,231389 20,250833 Skrajne Jatki i Golica Bielska | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
2012 m n.p.m. |
| Wybitność |
48 m |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
| 49°13′53″N 20°15′03″E/49,231389 20,250833
| |
Skrajne Jatki, Przednie Jatki (niem. Vordere Fleischbank, słow. Predné Jatky, węg. Elülső-Mészárszék[1]) – dwuwierzchołkowy szczyt znajdujący się w głównej grani Tatr Bielskich na Słowacji. Razem z Zadnimi Jatkami i Pośrednimi Jatkami tworzy trzykilometrową grań Bielskich Jatek. Skrajne Jatki są najbardziej na wschód wysuniętą ich częścią. Od Pośrednich Jatek oddzielone są niewybitną Przełączką nad Małym Koszarem (1964 m)[2]. Od wschodu graniczą z Golicą Bielską bez wyraźnej przełączki[3].
Skrajne Jatki mają dwa wierzchołki o wysokości ok. 2012 m, oddzielone od siebie płytką przełączką, w której znajduje się duży blok skalny. Wyższy o 1 m jest wierzchołek północno-zachodni. Razem z sąsiadującą z nimi Golicą Bielską tworzą charakterystyczną trójwierzchołkową koronę, którą można obserwować od strony południowej. Władysław Cywiński przypuszcza, że dawniej Skrajne Jatki były trzywierzchołkowe, zaś nazwę Golica Bielska wprowadził Witold Henryk Paryski w 24 tomie swojego przewodnia Tatry. Pierwotnie słowacka nazwa Holica zapewne dotyczyła wielkiego upłazu na północnych zboczach[3].
Skrajne Jatki zbudowane są ze skał wapiennych. Na południe ich szczyty opadają skalistymi ścianami. Ściana wierzchołka południowo-wschodniego jest zupełnie pionowa i ma wysokość 60 m. Do Doliny Przednich Koperszadów opada spod niej Strażkowski Żleb mający wylot przy Bielskiej Równi. Ograniczony jest po bokach dwoma trawiastymi i niezbyt stromymi grzędami; grzędą Golicy Bielskiej i grzędą drugiego wierzchołka Skrajnych Jatek. Od północnej strony natomiast szczyty Skrajnych Jatek i Golicy Bielskiej w grani są tak niewybitne, że praktycznie niezauważalne. Na północną stronę opadają mało stromą łąką, około 100 m niżej poderwaną wielką ścianą Małego Koszara – kotła lodowcowego Doliny pod Koszary[3].
Podobnie jak cały grzbiet Jatek, Skrajne Jatki położone są na terenie ścisłego rezerwatu. Prowadzący granią szlak Magistrali Tatrzańskiej został zamknięty w 1978 r.[4] Najlepiej widoczny szczyt jest z zielonego szlaku przebiegającego u jego stóp i prowadzącego z Tatrzańskiej Kotliny przez Schronisko pod Szarotką do Doliny Białych Stawów[3].
-
Skrajne Jatki i Golica Bielska -
Pośrednie Jatki, Skrajne Jatki i Golica Bielska -
Skrajne Jatki od północy
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych. Tatry Bielskie [online] [dostęp 2020-02-01].
- ↑ Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska, Bedeker tatrzański, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, ISBN 83-01-13184-5.
- ↑ a b c d Władysław Cywiński, Tatry Bielskie, część wschodnia. Przewodnik szczegółowy, tom 5, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 1997, ISBN 83-7104-011-3.
- ↑ Witold Henryk Paryski, Zofia Radwańska-Paryska, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.