Stefan Śledziński

Stefan Śledziński-Lidzki
„Lidzki”, „Orzechowski”
	major kapelmistrz
Data i miejsce urodzenia	8 sierpnia 1897 ; Żytomierz
Data i miejsce śmierci	19 czerwca 1986 ; Warszawa
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1944
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie; Armia Krajowa
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	Departament Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych; 63 Toruński Pułk Piechoty; 36 Pułk Piechoty Legii Akademickiej; Obwód Śródmieście AK
Stanowiska	kapelmistrz pułku
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; powstanie wielkopolskie; wojna polsko-bolszewicka
Późniejsza praca	dyrygent Filharmonii Bałtyckiej, wykładowca uniwersytecki
	Odznaczenia
	; ;

Stefan Śledziński-Lidzki^[1], ps. „Lidzki”, „Orzechowski” (ur. 27 lipca^?/8 sierpnia 1897 w Żytomierzu, zm. 19 czerwca 1986 w Warszawie) – polski muzykolog i pedagog, major kapelmistrz Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 8 sierpnia 1897 roku w Żytomierzu jako syn Teodora. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach Legionów Polskich, używając pseudonimu „Lidzki”. Kształcił się w Liceum Muzycznym Lucjana Marczewskiego w Warszawie. W latach 1916–1921 studiował filologię polską i historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, od 1922 kompozycję u Romana Statkowskiego i dyrygenturę pod kierunkiem Henryka Melcera w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Warszawie (dyplom w 1924)^[2].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1922 roku i 1672. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[3]. W 1923 roku pełnił służbę w Departamencie I Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie na stanowisku kierownika referatu, pozostając oficerem nadetatowym 63 pułku piechoty w Toruniu^[4]. Z dniem 1 marca 1925 roku został przydzielony do macierzystego pułku^[5], a w kwietniu tego roku przeniesiony do 1 pułku piechoty Legionów w Wilnie^[6]. 2 kwietnia 1929 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1929 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów administracji, grupa kapelmistrzów^[7]. Był kapelmistrzem orkiestry 36 pułku piechoty Legii Akademickiej w Warszawie^[8]. We wrześniu 1935 został przeniesiony w stan spoczynku. Po odejściu z wojska w 1934 roku został kierownikiem działu muzycznego na Wydziale Sztuki Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Podczas II wojny światowej wykładał w Staatliche Musikschule (Państwowa Szkoła Muzyczna) w Warszawie. W czasie powstania warszawskiego pełnił służbę w sztabie Obwodu I Śródmieście AK posługując się pseudonimem „Orzechowski”^[2]. Zorganizował orkiestrę wojskową, z którą występował w Śródmieściu i na Powiślu^[9]. Po upadku powstania trafił do niewoli niemieckiej (numer jeniecki 1180)^[2].

Po wojnie m.in. dyrektor artystyczny i dyrygent Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku (1946–1949), organizator, profesor, następnie rektor Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Sopocie (do 1951). Po przymusowym opuszczeniu Wybrzeża - od 1951 roku aż do emerytury pracował w PWSM w Warszawie jako prorektor, dziekan wydziału, kierownik zakładu i katedry teorii muzyki. Główny redaktor Małej Encyklopedii Muzyki (I wyd. 1968). W latach 1960–1972 był prezesem Związku Kompozytorów Polskich.

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 206-3-12)^[10].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Order Sztandaru Pracy I klasy (1983)
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1960)
Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6645
Krzyż Niepodległości (13 kwietnia 1931)^[11]
Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 19 marca 1937^[12], 11 lipca 1955^[13])
Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)^[14]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[15]
Medal Komisji Edukacji Narodowej (1979)
Odznaka za Rany i Kontuzje (2)^[16]
Odznaka „Za wierną służbę”^[16]
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1967)

