Stefan Jan Kempisty

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stefan Jan Kempisty
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

23 lipca 1892
Zamość

Data i miejsce śmierci

5 sierpnia 1940
Wilno

Profesor nauk matematycznych
Alma Mater

Sorbona

Doktorat

16 lipca 1919
Uniwersytet Jagielloński

Habilitacja

1924
Uniwersytet Warszawski

Profesura

14 września 1937

Uczelnia

Politechnika Warszawska
Uniwersytet Wileński

Okres zatrudn.

1919–1939

Stefan Jan Kempisty (ur. 23 lipca 1892 w Zamościu, zm. 5 sierpnia 1940 w Wilnie) – matematyk, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, autor około 40 prac, głównie z teorii funkcji zmiennej rzeczywistej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Stefan uczęszczał do gimnazjum filologicznego i następnie do siedmioklasowej Szkoły Handlowej w Lublinie, z której został wydalony za udział w strajku szkolnym. Po przekształceniu tej szkoły na polską powrócił do niej i ostatecznie ukończył ją w 1909 roku. Studia wyższe odbywał początkowo w Paryżu, gdzie w ciągu dwóch lat złożył egzaminy na Wydziale Nauk Ścisłych Sorbony z trzech przedmiotów: matematyki ogólnej, fizyki ogólnej i mechaniki teoretycznej, uzyskując w 1911 stopień licencjata nauk ścisłych. W 1912 rodzina Kempistego przeniosła się do Woroneża, gdzie Stefan zdał w tymże roku państwowy egzamin dojrzałości uprawniający do studiów uniwersyteckich w Rosji. W 1914 roku przed Komisją Egzaminacyjną Uniwersytetu Noworosyjskiego w Odessie uzyskał świadectwo nauczyciela gimnazjalnego, uprawniające do nauki matematyki w gimnazjach. W latach 1915–1917 kontynuował studia matematyczne i filozoficzne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1919 uzyskał stopień doktora filozofii na Wydziale Filozoficznym UJ na podstawie rozprawy "O funkcjach nawpółciągłych", której promotorem był Kazimierz Żorawski. W 1919 był starszym asystentem w katedrze matematyki na Wydziale Elektrotechnicznym i Budowy Maszyn Politechniki Warszawskiej. Podczas najazdu bolszewickiego wstąpił, jako ochotnik, do I Pułku Wojsk Łączności. 1 października 1920 roku został powołany na stanowisko zastępcy profesora Matematyki II na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Habilitował się na Uniwersytecie Warszawskim w grudniu 1924 roku, a jego praca miała tytuł "O funkcjach pochodnych ograniczonych" i ukazała się drukiem w 1925. 1 października 1925 został mianowany profesorem nadzwyczajnym matematyki na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Wileńskiego (postanowienie z 18 grudnia 1924). W latach 1928–1930 Kempisty był prodziekanem tego Wydziału. W 1937 został profesorem zwyczajnym na USB w Wilnie. Nominacja została podpisana 14 września 1937 roku przez prezydenta Ignacego Mościckiego. W kwietniu 1939 został jednym z pięciu wiceprezesów Polskiego Towarzystwa Matematycznego.19 września 1939 Wilno zajęły wojska sowieckie i 26 października 1939 Sowieci przekazali miasto Litwinom. Litwini odmówili Kempistemu prawa stałego pobytu i prawa do pracy. Profesor został aresztowany przez Litwinów w nocy z 11 na 12 lipca 1940 i osadzony w wileńskim więzieniu na Łukiszkach. Nie mógł znieść warunków panujących w więzieniu i popełnił samobójstwo, wieszając się na ręczniku w celi. Miejsce spoczynku pozostaje nieznane[1][2].

Na warszawskich Powązkach znajduje się grób symboliczny[3].

18 lutego 1925 roku w Parafii św. Jana w Warszawie odbył się ślub Stefana Kempistego z Eugenią Pogorzelską (1900–1982). Była ona magistrem biologii, nauczycielką w Prywatnym Żeńskim Gimnazjum i Liceum Anny Jakubowskiej w Warszawie. Para miała córkę Marię (1925–1989) naukowca i cybernetyka. Eugenia 1941 wyszła za mąż za fizyka Szczepana Szczeniowskiego[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Stefan Jan Kempisy hasło w Polski Słownik Biograficzny tom XII wyd. 1966–1967 s. 338
  2. Izabela Jóźwik, Lech Maligranda, Małgorzata Terepeta "Stefan Kempisty (1892–1940)" [w:] "Antiqutates Mthematicae" Vol. 11(1) 2017, s 61–111 autorzy podają za Romanem Dudą "Okupacja Wilna i śmierć Kempistego" datę śmierci 3 sierpnia 1940]
  3. Fotografia grobu rodzinnego na Powązkach. [dostęp 2019-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-04)].
  4. Roman Duda 'Stefan Jan Kempisty (1892–1940), [w:] Matematycy XIX i XX wieku związani z Polską, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2012 s.207–208,

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]