Stefan Felsztyński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stefan Felsztyński
Ilustracja
Ppor. Stefan Felsztyński w czasach służby w Legionach Polskich.
major kawalerii major kawalerii
Data i miejsce urodzenia

3 maja 1888
Zagórz

Data i miejsce śmierci

30 czerwca 1966
Londyn

Przebieg służby
Lata służby

1914–1945

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

1 pułk piechoty
1 pułk ułanów
1 pułk artylerii
1 pułk czołgów

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Późniejsza praca

artysta malarz

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi

Stefan Felsztyński (ur. 3 maja 1888 w Zagórzu, zm. 30 czerwca 1966 w Londynie) – major kawalerii Wojska Polskiego, artysta malarz. W 1965 roku Prezydent RP na Uchodźstwie August Zaleski mianował go podpułkownikiem w korpusie oficerów kawalerii[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Od 1908 do 1912 studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowni Józefa Mehoffera, jego wykładowcami byli również Stanisław Dębicki i Teodor Axentowicz. Jako członek Polowych Drużyn Sokolich zaciągnął się w 1914 do Legionów Polskich, został przydzielony do 1 pułku piechoty, gdzie służył początkowo w III plutonie 3 szwadronu, a następnie w III plutonie 4 szwadronu. W 1915 awansował na dowódcę I plutonu 2 szwadronu i adiutanta pułku. Następnie został oficerem broni w 1 pułku ułanów, oficerem łącznikowym i wywiadowcą w I Brygadzie. Zaprojektował pierwszy wzór munduru noszonego przez 1 Brygadę tzw. „Beliniaków”. W październiku 1916 wygrał zorganizowany w Baranowiczach konkurs hippiczny o „Puchar Wschodu”. 1 listopada 1916 roku został mianowany chorążym kawalerii. 1 kwietnia 1917 roku był hospitantem w 1 pułku artylerii[2].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wziął udział w wojnie z bolszewikami.

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 22. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii). Jego oddziałem macierzystym był wówczas 23 pułk Ułanów Grodzieńskich[3]. 18 maja 1923 roku Prezydent RP, prostując formalne pomyłki na liście starszeństwa oficerów zawodowych, zatwierdził go w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 101,5 lokatą w korpusie oficerów jazdy[4]. W 1923 roku pełnił służbę w 2 pułku szwoleżerów w Białej[5]. W czerwcu następnego roku został przeniesiony do 22 pułku ułanów w Brodach[6][7]. Był przydzielony do 1 pułku czołgów. W 1928 roku pełnił służbę w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi[8]. 12 marca 1929 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska, pozostawiony bez przynależności służbowej i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I[9]. Z dniem 31 sierpnia 1929 roku został przeniesiony w stan spoczynku[10].

Po 1921 pracował w krakowskim samorządzie miejskim, równolegle malował i tworzył witraże. Brał udział w wystawach organizowanych w Krakowie, Warszawie oraz poza granicami kraju m.in. w Kolonii, Londynie. Był członkiem Cechu Artystów Jednoróg. 3 lutego 1923 ożenił się z Julianną Anną zwaną Hanką (1893–1985) córką Włodzimierza Tetmajera i Anny Mikołajczykówny[11]. Wykonał rysunek maski pośmiertnej swojego teścia[12].

W 1934 roku, jako major ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 111. lokatą w korpusie oficerów stanu spoczynku piechoty, pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kraków Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[13].

Przed wybuchem II wojny światowej został zmobilizowany, brał udział w kampanii wrześniowej na wschodzie kraju, gdzie po wkroczeniu Armii Czerwonej został wzięty do niewoli przez NKWD. Oswobodzony w ramach amnestii przedostał się do organizowanej Armii gen. Wł. Andersa, rozkazem z 15 stycznia 1942 został dowódcą Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej i razem z Armią przeszedł szlak bojowy.

Po zakończeniu działań wojennych znalazł się we Francji, a w 1947 przeniósł się do Londynu i tam pozostał na stałe. Poza kontynuacją twórczości malarskiej był zaangażowany w działalność organizacji kombatanckich, działał artystycznie tworząc dekoracje i grając w Teatrze Polskim ZASP w Londynie. Pisał felietony oraz recenzje teatralne i muzyczne do prasy polonijnej.

W 1965 roku Prezydent RP na Uchodźstwie August Zaleski mianował go podpułkownikiem w korpusie oficerów kawalerii[1]. Zmarł w Londynie w wieku 78 lat. Pochowany został na cmentarzu South Ealing.

Stefan Felsztyński tworzył obrazy w technice olejnej, najczęściej podejmowaną była tematyka alegoryczno-symboliczna oraz fantastyczno-baśniowa. Był również ilustratorem książek oraz witrażystą.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Dembiński 1969 ↓, s. 6.
  2. Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 44.
  3. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 159.
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 26 maja 1923 roku, s. 2.
  5. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 597, 677.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 24 czerwca 1924 roku, s. 345.
  7. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 577, 600.
  8. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 119, 170.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 85.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 215.
  11. Monika Śliwińska, Panny z Wesela, wyd. Kraków 2020, s. 492, 593.
  12. Uczczenie pamięci Włodzimierza Tetmajera. „Nowości Illustrowane”. Nr 6, s. 2, 9 lutego 1924. 
  13. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 326, 939.
  14. M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości”.
  15. M.P. z 1929 r. nr 123, poz. 302 „za zasługi na polu kulturalno-oświatowem w wojsku”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]