Stanisław Słonimski
.png)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1853 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
14 lutego 1916 |
Stanisław Słonimski (ur. 1853 w Warszawie, zm. 14 lutego 1916 tamże) – polski lekarz żydowskiego pochodzenia, aforysta.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Warszawie w rodzinie żydowskiej, jako syn Chaima Zeliga Słonimskiego (1810–1904) i Sary z domu Stern (1824–1897). Ze strony matki był wnukiem Abrahama Sterna (zm. 1842). Ukończył gimnazjum w Warszawie, na studia wyjechał do Petersburga. Ukończył tamtejszą Akademię Medyko-Chirurgiczną. Potem praktykował w Radomsku, Częstochowie i Łodzi, od 1886 osiadł w Warszawie. Przyjmował w gabinecie przy ulicy Niecałej 6[1].
Żonaty dwukrotnie, z pierwszego małżeństwa z Idą Korngold urodził się syn Adam, później – inżynier w Częstochowie[1]. Z małżeństwa z Eugenią Marią Goldman[2] urodzili się Antoni (1895–1976), Piotr (1893–1944) i Halina Jadwiga (ur. 1888 albo 1889, zm. 1962).
Zmarł w Warszawie na gruźlicę płuc. Pogrzeb odbył się w kościele św. Antoniego z Padwy, pochówek na cmentarzu Powązkowskim[3]. Wspomnienie pośmiertne autorstwa Zygmunta Srebrnego ukazało się na łamach Medycyny i Kroniki Lekarskiej[4], Antoni Lange w dodatku do tygodnika „Świat” zebrał różne anegdoty i aforyzmy zmarłego lekarza[5]. Anonimowa notatka o śmierci ukazała się w dzienniku „Kurier Poranny”, według Antoniego Słonimskiego, jej autorem również był Lange[6]. Notatka z „Kuriera” miała brzmienie następujące:
Ubyła Warszawie jedna z najbardziej popularnych postaci, człowiek znany zarówno jako wybitny lekarz, jak też jako uczony, który zasłużył się nauce polskiej. Wyjątkowe zalety powszechnie zjednywały mu serca. Kochano go i szanowano zarówno w szerokich kołach inteligencji, a specjalnie w sferach literacko-artystycznych, jak też w jeszcze szerszych rzeszach potrzebujących jego wiedzy, bo tam najlepiej wiedziano o przysłowiowej bezinteresowności doktora Słonimskiego.
Znany był z poczucia humoru, część jego aforyzmów przypomniał w Alfabecie wspomnień syn Antoni. Fundował stypendia młodym artystom (np. Adolfowi Milichowi), leczył za darmo ubogich. Tezę, że Bolesław Prus sportretował Słonimskiego w postaci doktora Szumana w Lalce[7] upowszechnił Ignacy Baliński. Bolesław Prus należał do kręgu przyjaciół Słonimskiego, tak jak Wincenty Rapacki (starszy), Teodor Roland, Mieczysław Frenkiel, Bolesław Leszczyński, Stanisław Lentz czy Franciszek Fiszer[1]. Szczególnie często bywał w kawiarni u Semadeniego[6].
Waga zasług naukowych Słonimskiego jest różnie oceniana[8]. Jedyna jego opublikowana praca Neurastenia płciowa jako następstwo nadużyć przedwczesnych była przeznaczona dla laików, oceny specjalistów były zarówno krytyczne (Dydyński), jak i przychylne (Hellin, Wizel[9]).
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Neurasthenia płciowa jako następstwo nadużyć przedwczesnych: szkic popularny. Nakł. Hieronima Cohna, 1899
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Stanisław Konarski: „Słonimski, Stanisław”. W: Polski Słownik Biograficzny Tom XXXIX s. 25
- ↑ akt ślubu z 24.10.1894 r. https://szukajwarchiwach.pl/72/1218/0/-/27/skan/full/29JQfmZGY6jBohxLkopfZA
- ↑ Stanisław Szenic, Cmentarz Powązkowski, 1891-1918: zmarli i ich rodziny, Tom 3, wyd. 1, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983, s. 359, ISBN 83-06-00921-5, OCLC 11676051.
- ↑ Srebrny Z. Dr Stanisław Słonimski. „Medycyna i Kronika Lekarska”. 51 (12), s. 182, 1916.
- ↑ Antoni Lange. Ze wspomnień o człowieku dowcipnym (Wspomnienie pośmiertne. -† 24 lutego 1916 r.) Romans i powieść. Tygodnik poświęcony literaturze nadobnej i wiadomościom literackim VIII (No 33), ss. 4-5 (16 VIII 1916)
- ↑ a b „Saga rodu Słonimskich”. W: Antoni Słonimski: Alfabet wspomnień. PIW 1989 ISBN 83-06-01950-4 s. 204-216
- ↑ Bolesław Prus: Lalka. Oprac. Józef Bachórz. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991 ISBN 83-04-02776-3 s. 143
- ↑ Piotr Szarejko: Słownik lekarzy polskich XIX wieku. Tom 1. Towarzystwo lekarskie Warszawskie Warszawa 1991 s. 512
- ↑ Wizel A. Ocena książki: Słonimski S. Neurasthenia płciowa jako następstwo nadużyć przedwczesnych. Szkic popularny. Warszawa: 1899. Medycyna 27(7), ss. 163-164, 1899