Stanisław Gurbski
 Stanisław Gurbski gen. bryg. 1926 r. | |
 generał brygady
| |
| Data i miejsce urodzenia |
12 listopada 1871 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1904–1907, 1914–1920 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Stanowiska |
naczelny chirurg korpusu |
| Główne wojny i bitwy |
wojna rosyjsko-japońska |
| Odznaczenia | |
        
| |
Stanisław Henryk Gurbski (ur. 31 października?/12 listopada 1871[1] w Płocku, zm. 1940 w Warszawie) – generał brygady Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, doktor medycyny.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 12 listopada 1871 w Płocku, ówczesnej stolicy guberni płockiej, w rodzinie Jana, rejenta, i Ludwiki Henryki z hr Skarbków[2]. Kształcił się w Płocku, gdzie uzyskał maturę. W 1898 ukończył studia na Wydziale Lekarskim Cesarskiego Uniwersytetu Dorpackiego i uzyskał dyplom lekarza. Cztery lata później na tej samej uczelni uzyskał tytuł doktora medycyny. Podczas studiów przyjęty do korporacji akademickiej Konwent Polonia[3]. Od 13 lutego 1899 oficer rezerwy rosyjskiej służby zdrowia. 28 lutego 1904 powołany do czynnej służby wojskowej w armii rosyjskiej – pełnił służbę do 1906 w szpitalu polowym w Harbinie na stanowisku starszego ordynatora[4]. Otrzymał tytuł chirurga polowego[4]. 4 września?/17 września 1905 został mianowany asesorem kolegialnym (ros. Коллежский асессор) ze starszeństwem od 1 grudnia?/14 grudnia 1902, która to ranga była równorzędna ze stopniem kapitana w armii[5]. Powrócił potem do praktyki cywilnej.
17 lipca 1914 zmobilizowany ponownie, naczelny lekarz szpitala frontowego we Froncie Kaukaskim. 5 sierpnia?/18 sierpnia 1917 odkomenderowany do Oddziału Sanitarnego Komitetu do spraw formowania Wojska Polskiego. 26 września 1917 stawił się do dyspozycji naczelnego lekarza I Korpusu Polskiego w Rosji. Rozkazem naczelnika Wydziału Sanitarnego Frontu Zachodniego z 5 grudnia 1917 został mianowany naczelnym lekarzem polskiej Dywizji Ułanów[6]. 18 stycznia 1918 został mianowany naczelnym lekarzem korpusu w randze generała podporucznika lekarza[6]. 3 marca tego roku został mianowany naczelnym chirurgiem korpusu[6]. 26 czerwca 1918 został zwolniony ze służby z powodu demobilizacji korpusu[7].
25 listopada 1918 szef Departamentu Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wojskowych generał podporucznik lekarz Bronisław Malewski rozkazał mu pełnić obowiązki lekarza naczelnego Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie[8]. Równocześnie został członkiem Komisji Kwalifikacyjnej dla lekarzy wstępujących do Wojska Polskiego[9].
Z dniem 1 maja 1922 roku został przyjęty z byłego I Korpusu Wschodniego do Wojska Polskiego w stopniu generała brygady z zaliczeniem do Rezerwy Armii, bez powołania do służby czynnej[10][11].
17 września 1925 podarował Centralnej Bibliotece Wojskowej w Warszawie obraz Jerzego Kossaka zatytułowany „Wizja Napoleona”[12].
W 1932 stanie spoczynku, zwolniony z obowiązku wojskowego. Osiadł w Warszawie. Był jednym z założycieli i wieloletnim pracownikiem znanej lecznicy „Omega”. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 80-5-22,23)[13].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Niepodległości – 9 października 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[14][15]
- Krzyż Walecznych nr 40335 – 28 kwietnia 1922[16][17]
- Złoty Krzyż Zasługi – 15 grudnia 1925 „za zasługi położone na polu działalności lekarskiej wśród wojska”[18][19][20]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[19]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[19]
- Odznaka Pamiątkowa I Korpusu Polskiego w Rosji[19]
- Odznaka Pamiątkowa Polskiej Ligi Wojennej Walki Czynnej[19]
- Odznaka Honorowa Wojskowej Szkoły Sanitarnej[19]
- Medal Zwycięstwa (18 kwietnia 1925)[21][22]
- rosyjskie
- Order Świętego Włodzimierza 4 stopnia – 20 marca?/2 kwietnia 1916)[23]
- Order Świętej Anny 2 stopnia – 19 grudnia 1915?/1 stycznia 1916)[23]
- Order Świętego Stanisława 2 stopnia – 22 listopada?/5 grudnia 1915)[23]
- Order Świętej Anny 3 stopnia – 25 września?/8 października 1915)[24]
- Order Świętego Stanisława 3 stopnia – 11 marca?/24 marca 1915)[24]
- Jasnobrązowy Medal Pamiątkowy Wojny Rosyjsko-Japońskiej 1904–1905 (ros. Медаль «В память русско-японской войны»)[1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 51.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 35, 40, 77.
- ↑ „Album Polonorum” - spis członków korporacji akademickiej Konwent Polonia, tom I, 1828–1940.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 43.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 52.
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 36.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 37.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 4, 28.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 6, 30, 44.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 5 sierpnia 1922, s. 588.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 24.
- ↑ Cenny dar gen. Gurbskiego dla Centralnej Biblioteki Wojskowej, „Polska Zbrojna” Nr 259 z 21 września 1925 roku, s. 2.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: JAN GURBSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-03-07].
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 235, poz. 255.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 71–75.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 15 lipca 1922, s. 506.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 90–93.
- ↑ M.P. z 1925 r. nr 296, poz. 1252.
- ↑ a b c d e f Kolekcja ↓, s. 71.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 4 lutego 1926, s. 45.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 18 kwietnia 1925, s. 210.
- ↑ Ludwik Zembrzuski, Złota Księga Korpusu Sanitarnego Polskiego 1797–1918, Departament Sanitarny Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1927, s. 161.
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 51, 54.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 51, 52.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Stanisław Henryk Gurbski. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.187 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-18].
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 1 A-Ł. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-87103-55-1.
- Absolwenci i studenci Cesarskiego Uniwersytetu Dorpackiego
- Członkowie Konwentu Polonia
- Ludzie urodzeni w Płocku
- Generałowie brygady II Rzeczypospolitej
- Oficerowie dowództwa I Korpusu Polskiego w Rosji
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni odznaką pamiątkową I Korpusu Polskiego w Rosji
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Polacy odznaczeni Medalem Zwycięstwa
- Polacy odznaczeni Orderem Świętego Włodzimierza
- Polacy odznaczeni Orderem Świętej Anny
- Polacy odznaczeni Orderem Świętego Stanisława (Imperium Rosyjskie)
- Polacy – żołnierze Armii Imperium Rosyjskiego w I wojnie światowej
- Polacy w wojnie rosyjsko-japońskiej
- Polscy lekarze
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1871
- Zmarli w 1940