Starzenie stopu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Starzenie stopuobróbka cieplna, której poddawany jest wcześniej przesycony stop metali[1][2]. Proces ten powoduje poprawę właściwości wytrzymałościowych i twardości oraz zmniejszenie plastyczności[1]. Wyróżnia się starzenie naturalne (samorzutne) oraz przyspieszone (sztuczne) [3].

Starzenie przyspieszone (sztuczne) polega na nagrzaniu stopu przesyconego do temperatury poniżej granicznej rozpuszczalności drugiego składnika, wygrzaniu w tej temperaturze i powolnym chłodzeniu. Podczas procesu z roztworu przesyconego wydziela się składnik znajdujący się w nadmiarze w postaci faz drobnodyspersyjnych[1]. Jeżeli proces starzenia zachodzi w temperaturze pokojowej, to nosi nazwę starzenia samorzutnego lub naturalnego[1].

Połączone procesy przesycania i starzenia określa się wspólną nazwą „utwardzanie wydzieleniowe”. Utwardzaniu wydzieleniowemu poddawane są stopy charakteryzujące się zmienną rozpuszczalnością jednego ze składników w stanie stałym i ma zastosowanie do umacniania metali nieżelaznych oraz stopowych stali austenitycznych i ferrytycznych[1].

Spadek twardości, zaobserwowany po przekroczeniu czasu lub temperatury procesu, nazywany jest przestarzeniem[3]. Uzyskanie takiego efektu skutkuje utratą koherencji fazy wydzielonej z osnową stopu oraz koagulację wydzielonych cząstek.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

  • starzenie – proces polegający na zmianie właściwości użytkowych danego materiału wraz z czasem

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Walenty Jasiński: Obróbka cieplna stopów żelaza. [w:] Materiałoznawstwo. Wykłady [on-line]. www.jaswal.ps.pl, 2003. s. 63–87. [dostęp 2017-07-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-06-29)].
  2. Leszek Adam Dobrzański: Metaloznawstwo i obróbka cieplna. Warszawa: WSiP, 1997, s. 284-286. ISBN 83-02-06549-8.
  3. a b Leksykon naukowo-techniczny z suplementem. Warszawa: WNT, 1989. ISBN 83-204-0967-5.