Sonata fortepianowa nr 18 Beethovena

Sonata fortepianowa nr 18 Es-dur op. 31 nr 3 Ludwiga van Beethovena – ostatnia z trzech sonat cyklu op. 31. Utwór powstał podczas pobytu kompozytora w Heiligenstadt latem 1802 roku - szwajcarski wydawca, Hans Georg Nägeli, zamówił u Beethovena cztery sonaty. Pierwsze dwie (op.31 nr. 1 i 2) ukazały się w 1803 roku. Nägeli wstrzymywał druk trzeciej sonaty (op.31/3), ciągle mając nadzieję, ze kompozytor w końcu prześle mu czwartą, i dopiero jesienią 1804 sonata ukazała się jako zeszyt 11 Repertuaru Klawesynistów (Répertoire des clavecinistes, cahier 11). Jest to najprawdopodobniej ostatnia sonata skomponowaną przed tzw. "testamentem heiligensztackim" (Heiligenstadt Testament) z października 1802. Obecna w nim figlarność i wesołość, podobnie jak w przypadku wielu utworów wczesnego Beethovena, może być postrzegana jako fasada, skrywająca głębię idei i uczuć.

Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Części utworu[edytuj | edytuj kod]

Allegro Już pierwsze takty wprowadzają atmosferę niepokoju emocjonalnego i niestabilności tonalnej, wyrażanych, między innymi, przez postęp chromatyczny, spowolnienia tempa (ritardando), fermatę (zatrzymanie), jak i przez wzmocnienie dynamiki (crescendo) - czy wreszcie w dalszej części zastosowanie akordu septymowego drugiego stopnia implikującego tonację es-moll ((przez wprowadzenie dźwięku ces). Akord ten, w tym ułożeniu, aczkolwiek w innej tonacji, jest już zapowiedzią tzw. "akordu tristanowskiego", wprowadzonego przez Richarda Wagnera ok. 1857.
Scherzo. Allegro vivace
Menuetto. Moderato e grazioso
Presto con fuoco

Utwór nie zawiera zwyczajowej części wolnej.

Literatura[edytuj | edytuj kod]

Barry Cooper - "Beethoven". Oxford University Press, 2008
Timothy Jones - "The Moonlight and other sonatas, op.27 and op.31". Cambridge University Press, 1999
Roger Kamien. "Non-Tonic Settings of the Primary Tone in Beethoven Piano Sonatas". The Journal of Musicology, vol. 16 (3) Summer 1998 : 379–393

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Pozostałe sonaty cyklu op. 31:

Sonaty fortepianowe	I: f-moll (op. 2 nr 1) II: A-dur (op. 2 nr 2) III: C-dur (op. 2 nr 3) IV: Es-dur (op. 7) V: c-moll (op. 10 nr 1) VI: F-dur (op. 10 nr 2) VII: D-dur (op. 10 nr 3) VIII: c-moll „Patetyczna” (op. 13) IX: E-dur (op. 14 nr 1) X: G-dur (op. 14 nr 2) XI: B-dur (op. 22) XII: As-dur (op. 26) XIII: Es-dur (op. 27 nr 1) XIV: cis-moll „Księżycowa” (op. 27 nr 2) XV: D-dur „Pastoralna” (op. 28) XVI: G-dur (op. 31 nr 1) XVII: d-moll (op. 31 nr 2) XVIII: Es-dur (op. 31 nr 3) XIX: g-moll (op. 49 nr 1) XX: G-dur (op. 49 nr 2) XXI: C-dur „Waldsteinowska” (op. 53) XXII: F-dur (op. 54) XXIII: f-moll „Appassionata” (op. 57) XXIV: Fis-dur (op. 78) XXV: G-dur (op. 79) XXVI: Es-dur (op. 81a) XXVII: e-moll (op. 90) XXVIII: A-dur (op. 101) XXIX: B-dur (op. 106) XXX: E-dur (op. 109) XXXI: As-dur (op. 110) XXXII: c-moll (op. 111)
Sonaty na skrzypce i fortepian	I: D-dur (op. 12 nr 1) II: A-dur (op. 12 nr 2) III: Es-dur (op. 12 nr 3) IV: a-moll (op. 23) V: F-dur „Wiosenna” (op. 24) VI: A-dur (op. 30 nr 1) VII: c-moll (op. 30 nr 2) VIII: G-dur (op. 30 nr 3) IX: A-dur „Kreutzerowska” (op. 47) X: G-dur (op. 96)
Sonaty wiolonczelowe	I: F-dur (op. 5 nr 1) II: g-moll (op. 5 nr 2) III: A-dur (op. 69) IV: C-dur (op. 102 nr 1) V: D-dur (op. 102 nr 2)
Inne sonaty	Sonata na róg F-dur (op. 17)

Koncerty fortepianowe	I: C-dur op. 15 II: B-dur op. 19 III: c-moll op. 37 IV: G-dur op. 58 V: E-dur„Cesarski” op. 73
Koncerty skrzypcowe	Koncert skrzypcowy D-dur (op. 61)
Inne koncerty	Koncert potrójny C-dur (op. 56)

Wczesne kwartety	I: F-dur (op. 18 nr 1) II: G-dur (op. 18 nr 2) III: D-dur (op. 18 nr 3) IV: c-moll (op. 18 nr 4) V: A-dur (op. 18 nr 5) VI: B-dur (op. 18 nr 6)
Kwartety Razumowskiego	VII: F-dur (op. 59 nr 1) VIII: e-moll (op. 59 nr 2) IX: C-dur (op. 59 nr 3)
Pośrednie kwartety	Kwartet smyczkowy nr 10 Beethovena XI: f-moll (op. 95)
Późniejsze kwartety (Kwartety Golicynowskie)	XII: Es-dur (op. 127) XIII: B-dur (op. 130) XIV: cis-moll (op. 131) XV: a-moll (op. 132) Wielka Fuga B-dur (op. 133) XVI: F-dur (op. 135)