Skrzydło typu mewa
Skrzydło typu mewa (skrzydło mewy) – odmiana płata nośnego, który oglądany z przodu ma wyraźne załamanie w którymś miejscu jego długości, zazwyczaj przy nasadzie skrzydła. Nazwa wywodzi się od wyglądu skrzydła mewy. Skrzydła typu mewa mogą być używane z wielu powodów - w celu powiększenie widoczności z kabiny pilota (w przypadku górnopłatów), zwiększenia odległości silników od powierzchni wody (łodzie latające), poprawienia niektórych charakterystyk lotu (szybowce), zwiększenia prześwitu pomiędzy spodem kadłuba a ziemią (odwrócone skrzydło mewy w dolnopłatach). Odmianą skrzydła mewy jest płat Puławskiego.
Szybowce[edytuj | edytuj kod]
Pierwszym płatowcem ze skrzydłem typu mewa był zbudowany w 1921 bezogonowy szybowiec Weltensegler[1]. Szybowiec rozbił się w pierwszym locie z powodu zbyt słabej konstrukcji skrzydeł, niemniej był to pierwszy szybowiec w historii, który po starcie wzbił się na większą wysokość niż ta, z której wystartował[1]. Późniejsze badania wykazały, że płatowce ze skrzydłami typu mewa mają lepsze charakterystyki przeciągnięcia, ale mają gorszą doskonałość aerodynamiczną i prędkość wznoszenia[2]. Skrzydła typu mewa były często używane w wyczynowych szybowcach jeszcze do lat 50. Stosowane były w takich konstrukcjach jak Bowlus Senior Albatross, DFS Habicht, DFS Kranich, DFS Reiher, Göppingen Gö 3 Minimoa, Lippisch Fafnir, Ross RS-1 Zanonia, Schweyer Rhönsperber czy Slingsby Kite.
Łodzie latające[edytuj | edytuj kod]
W latach 30. skrzydło typu mewa było wykorzystywane przez niektóre łodzie latające. W tym przypadku skrzydło mewa było używane aby jak najbardziej oddalić silniki, umieszczane w miejscu zagięcia skrzydeł, od powierzchni wody pozwalając na użycie śmigieł o jak największej średnicy,
Pierwszym wodnosamolotem o takim układzie skrzydeł był najprawdopodobniej powstały w 1933 Short Knuckleduster. Innymi wodnosamolotami ze skrzydłem mewy były takie konstrukcje jak Martin PBM Mariner, Martin P5M Marlin, Be-12, Be-6, Dornier Do 26 czy Piaggio P.136.
Płat Puławskiego[edytuj | edytuj kod]
Pod koniec lat 20. XX wieku Zygmunt Puławski zaprojektował myśliwiec PZL P.1, który otrzymał skrzydło typu mewy nazywane czasami także „skrzydłem Puławskiego” lub „polskim skrzydłem”. Patent na skrzydło został zgłoszony 4 grudnia 1929 i udzielony 18 maja 1931[3]. Patent opisywał:
Skrzydło płatowca o układzie górnopłatowym, znamienne tem, że posiada przy kadłubie takie wygięcie ku dołowi, iż środkowa część górnego jego obrysu znajduje się na poziomie lub poniżej dolnego obrysu.
Płat Puławskiego został opracowany w celu poprawienia widoczności z kabiny pilota[3]. Taki układ skrzydła używany był w takich samolotach jak PZL P.11 czy PZL P.24.
Patent Pułaskiego obejmował tylko górnopłatowce ale podobne rozwiązanie stosowano także w górnych płatach niektórych samolotów dwupłatowych takich jak I-153 czy I-15.
Odwrócone skrzydło mewy[edytuj | edytuj kod]
Odwrócone skrzydło mewy zostało opracowane z podobnych powodów dla których w łodziach latających czasami używano skrzydła mewy, czyli w celu zwiększenia prześwitu pomiędzy dołem kadłuba a ziemią. Największa różnica polega na tym, że wodnosamoloty były górnopłatami, a samoloty z odwróconym skrzydłem mewy były dolnopłatami.
Układ taki zastosowano na przykład w samolotach Vought F4U Corsair pozwalając na użycie stosunkowo krótkiego podwozia i śmigła o dużej średnicy czy Aichi B7A i Junkers Ju 87 pozwalając na przenoszenie dużego ładunku bombowego/torpedowego pod kadłubem samolotu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Martin Simons: Sailplanes 1920-1945. Königswinter, Germany: EQIP, 2005, s. 13-15. ISBN 3-9806773-4-6.
- ↑ Mujahid Abdulrahim, Rick Lind: Flight Testing and Response Characteristics of a Variable Gull-Wing Morphing Aircraft. [dostęp 2013-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-05)]. (ang.).
- ↑ a b Opis patentowy Nr 13826. 1931-08-17. [dostęp 2013-04-16]. (pol.).