Sterowiec Yamady Nr 3
Sterowiec Yamady Nr 3[a] – trzeci japoński sterowiec zaprojektowany i zbudowany przez Isaburō Yamadę.
Tło historyczne[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy lot balonu w Japonii odbył się w kwietniu 1876 i już w rok później dowództwo Armii Japońskiej rozpoczęło eksperymenty z użyciem balonów na uwięzi[1]. Jednym z pionierów baloniarstwa w Japonii był Isaburō Yamada[2], który opracował szereg różnego typu balonów, używanych przez Armię Japońską między innymi w czasie oblężenia Port Artur[1]. Yamada nie tylko zaprojektował i wybudował używane przez Armię balony, ale sam czternastokrotnie wzbił się na ich pokładzie w powietrze w czasie oblężenia[1][2]. W 1909 do Japonii przybył Benjamin Hamilton ze sterowcem własnej konstrukcji[3]. Na jego pokładzie, w czerwcu 1909, wykonał w Tokio pierwszy w Japonii lot aerostatem tego typu[3]. Yamada już wcześniej zaprojektował własny sterowiec (zachowany opis[4] i plany wskazują na to, że nie był projekt możliwy do zrealizowania[5]) ale zapoznawszy się z konstrukcją Hamiltona, Yamada zaprojektował i zbudował w 1910 pierwszy japoński sterowiec znany jako Sterowiec Yamady Nr 1, który odbył tylko jeden lot i w 1911 nieco bardziej udany Nr 2[3].
Sterowiec Yamady Nr 3[edytuj | edytuj kod]
Trzeci sterowiec Yamady, znany po prostu jako Nr 3, po raz pierwszy wzbił się w powietrze na początku czerwca[6] lub 1 lipca 1911[7]. Nie zachowały się żadne informacje źródłowe na temat jego konstrukcji, możliwe jest, że był to zreperowany bądź przebudowany Nr 2[6]. Według niektórych źródeł sterowiec w czerwcu 1911 odbył lot z Osaki to Tokio skąd powrócił do Osaki we wrześniu 1911[6], inne źródła sugerują, że sterowiec odbył lot tam i z powrotem z Osaki do Tokio 17 września z okazji wizyty cesarza[7].
Informacje dotyczące historii sterowców Nr 2 i Nr 3 są bardzo niepewne[6][7].
Większość źródeł zgadza się, że w późniejszym czasie Nr 3 został sprzedany do Chin[3][6] ale także z zastrzeżeniem, że nie jest to pewna informacja i być może dotyczy ona Nr 4[7].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W dostępnej literaturze sterowiec nie ma żadnej oficjalnej nazwy, określany jest tylko opisowo jako „trzeci sterowiec Yamady” lub „Yamada-shiki No. 3”
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Robert C. Mikesh, Shorzoe Abe: Japanese Aircraft, 1910-1941. s. 5.
- ↑ a b Robert Recks: Who's Who of Ballooning. ballooninghistory.com. [dostęp 2013-06-20]. (ang.).
- ↑ a b c d Robert C. Mikesh, Shorzoe Abe: Japanese Aircraft, 1910-1941. s. 6.
- ↑ Japan's Airship Secrets. „Wanganui Chronicle”. L (12289), s. 3, 1909-08-10.
- ↑ Airship Pioneers. „Flight”, s. 1001, 1916-11-16.
- ↑ a b c d e Peter Starkings: Japanese Military Airships 1910-1945. j-aircraft.com. [dostęp 2013-06-20]. (ang.).
- ↑ a b c d Meiji Portraits. meiji-portraits.de. [dostęp 2013-06-20]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Robert C. Mikesh, Shorzoe Abe: Japanese Aircraft, 1910-1941. Annapolis, Md.: Naval Institute Press, 1990. ISBN 1-55750-563-2.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Breguet's pre-1914 ID Challenge #020. theaerodrome.com. [dostęp 2013-06-20]. (ang.). - zdjęcie jednego ze sterowców Yamady, prawdopodobnie Nr 2