Sonata fortepianowa nr 32 Beethovena

Strona tytułowa pierwszego wydania Sonaty op. 111 (Schlesinger, 1823)

Sonata fortepianowa c-moll nr 32 op. 111 Ludwiga van Beethovena jest ostatnim utworem tego gatunku w dorobku kompozytora. Napisana została w latach 1821-22, dedykowana arcyksięciu Rudolfowi Johannowi Habsburgowi i wydana po raz pierwszy w r. 1823.

Utwór jest jednym z najbardziej znanych dzieł ostatniego okresu twórczości Beethovena. Podobnie jak pozostałe ostatnie jego sonaty, zawiera elementy polifoniczne i jest bardzo wymagająca technicznie. Pianista Robert Taub nazwał Sonatę op. 111 "dziełem o niezrównanym dramatyzmie i transcendencji (...) triumfem porządku ponad chaosem, optymizmu ponad cierpieniem."

Wykonanie utworu zajmuje około 29 minut.

Budowa

Utwór składa się z dwóch, bardzo kontrastujących ze sobą części:

1. Maestoso – Allegro con brio ed appassionato
2. Arietta: Adagio molto, semplice e cantabile

Część I, jak wiele innych utworów Beethovena napisanych w tonacji c-moll, jest burzliwa i dramatyczna. Pełna jest akordów septymowych zmniejszonych, jak choćby we wstępie:

Niespotykanej wręcz długości (prawie 20 minut) część druga, utrzymana w tonacji C-dur, to wariacje na 16-taktowy temat, z krótkim modulującym interludium i finałową kodą.

Początek II części Sonaty