Stefan Leukos-Kowalski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stefan Leukos-Kowalski
Ilustracja
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

16 maja 1891
Kraków

Data i miejsce śmierci

1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

5 Pułk Piechoty Legionów
Doświadczalne Centrum Wyszkolenia
Komenda Garnizonu i Placu
st. m. Warszawa
Dep. Piech. MSWojsk.
63 Pułk Piechoty
16 Pułk Piechoty

Stanowiska

dowódca batalionu piechoty
dowódca pułku piechoty
zastępca szefa departamentu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi

Stefan Jan Leukos-Kowalski[1] (ur. 16 maja 1891 w Krakowie, zm. 1940 w Katyniu) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Stefan Jan Leukos-Kowalski urodził się 16 maja 1891 w Krakowie, w rodzinie Józefa i Karoliny ze Szlagów[2]. Ukończył gimnazjum filologiczne w Krakowie i cztery semestry na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1910 został członkiem PPS w Krakowie.

W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich. Był oficerem 5 pułku piechoty Legionów Polskich. 1 stycznia 1917 awansował na chorążego[3]. Wziął udział w bitwie pod Krzywopłotami (17–18 listopada 1914), Kuklą, Polską Górą i Kostiuchnówką (4–6 lipca 1916). Był trzykrotnie ranny. W lipcu 1917, po kryzysie przysięgowym, został wcielony do cesarskiej i królewskiej armii oraz przydzielony do 41 pułku piechoty i skierowany na front włoski.

W listopadzie 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego i awansowany przez generała Bolesława Roję na podporucznika. W szeregach 5 pułku piechoty Legionów wziął udział w odsieczy Przemyśla i Lwowa, a wiosną 1919 w walkach o Wilno. Później był II adiutantem w dowództwie 1 Dywizji Piechoty Legionów[4]. 14 października 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w piechocie, w „grupie byłych Legionów Polskich”.

3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 486. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W lipcu 1922 został zatwierdzony na stanowisku dowódcy II batalionu 5 pułku piechoty Legionów w Wilnie[5][6]. Do stycznia 1930 pełnił służbę w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia w Rembertowie[7]. 23 stycznia 1928 awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 67. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W styczniu 1930 został przeniesiony do Komendy Garnizonu i Placu stołecznego miasta Warszawa na stanowisko zastępcy komendanta[8]. Z dniem 6 września 1931 został przeniesiony na stanowisko zastępcy szefa Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[9][10]. W czerwcu 1933 został wyznaczony na stanowisko dowódcy 63 Toruńskiego pułku piechoty w Toruniu[11]. W 1936 został przeniesiony na stanowisko dowódcy 16 pułku piechoty Ziemi Tarnowskiej w Tarnowie. W marcu 1939 pełnił służbę w Państwowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Warszawie na stanowisku zastępcy komendanta głównego Związku Strzeleckiego[12]. 29 sierpnia 1939 został mianowany dowódcą Strzeleckiej Brygady Obrony Narodowej w Warszawie, lecz do powstania tego oddziału nie doszło. 5 września 1939 został ewakuowany z Warszawy.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 dostał się do sowieckiej niewoli. Przebywał w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Katyniu i tam pogrzebany. Od 28 lipca 2000 spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu. Figuruje na liście wywózkowej 022/3 z 9 kwietnia 1940, poz. 92.

5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie do stopnia pułkownika[13]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Żonaty, miał syna Andrzeja oraz córki Halinę i Zofię[2].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 16 sierpnia 1932 roku, s. 366, Komisarz Rządu m. st. Warszawy zarządzeniem Nr AC. III-85/31 z 23 kwietnia 1932 roku zezwolił ppłk. Stefanowi Janowi Kowalskiemu z Dep. Piech. MSWojsk. na zmianę nazwiska rodowego „Kowalski” na „Leukos-Kowalski”.
  2. ↑ a b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 343.
  3. ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 33.
  4. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 36, 707.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 137, 404.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 133, 348.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 118, 168.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 21 stycznia 1930 roku, s. 8.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 233.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 22, 435.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 130.
  12. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 445.
  13. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  14. ↑ a b c d Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 11.
  15. ↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  16. ↑ M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 277 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
  • Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Kazimierz Banaszek, Krystyna Wanda Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
  • Kazimierz Bąbiński, Zarys historii wojennej 5-go Pułku Piechoty Legionów, Warszawa 1929.
  • Teodor Gąsiorowski, Małopolski słownik biograficzny uczestników działań niepodległościowych 1939–1956, tom 4, BARBARA Handel Usługi Produkcja B. Gąsiorowska, ISBN 83-909631-7-5.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stefan_Leukos-Kowalski&oldid=71832828”