Stężyca (województwo pomorskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stężyca
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

kartuski

Gmina

Stężyca

Wysokość

150 do 190 m n.p.m.

Liczba ludności (2014)

2165

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

83-322[2]

Tablice rejestracyjne

GKA

SIMC

0174125

Położenie na mapie gminy Stężyca
Mapa konturowa gminy Stężyca, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Stężyca”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Stężyca”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stężyca”
Położenie na mapie powiatu kartuskiego
Mapa konturowa powiatu kartuskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Stężyca”
Ziemia54°12′26″N 17°57′06″E/54,207222 17,951667[1]
Strona internetowa
Mapa okolic Stężycy z 1875 roku
Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Stężycy
Kościół poewangelicki w Stężycy
Tablica upamiętniająca powstanie Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Kaszubski”

Stężyca (kaszub. Stãżëca; niem. Stendsitz) – wieś w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Stężyca, na Kaszubach. Siedziba gminy Stężyca.

Stężyca 31 grudnia 2014 r. miała 2165 stałych mieszkańców, z których 2048 osób mieszkało w głównej części wsi[3].

Wieś jest położona w centralnej części Pojezierza Kaszubskiego, między Jeziorem Raduńskim Górnym a Jeziorem Stężyckim na terenie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Przez Stężycę prowadzi szlak wodny „Kółko Raduńskie” oraz trasa drogi wojewódzkiej nr 214. Kotlina na granicy Stężycy i Skorzewa zwana jest Jaskinią zbójców lub Grobem morderców. Stężyca znajduje się na żwirach oraz marglach. Pod względem rolniczego użytkowania przeważają gleby słabe V klasy bonitacyjnej[4].

Zabudowa wsi leży na wysokości od 150 do 190 m n.p.m.

Ok. 1 km na południowy wschód znajduje się kolejne jezioro – Lubowisko.

Integralne części wsi Stężyca do 2023 r.[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0174131 Pypkowo część wsi

Historia[edytuj | edytuj kod]

W XV wieku król Kazimierz Jagiellończyk ofiarował Stężycę Szlachecką radcy gdańskiemu Joachimowi von Becke za osiągnięcia podczas wojny trzynastoletniej. U schyłku XVI wieku ta część Stężycy była własnością Stanisława Kamińskiego. Następnie od roku 1648 należała do rodziny Łaszewskich, aż do roku 1764. Wówczas córka Michała Łaszewskiego, Regina, wyszła za mąż za Joachima Lewald-Jezierskiego.

W 1904 roku powstał Bank Ludowy (dzisiejszy Bank Spółdzielczy) założony przez dużą grupę mieszkańców Stężycy. Wśród założycieli banku byli – proboszcz parafii Stężyca ks. Leopold Pikarski, Franciszek Lew-Kiedrowski i Franciszek Wilczewski.

Do roku 1920 istniały dwie Stężyce: Szlachecka i Królewska (wcześniej Wielka i Mała). Granicę stanowiła Radunia – rzeka w centrum wioski łącząca Jezioro Stężyckie z Jeziorem Raduńskim Górnym. Stężyca Szlachecka znajdowała się na zachód od rzeki i była bardziej zaludniona od wschodniej części miejscowości.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Według rejestru zabytków NID[7] na listę zabytków wpisane są:

Sport i rekreacja[edytuj | edytuj kod]

Obiekty sportowe[edytuj | edytuj kod]

Rekreacja[edytuj | edytuj kod]

  • Promenada im. ks. Konrada Lubińskiego wraz z mariną wodną
  • 2 kąpieliska
  • Nadraduńskie Centrum Rekreacji

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Osoby związane ze Stężycą[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 131170
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1207 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Liczba ludności Gminy Stężyca - pobyt stały na dzień 31.12.2014r.. UG Stężyca. [dostęp 2014-02-02].
  4. Gleby - www.gminastezyca.pl, www.gminastezyca.pl [dostęp 2021-02-05].
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. GUS. Rejestr TERYT
  7. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 45 [dostęp 2017-02-19].
  8. Radunia w II lidze. 90minut.pl.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Marek Dzięcielski Dzieje ziemi mirachowskiej
  • Willy Heidn Miejscowości powiatu kartuskiego w przeszłości

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]