Stary Cmentarz w Łodzi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stary Cmentarz w Łodzi
Obiekt zabytkowy nr rej. A/273, A/274, A/275 z 16 września 1980[1]
Ilustracja
Stary Cmentarz
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Miejscowość

Łódź

Typ cmentarza

wielowyznaniowy

Powierzchnia cmentarza

ok. 21 ha

Data otwarcia

1855

Mapa cmentarza
Mapa cmentarza
Położenie na mapie Łodzi
Mapa konturowa Łodzi, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Stary Cmentarz”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stary Cmentarz”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stary Cmentarz”
Ziemia51°46′38″N 19°26′06″E/51,777222 19,435000
Strona internetowa
Kaplica Karola Scheiblera
Ewangelicka kapliczka

Stary Cmentarz w Łodzi – jedna z najważniejszych nekropolii w Łodzi. Cmentarz jest trójwyznaniowy – podzielony stosownie do wyznań na części: katolicką (11 ha), ewangelicką (9 ha) i prawosławną (niespełna 1 ha).

Historia[edytuj | edytuj kod]

Cmentarz założony został w 1855, znajduje się przy zbiegu ulic Ogrodowej i Srebrzyńskiej.

Od 1995, cyklicznie 1 listopada, prowadzona jest kwesta na rzecz ratowania zabytków Cmentarza. Od tej pory uratowano i odnowiono już kilkadziesiąt obiektów cmentarza. Inicjatorem tej akcji był Wojciech Słodkowski (dziennikarz łódzkiej telewizji), który prowadził ją co roku do 2012[2]. Zbiórkę teraz organizuje, po swoim powstaniu w 1999 Towarzystwo Opieki nad Starym Cmentarzem któremu od początku przewodniczył nieżyjący już Stanisław Łukawski (nestor łódzkich przewodników).

W roku 2009 powstał film dokumentalny Nekropolis. Łódzkie trójprzymierze cieni w reżyserii Andrzeja B. Czuldy o Cmentarzu Starym, historii Łodzi i najwybitniejszych postaciach tworzących to miasto w okresie fabrykanckim, a pochowane na tej trójwyznaniowej nekropolii.

W 2015 Stary Cmentarz został uznany pomnikiem historii[3].

Grobowce[edytuj | edytuj kod]

Znajdują się tu mauzolea łódzkich rodów fabrykanckich – Grohmanów, Geyerów, Kunitzerów, Kindermannów. Najokazalszym z nich w części ewangelickiej jest neogotyckie mauzoleum wystawione w latach 1885–1888 według projektu Edwarda Lilpopa i Józefa Piusa Dziekońskiego zwane Kaplicą Scheiblerów, w której pochowany jest Karol Scheibler. Nad częścią katolicką dominuje neorenesansowe mauzoleum rodziny Heinzlów, wzniesione w latach 1899–1904 według projektu berlińskiego architekta Franciszka Schwechtena, w której jako pierwszy spoczął Juliusz Heinzel[4]. W prawosławnej części nekropolii pochowani są przede wszystkim rosyjscy urzędnicy carscy i żołnierze. Znajduje się tam mauzoleum Gojżewskich. W sumie ponad 200 grobowców Starego Cmentarza w Łodzi wpisanych jest do rejestru zabytków.

Niektóre groby na Starym Cmentarzu[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Pomniki nagrobne na Starym Cmentarzu w Łodzi.

Osoby pochowane na Starym Cmentarzu[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Pochowani na Starym Cmentarzu w Łodzi.
 Z tym tematem związana jest kategoria: Pochowani w części prawosławnej Starego Cmentarza w Łodzi.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 37 [dostęp 2012-07-21].
  2. Zmarł dziennikarz Wojciech Słodkowski, Onet 3 listopada 2012
  3. Aleksandra Hac: Prezydent Komorowski: Łódzkie zabytki pomnikami historii. lodz.gazeta.pl, 2015-02-17. [dostęp 2018-02-22].
  4. Niemieckimi śladami po "Ziemi Obiecanej", praca zbiorowa pod red. Krystyny Radziszewskiej, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Literatura, 1997, s- 154, ISBN 83-87080-43-8.
  5. Gronczewska Anna, Tragiczne, harcerskie wakacje. [w:] „Kocham Łódź” (dod. do „Polska. Dziennik Łódzki”). 2 VII 2012, nr 84, s. 6.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jan Dominikowski: Nekropolia Łodzi wielkoprzemysłowej. Cmentarz Stary przy ulicy Ogrodowej. Dzieje i sztuka 1854–1945. Łódź 2004 ISBN 83-904224-5-X (podstawowa pozycja do dziejów zespołu cmentarzy przy ul. Ogrodowej-Srebrzyńskiej oraz jego architektury funeralnej)
  • Ryszard Bonisławski, Joanna Podolska: Spacerownik, Cmentarz Stary przy ulicy Ogrodowej. gazeta.pl, 2007-10-27. [dostęp 2012-07-21].
  • Zbigniew Piąstka: W cieniu alei cmentarnych. Łódź: Towarzystwo Przyjaciół Łodzi, 1990.
  • Krzysztof Stefański: Stary cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Łodzi, Łódź 1992.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]