Stanisław Grodzicki (1905–1946)

Stanisław Grodzicki

podpułkownik pilot-obserwator
Data i miejsce urodzenia	1 marca 1905 Ostrołęka
Data i miejsce śmierci	13 lutego 1946 Surrey Hills k. Orpington, Anglia
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego RAF
Jednostki	4 pułk lotniczy, 1 pułk lotniczy, dywizjon 307, dywizjon 305, 435 dywizjon transportowy RAF
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa, kampania wrześniowa, bitwa o Anglię
Odznaczenia

Grób Stanisława Grodzickiego na cmentarzu Star Lane Cemetery (Orpigton, Kent, Wielka Brytania)

Stanisław Grodzicki (ur. 1 marca 1905 w Ostrołęce, zginął 13 lutego 1946 w m. Surrey Hills k. Orpington, Anglia) – podpułkownik (ang. Wing Commander) pilot i obserwator Wojska Polskiego i Królewskich Sił Powietrznych (numer służbowy RAF P-76623), kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Życiorys

W 1925 roku ukończył Seminarium Nauczycielskie w Łomży i przez rok pracował jako wiejski nauczyciel. Zrezygnował z wykonywania tego zawodu i odbył kurs unitarny w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. W 1927 wstąpił do Oficerskiej Szkoły Lotnictwa w Dęblinie. 15 sierpnia 1929 jako absolwent 3 promocji, mianowany podporucznikiem obserwatorem. Po promocji przydzielony jako obserwator do eskadry liniowej 4 pułku lotniczego w Toruniu, skąd w 1931 został odkomenderowany do Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie na kurs pilotażu. Powrócił do 4 pułku lotniczego. Od 10 stycznia do 31 marca 1934 pełnił obowiązki dowódcy 141 eskadry myśliwskiej. W 1935 został przeniesiony do 1 pułku lotniczego w Warszawie, gdzie od 1 listopada 1937 roku dowodził 212 eskadrą bombową. W czasie kampanii wrześniowej 1939 pełnił obowiązki kierownika szkolenia na samolotach PZL P-37 „Łoś” w ośrodku szkolenia w Małaszewiczach koło Brześcia. Przez Rumunię przedostał się do Francji i jednym z pierwszych transportów w grudniu 1939 odpłynął do Anglii.

Został skierowany na przeszkolenie specjalistyczne do 15 Podstawowej Szkoły Latania w Carlisie, a następnie do 15 Jednostki Szkolenia Operacyjnego (OTU) w Aston Down. 15 listopada 1940 objął dowództwo 307 dywizjonu myśliwskiego nocnego „Lwowskich Puchaczy”. 11 czerwca 1941 odszedł na odpoczynek operacyjny. W 1944 roku otrzymał przydział do 305 dywizjonu bombowego Ziemi Wielkopolskiej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Początkowo był dowódcą eskadry, a od 1 lutego do 31 października 1945 dowódcą tegoż dywizjonu. Po przekazaniu obowiązków dowódcy dywizjonu swojemu następcy służył w Brytyjskim Lotnictwie Okupacyjnym (BAFO).

13 lutego 1946 na samolocie Douglas DC-3 „Dakota”, należącym do 435 Dywizjonu Transportowego RAF, odbywał lot służbowy z Niemiec do Anglii z innymi oficerami Polskich Sił Zbrojnych. Zginął w wypadku lotniczym (samolot rozbił się podczas gęstej mgły) w miejscowości Surrey Hills, koło Orpington. Pochowany został na cmentarzu St. Mary Cray (aktualnie znany pod nazwą Star Lane Cemetery) w Orpington (Kent), grób nr E 95.

Awanse

• podporucznik obserwator – 15 sierpnia 1929
• porucznik – 1 stycznia 1932
• kapitan – 19 marca 1937
• major
• podpułkownik

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (1945) nr 10787
• Krzyż Walecznych – trzykrotnie
• Medal Lotniczy – czterokrotnie
• Złoty Krzyż Zasługi (1942)
• Polowa Odznaka Pilota
• Zaszczytny Krzyż Lotniczy

Bibliografia

• OlgierdO. Cumft OlgierdO., Hubert KazimierzH.K. Kujawa Hubert KazimierzH.K., Księga lotnikow polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939 – 1946, Warszawa: Wydawnictwo MON, 1989 .brak strony (książka)
• JózefJ. Zieliński JózefJ., 305 Dywizjon Bombowy Ziemi Wielkopolskiej i Lidzkiej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, Warszawa: Dom Wydawniczy „Bellona”, 2004 .brak strony (książka)