Spółgłoska zwarta dwuwargowa bezdźwięczna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje) o 20:23, 27 mar 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Spółgłoska zwarta dwuwargowa bezdźwięczna
Numer IPA 101
p
Jednostka znakowa

p

Unikod

U+0070

UTF-8 (hex)

70

Inne systemy
X-SAMPA p
Kirshenbaum p
IPA Braille
Przykład
informacjepomoc
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Spółgłoska zwarta dwuwargowa bezdźwięczna - rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem [p].

Artykulacja

Opis

W czasie artykulacji tej spółgłoski:

  • modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli artykulacja tej spółgłoski wymaga inicjacji płucnej i egresji,
  • tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, prąd powietrza uchodzi przez tor ustny
  • prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka
  • dolna warga kontaktuje się z górną wargą, tworząc zwarcie. Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przerwania utworzonej blokady i wybuchu (plozji)
  • wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest bezdźwięczna
  • pozycja języka i ust może zależeć od kontekstu, w jakim występuje głoska.

Warianty

Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć dodatkowo:

  • wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): [pʲ]
  • wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mówimy spółgłosce welaryzowanej: [pˠ]
  • przewężenie w gardle, mówimy spółgłosce faryngalizowanej spółgłosce: [pˤ]
  • zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o labializowanej spółgłosce [pʷ]

Spółgłoska może być wymówiona:

  • z rozwarciem bez plozji, mówimy wtedy o spółgłosce bez plozji: [].
  • z silnym przydechem (aspiracją), mówimy wtedy o spółgłosce przydechowej (aspirowanej): [pʰ]

Zobacz też:

Przykłady

Terminologia

Spółgłoska zwarta dwuwargowa to inaczej spółgłoska okluzywna bilabilna.

Pisownia

Spółgłoska [p] jest zapisywana w języku polskim przy pomocy grafemu: p.