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia (1966, 1969^[17], 1974)
Nagroda Związku Kompozytorów Polskich (1974)
Nagroda m. st. Warszawy (1980)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 19 lutego 1924 roku, s. 73, Prezydent RP rozporządzeniem z 14 lutego 1924 roku zezwolił kpt. Stefanowi Śledzińskiemu na przybranie nazwiska „Lidzki” do nazwiska rodowego „Śledziński”.
↑ ^a ^b ^c Powstańcze Biogramy - Stefan Śledziński-Lidzki [online], www.1944.pl [dostęp 2021-03-15] (pol.).
↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 66.
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 16, 305, 419.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 6 marca 1925 roku, s. 132.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 9 kwietnia 1925 roku, s. 193.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 3 kwietnia 1929 roku, s. 106.
↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 387, 566.
↑ Elżbieta Dziębowska: Muzyka w Warszawie podczas okupacji hitlerowskiej [w:] Warszawa lat wojny i okupacji 1939−1944. Zeszyt 2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s. 70.
↑ Cmentarz Stare Powązki: Wacław Rojek, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15] .
↑ M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi na polu wyszkolenia orkiestr wojskowych”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ Uznanie dla twórców kultury [w:] Trybuna Robotnicza, nr 170, 19 lipca 1984, s. 1–2.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
↑ ^a ^b Na podstawie fotografii z 1935 r. [1].
↑ Dziennik Polski, r. XXV, nr 169 (7905), s. 3.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_15_z_19_lutego_1924_roku,_s._73,_Prezydent_RP_rozporządzeniem_z_14_lutego_1924_roku_zezwolił_kpt._Stefanowi_Śledzińskiemu_na_przybranie_nazwiska_„Lidzki”_do_nazwiska_rodowego_„Śledziński”-1] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 19 lutego 1924 roku, s. 73, Prezydent RP rozporządzeniem z 14 lutego 1924 roku zezwolił kpt. Stefanowi Śledzińskiemu na przybranie nazwiska „Lidzki” do nazwiska rodowego „Śledziński”.

[:0-2] Powstańcze Biogramy - Stefan Śledziński-Lidzki [online], www.1944.pl [dostęp 2021-03-15] (pol.).

[CITEREFLista_starszeństwa192266-3] Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 66.

[CITEREFRocznik_Oficerski192316,_305,_419-4] Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 16, 305, 419.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_27_z_6_marca_1925_roku,_s._132-5] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 6 marca 1925 roku, s. 132.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_41_z_9_kwietnia_1925_roku,_s._193-6] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 9 kwietnia 1925 roku, s. 193.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_8_z_3_kwietnia_1929_roku,_s._106-7] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 3 kwietnia 1929 roku, s. 106.

[CITEREFRocznik_Oficerski1932387,_566-8] Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 387, 566.

[9] Elżbieta Dziębowska: Muzyka w Warszawie podczas okupacji hitlerowskiej [w:] Warszawa lat wojny i okupacji 1939−1944. Zeszyt 2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s. 70.

[10] Cmentarz Stare Powązki: Wacław Rojek, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15] .

[11] M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[12] M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi na polu wyszkolenia orkiestr wojskowych”.

[13] M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

[14] Uznanie dla twórców kultury [w:] Trybuna Robotnicza, nr 170, 19 lipca 1984, s. 1–2.

[15] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[:1-16] Na podstawie fotografii z 1935 r. [1].

[17] Dziennik Polski, r. XXV, nr 169 (7905), s. 3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

Rektorzy Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej	Jan Ekier (1947–1948) Stefan Śledziński (1948–1951) Władysław Walentynowicz (1951–1952) Florian Dąbrowski (1952–1954) Władysław Bukowiecki (1954–1956) Piotr Rytel (1956–1961) Roman Heising (1961–1972) Antoni Poszowski (1972–1982)
Rektorzy Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki	Antoni Poszowski (1982–1987) Roman Suchecki (1987–1993) Waldemar Wojtal (1993–1999) Antoni Poszowski (1999–2003) Waldemar Wojtal (2004–2005) Bogdan Kułakowski (2005–2012) Maciej Sobczak (2012–2020) Ryszard Minkiewicz (od 2020)