Starokrzepice
50°56′53″N 18°39′13″E/50,948056 18,653611| wieś | |
 Kościół w Starokrzepicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
209 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2021) |
1173 [1] |
| Strefa numeracyjna |
34 |
| Kod pocztowy |
42-161[2] |
| Tablice rejestracyjne |
SKL |
| SIMC |
0137130 |
Położenie na mapie gminy Krzepice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłobuckiego  | |
| 50°56′53″N 18°39′13″E/50,948056 18,653611[1]
| |
Starokrzepice – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie kłobuckim, w gminie Krzepice, nad rzeką Liswartą.
Obecnie w Starokrzepicach jest około 10 ulic. Główną jest ulica Oleska, która ciągnie się przez całą miejscowość. Pozostałe ulice można zaliczyć jako osiedla.
W Starokrzepicach działa OSP, Ośrodek Zdrowia, dawniej działał Urząd Pocztowy. Działa również Młodzieżowa Orkiestra Dęta OSP oraz zespół mażoretek. Na terenie wsi działają liczne przedsiębiorstwa produkcyjno-handlowo-usługowe oraz sklepy.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0137147 | Jawor | część wsi |
| 0137153 | Kolonia Starokrzepice | część wsi |
| 0137160 | Młyn | część wsi |
| 0137176 | Starokrzepice-Zawodzie | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś starościńska, zw. też Krzepice Stare, w której w 1564 r. było 12 kmieci osiadłych na półłankach, płacących czynsz, podymne i podatek rybny z rzeki Liswarty. Jedyny zagrodnik płacił czynsz, a sołtys posiadał przywilej jeszcze z XIII w. Według lustracji z 1789 r. wieś odrabiała 123 dni pańszczyzny, dawała 200 zł. 20 gr. wiecowego, 123 wiertele owsa, 63 kury, 307 jaj. Młynarz płacił 200 zł wiecznego. Folwark starościński w 1785 r. uprawiał żyto, pszenicę, jęczmień, owies, tatarkę, proso i groch. W 1858 r. według relacji ks. Bogusławskiego "ciężary na budowlę, fornalami w niedzielę wożą". W roku 1860 dzierżawcę Klucza Rządowego Starokrzepice był wójt Milkowski.
W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Celnej „Starokrzepice”[5], a po przekształceniach placówka Straży Granicznej I linii „Starokrzepice”[6]. W czasie okupacji, wieś włączona była do III Rzeszy (powiat blachowieński w rejencji opolskiej prowincji Górny Śląsk). W latach 1941-1945 urzędowa nazwa wsi brzmiała Altkrippitz.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Szkoła[edytuj | edytuj kod]
Szkoła powstała w czasach Księstwa Warszawskiego. W 1823 r. zbudowano drewniany budynek szkoły i gmina utrzymywała nauczyciela. W 1838 r. w szkole było 68 uczniów. W 1905 r. szkoła miała dach słomiany, toteż zbudowano nową z mieszkaniem dla nauczycieli. Od 1924 r. była tu placówka 2-klasowa, a po rozbudowie w 1926 r. stała się 4-klasową, od 1928/29 doszły klasy V-VI, a w 1930/31 oddział VII. 1 III 1954 r. uruchomiono szkołę, dla której w 1964 r. budowano nowy budynek. W roku 1996/97 Publiczna Szkoła Podstawowa im. Wł. Reymonta miała 9 oddziałów i 212 uczniów, a funkcję dyrektora pełniła mgr Ewa Patrzyk. W latach 90. ówczesny dyrektor szkoły Henryk Owczarek rozbudował szkołę o dodatkowe klasy, bibliotekę i salę telewizyjną. Obecnie dyrektorem jest mgr. Mariusz Polus. W szkole funkcjonuje oddział przedszkolny, szkoła podstawowa i gimnazjum. Szkoła nosi imię Władysława Reymonta i znajduje się w nowoczesnym budynku zawierającym dwie sale komputerowe oraz obiekty sportowe (sala gimnastyczna, boisko, od grudnia 2010 również hala sportowa)
Kościół i parafia[edytuj | edytuj kod]
W 1267 r. parafię uposażył Władysław książę wrocławski i abp Salzburga, a uposażenie potwierdził Zygmunt August w 1552 r. W latach 1552-1815 duszpasterzami w Starokrzepicach byli kanonicy regularni z Krzepic. Na mocy bulli Piusa VII "Eximposita nobis" parafia starokrzepicka została wyłączona z diecezji wrocławskiej i włączona do włocławskiej. W 1736 r. został wzniesiony nowy, drewniany kościół, który spłonął 20 października 1908 r. Dzięki ks. Janowi Patorskiemu zbudowano obecny kościół pw. Przemienienia Pańskiego (1909-1912). W latach 80., ks. proboszcz Stanisław Kucała wraz z parafianami dokonał modernizacji placówki kościelnej, plebanii i otoczenia kościoła (wybudowano nową salkę katechetyczną). Od roku 1997 do końca czerwca 2012 r. proboszczem był ks. Adam Sołtysiak, który doprowadził do zbudowania kaplicy (chłodni), nowej plebanii, powstania malowanych fresków i odnowienia głównego ołtarza. Od lipca 2012 proboszczem był ks. Tomasz Wrona. Jego staraniem ukończono powstanie fresków w świątyni. Od lipca 2018 proboszczem jest ks. Marek Szumilas[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 129525
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1201 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927, s. 163.
- ↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 23. ISBN 83-87424-77-3.
- ↑ Archidiecezja częstochowska [online], kuriaczestochowa.pl [dostęp 2017-12-29] [zarchiwizowane z adresu 2018-08-29] (pol.).
