Stanisław Goszczurny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Goszczurny
Data i miejsce urodzenia

25 września 1929
Kalisz

Data i miejsce śmierci

13 maja 2003
Warszawa

Zawód, zajęcie

dziennikarz, redaktor radiowy, pisarz

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” Odznaka honorowa „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” „Zasłużony Pracownik Morza”

Stanisław Goszczurny (ur. 25 września 1929 w Kaliszu, zm. 13 maja 2003 w Warszawie) – polski pisarz i dziennikarz marynistyczny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Młodość[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny robotniczej. Urodził się jako syn Ignacego Goszczurnego i Stanisławy Marczak. W 1947 roku ukończył Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Kaliszu, zdając tzw. małą maturę. Rok później zgłosił się do Oficerskiej Szkoły Artylerii Przeciwlotniczej w Koszalinie. W latach 1949-1950 był zatrudniony w Komendzie Wojewódzkiej Służby Polsce w Gdańsku, jednocześnie uczył się w liceum dla dorosłych. Rok 1949 przyniósł mu pierwsze doświadczenie prasowe w "Głosie Wybrzeża". W 1950 roku zdał egzamin maturalny[1]. Ukończył dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Studiował też prawo na Uniwersytecie Poznańskim[2][3]. Debiutował w 1950 roku na łamach Polskiego Radia jako praktykant dziennikarski[1].

Działalność kulturalna i literacka[edytuj | edytuj kod]

W latach 1950–1968 był reporterem, kierownikiem redakcji, zastępcą redaktora naczelnego[1], a od 1968 do 1974 roku redaktorem naczelnym Rozgłośni Gdańskiej Polskiego Radia[4]. W 1956 roku udał się w półroczny rejs do Chin. Od 1979 roku mieszkał w Warszawie[1]. W latach 1981–1989 był redaktorem dziennika "Rzeczpospolita"[4]. Od roku 1982 do 1984 piastował stanowisko dyrektora departamentu Naczelnego Zarządu Kinematografii w Ministerstwie Kultury. W 1990 roku przeszedł na emeryturę[1].

W roku 1961 wydał swoją pierwszą powieść, zatytułowaną "Mewy", której akcja toczy się w Gdańsku. Utwór doczekał się 6 wznowień[3]. Dwa lata później wydał poradnik dla radiowęzłów „Halo, tu głos załogi”. W 1965 roku wstąpił do Związku Literatów Polskich. Po roku działalności awansował na wiceprezesa Oddziału Gdańskiego ZLP[1]. Był autorem 27 książek. Przez ponad 20 lat współpracował z Wydawnictwem Morskim[2]. Utwory Goszczurnego drukowały także Wydawnictwo MON, Krajowa Agencja Wydawnicza, "Iskry"[1]. Opracował dodatkowo dwa scenariusze filmowe[3].

Działalność polityczna[edytuj | edytuj kod]

Od 1956 roku należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[5]. Pełnił funkcję I sekretarza Podstawowej Organizacji Partyjnej przy Oddziale Gdańskim Związku Literatów Polskich. W 1968 roku został delegatem Gdańska na V Zjazd PZPR. Obejmował stanowisko przewodniczącego Komisji Propagandy Komitetu Miejskiego PZPR w Gdańsku oraz przewodniczącego Komisji Kultury Komitetu Wojewódzkiego PZPR. W komitecie wojewódzkim zaangażowany był także jako lektor. Należał do Miejskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu w Gdańsku i Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej[1].

Nagrody i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi[1]. Postanowieniem prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego z 4 marca 2002 otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski[6]. Uhonorowany został "Odznaką 1000-lecia Państwa Polskiego", "Zasłużony Działacz Kultury", "Zasłużony Pracownik Morza" oraz odznakami: "Honorową Odznaką m. Gdańska", "Za Zasługi dla Gdańska", "Zasłużony Ziemi Gdańskiej"[1].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

