Stare Miasto (powiat koniński)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stare Miasto
wieś
Ilustracja
Kościół św. Piotra i Pawła przy ulicy Rychwalskiej
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

koniński

Gmina

Stare Miasto

Liczba ludności (2022)

3208

Strefa numeracyjna

63

Kod pocztowy

62-571

Tablice rejestracyjne

PKN

SIMC

0296160

Położenie na mapie gminy Stare Miasto
Mapa konturowa gminy Stare Miasto, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Stare Miasto”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stare Miasto”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Stare Miasto”
Położenie na mapie powiatu konińskiego
Mapa konturowa powiatu konińskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Stare Miasto”
Ziemia52°10′53″N 18°12′55″E/52,181389 18,215278[1]

Stare Miastowieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie konińskim, siedziba gminy Stare Miasto. Przez środek miejscowości przepływa rzeka Powa.

Wieś królewska starostwa konińskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie konińskim województwa kaliskiego[2]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa konińskiego.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Stare Miasto położone jest nad rzeką Pową, na południowy zachód od Konina. Przez wieś przebiega droga krajowa nr 25 relacji OstrówKaliszKoninBydgoszcz. W odległości około 2 km na południe od wsi znajduje się węzeł drogowy Modła, łączący drogę nr 25 z autostradą A2 relacji BerlinWarszawa.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Na terenie wsi w XII i XIII w. znajdowało się duże osiedle rzemieślniczo-handlowe, będące głównym ośrodkiem konińskiego zespołu osadniczego. O jego miejskim charakterze świadczy zachowana częściowo do dzisiaj siatka ulic z prostokątnym rynkiem. Upadek znaczenia osady nastąpił w końcu XIII w. Jego przyczyną był rozwój osiedla położonego przy przeprawie przez Wartę w miejscu obecnej konińskiej starówki. Nazwa Stare Miasto występuje po raz pierwszy w dokumencie z 1359 r. W następnych wiekach wieś, wraz z istniejącym na jej terenie folwarkiem, była własnością królewską należącą do starostwa konińskiego[3][4]. 27 marca 1866 r. w Starym Mieście urodził się Marian Leon Fulman, późniejszy biskup lubelski, pierwszy Wielki Kanclerz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

W czasach Polski Ludowej, od początku lat 70.[5] do grudnia 1985 roku[6] przez miejscowość przebiegała droga państwowa nr 144[7].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

  • Kościół par. pw. św. Piotra i Pawła, XIII–XIV w., ok. 1800, 1907. Kościół romański wzniesiono prawdopodobnie na początku XIII w. W XIV w. rozbudowano go w stylu gotyckim. Obecnie stanowi kaplicę zbudowanego w 1907 r. kościoła neoromańskiego.
  • Cmentarz rzymskokatolicki, nieczynny, k. XVIII.
  • Cmentarz choleryczny, 1852.[8]

Instytucje[edytuj | edytuj kod]

  • jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej[9];
  • Szkoła Podstawowa im. gen. Józefa Bema[10];
  • Komisariat Policji[11];
  • Niepubliczny Zakład Podstawowej Opieki Zdrowotnej „MEDICUS”[12];
  • Biblioteka Publiczna Gminy Stare Miasto im. Prof. Joanny Papuzińskiej[13];
  • Orkiestra Staromiejska[14];
  • Zespół Mażoretki Sigma[15];
  • Uczniowski Klub Sportowy „POWA”;
  • Klub Sportowy TEAM Stare Miasto;
  • Uczniowski Klub Sportowy „TRÓJKA”;
  • Klub Sportowy „WARTA” Rumin[16].

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Poniższa demografia posiada dane z 2021

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 3208 100 1591 49,59 1617 50,41
Wiek przedprodukcyjny (0–17 lat) 700 21,82 327 10,19 373 11,63
Wiek produkcyjny (18–65 lat) 1988 61,97 942 29,36 1046 32,61
Wiek poprodukcyjny (powyżej 65 lat) 520 16,21 322 10,04 198 6,17

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 129166
  2. Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 243.
  3. Piotr Maluśkiewicz, „Konin i okolice” Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1979. ISBN 83-210-0067-3
  4. Piotr Maluśkiewicz, Województwo konińskie : szkic monograficzny, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1983, s. 291, ISBN 83-01-00534-3, OCLC 11783554
  5. Mapa samochodowa Polski 1:1 000 000, wyd. dziesiąte, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1971.
  6. Uchwała nr 192 Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 1985 r. w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg krajowych (M.P. z 1986 r. nr 3, poz. 16)
  7. Samochodowy atlas Polski 1:500 000. Wyd. IX. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1984, s. 73.
  8. Na podstawie: http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/WLK-rej.pdf
  9. OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA W STARYM MIEŚCIE | Rejestr.io [online], rejestr.io [dostęp 2023-09-06].
  10. RYS HISTORYCZNY SZKOŁY – SP Stare Miasto [online] [dostęp 2023-09-06] (pol.).
  11. Komisariat Policji w Starym Mieście [online], Stare Miasto [dostęp 2023-09-06] (pol.).
  12. Ochrona zdrowia [online], Stare Miasto [dostęp 2023-09-06] (pol.).
  13. BP Gminy Stare Miasto [online], BP Gminy Stare Miasto, 4 września 2023 [dostęp 2023-09-06] (pol.).
  14. Orkiestra [online], BP Gminy Stare Miasto [dostęp 2023-09-06] (pol.).
  15. MAŻORETKI [online], BP Gminy Stare Miasto [dostęp 2023-09-06] (pol.).
  16. Stowarzyszenia i kluby sportowe [online], Stare Miasto [dostęp 2023-09-06] (pol.).