  • A żyć trzeba dalej...[7]
  • Długi prosi o karę śmierci
  • Drugi powrót
  • Dwaj przyjaciele
  • Heron lubił dolary
  • Jolka, córka mewy[8]
  • Koniec najdłuższego rejsu
  • Kormoran wychodzi w rejs
  • Mewy[9]
  • Między ogniem a wodą
  • Mord w Lesie Kociewskim[10]
  • Morze nie odda ofiar[11]
  • Nieżołnierze, niebohaterzy
  • Opowiastki dla Kubusia[12]
  • Ostatnia noc przed końcem rejsu
  • Pierwszy sztorm[13]
  • Prom
  • Przyszedłem pana zabić
  • Rozbitek
  • Skrawek nieba[14]
  • Stella Maris[15]
  • Sylwestrowa noc; kryminał
  • Szablą i fortelem
  • Wiatr
  • Wyrok śmierci[16]
  • Wyrok śmierci cz.2 – W imieniu prawa
  • Wyrok śmierci cz.3 – Zamach[16]
  • Za cenę własnego życia
  • Żołnierzyk[17]

Ekranizacje[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Filmowe adaptacje utworów Stanisława Goszczurnego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Gdańsku [online], old2.wbpg.org.pl [dostęp 2022-04-05].
  2. a b Stanisław Goszczurny [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2022-04-05] (pol.).
  3. a b c "Mewia trylogia", kultowa powieść o "mewkach" z Nowego Portu powraca [online], trojmiasto.pl, 17 maja 2021 [dostęp 2022-04-05] (pol.).
  4. a b 25 września 1929 r. - Urodził się w Kaliszu Stanisław Goszc... [online], www.d-w.pl [dostęp 2022-04-05] (pol.).
  5. Kto jest kim w Polsce 1984, wyd. 1, Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 249, ISBN 83-223-2073-6.
  6. M.P. z 2002 r. nr 18, poz. 322.
  7. Stanisław Goszczurny, A żyć trzeba dalej--, wyd. 1, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1985, ISBN 83-215-5197-1, OCLC 13773401 [dostęp 2022-01-29].
  8. Stanisław Goszczurny, Jolka, córka Mewy, Gdańsk: Marpress, 1993, ISBN 83-85349-15-4, OCLC 749504042 [dostęp 2022-01-29].
  9. Stanisław Goszczurny, Mewy, wyd. 5, Gdańsk: Wydaw. Morskie, 1987, ISBN 83-215-8293-1, OCLC 749400293 [dostęp 2022-01-29].
  10. Stanisław Goszczurny, Mord w lesie kociewskim, wyd. 2, Warszawa: Książka i Wiedza, 1989, ISBN 83-05-11845-2, OCLC 25169170 [dostęp 2022-01-29].
  11. Stanisław Goszczurny, Morze nie odda ofiar, wyd. 1, Gdańsk: Wydawn. Morskie, 1981, ISBN 83-215-5182-3, OCLC 8798411 [dostęp 2022-01-29].
  12. Stanisław Goszczurny, Opowiastki dla Kubusia, Gdańsk: Krajowa Agencja Wydaw, 1986, ISBN 83-03-01055-7, OCLC 803008149 [dostęp 2022-01-29].
  13. Stanisław Goszczurny, Pierwszy sztorm, wyd. 1, Gdańsk: Wydawn. Morskie, 1985, ISBN 83-215-5191-2, OCLC 14952093 [dostęp 2022-01-29].
  14. Stanisław Goszczurny, Skrawek nieba, wyd. 2, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1990, ISBN 83-215-8307-5, OCLC 829886549 [dostęp 2022-01-28].
  15. Stanisław Goszczurny, Stella Maris, Gdańsk: Wydaw. Morskie, 1989, ISBN 83-215-5212-9, OCLC 802976640 [dostęp 2022-01-28].
  16. a b Stanisław Goszczurny, Wyrok śmierci, wyd. 2, Gdańsk: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1986, ISBN 83-03-01528-1, OCLC 17879748 [dostęp 2022-01-28].
  17. Stanisław Goszczurny, Żolnierzyk, wyd. 1, Warszawa: Iskry, 1979, ISBN 83-207-0075-2, OCLC 13444257 [dostęp 2022-01-28].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]