Stiepan Czerniak

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stiepan Czerniak
Степан Иванович Черняк
ilustracja
generał major generał major
Pełne imię i nazwisko

Stiepan Iwanowicz Czerniak

Data i miejsce urodzenia

16 grudnia 1899
Czerniewicze
Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

21 lipca 1976
Krasnodar
ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1917–1958

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Armia Czerwona
ludowe Wojsko Polskie
Armia Radziecka

Stanowiska

dowódca 46 Armii, 44 Armii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna domowa w Rosji,
hiszpańska wojna domowa,
II wojna światowa

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego
Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Suworowa II klasy (ZSRR) Order Suworowa II klasy (ZSRR) Order Kutuzowa II klasy (ZSRR) Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Walecznych (1943–1989)

Stiepan Iwanowicz Czerniak, ros. Степан Иванович Черняк (ur. 4 grudnia?/16 grudnia 1899 w Czerniewiczach, zm. 21 lipca 1976 w Krasnodarze) – Białorusin, generał major Armii Radzieckiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się we wsi Czerniewicze w rejonie borysowskim, obwodzie mińskim, w rodzinie chłopskiej, Białorusin.

W styczniu 1917 roku został wcielony do armii rosyjskiej, początkowo służył w pułku zapasowym w Woroneżu. W maju skierowany do 28 pułku piechoty 10 Dywizji Piechoty walczył na Froncie Południowo-Zachodnim.

W listopadzie 1917 roku wstąpił do Czerwonej Gwardii w Orszy, gdzie był dowódcą plutonu. W marcu 1918 roku wraz z oddziałem wszedł w skład Armii Czerwonej. Brał udział w wojnie domowej na Froncie Zachodnim jako dowódca plutonu w 10 Mińskim Pułku Strzeleckim, a następnie od 1919 roku w 72 Pułku Strzeleckim. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej.

W lutym 1921 roku ukończył kurs dowódców piechoty i został zastępcą dowódcy kompanii przy Wyższym Instytucie Politycznym Armii Czerwonej w Petersburgu. W marcu 1921 roku został dowódcą oddziału karabinów maszynowych w 2 Pułku Strzeleckim Samodzielnej Brygady Baszkirskiej i wziął udział w kampanii zakończonej przyłączeniem Gruzji do Rosji radzieckiej.

W październiku 1922 roku został dowódcą plutonu w 1 Wojskowej Szkole Dowódców Pociągów Pancernych w Leningradzie[potrzebny przypis]. W 1924 roku ukończył 8 Szkołę Dowódców Piechoty w Leningradzie i był kolejno dowódcą plutonu, kompanii karabinów maszynowych i batalionu strzeleckiego 111 Pułku Strzeleckiego 37 Nowoczerkaskiej Dywizji Strzeleckiej. W 1930 roku ukończył kurs „Wystrieł”. W 1932 roku został komendantem Centrum Szkolenia Dowódców Białoruskiego Okręgu Wojskowego w Bobrujsku. Następnie był dowódcą batalionu, zastępcą dowódcy 2 Pułku Strzeleckiego 1 Moskiewskiej Proletariackiej Dywizji Strzeleckiej, a w 1936 roku pełnił obowiązki dowódcy pułku.

W 1936 jako ochotnik wyjechał do Hiszpanii, gdzie wziął udział w tamtejszej wojnie domowej. Był doradcą dowódcy 11 Dywizji armii republikańskiej.

W 1938 roku powrócił do kraju i we wrześniu 1938 roku został zastępcą dowódcy 1 Moskiewskiej Proletariackiej Dywizji Strzeleckiej. W sierpniu 1939 roku został dowódcą 136 Dywizji Strzeleckiej. Wziął udział w wojnie radziecko-fińskiej, gdzie na czele 136 Dywizji Strzeleckiej w okresie od 23 grudnia 1939 do 28 lutego 1939 roku brał udział w przełamaniu Linii Mannerheima w rejonie Muolaa. Za dowodzeniem dywizją w czasie tych walk w dniu 7 kwietnia 1939 roku został nagrodzony tytułem Bohatera Związku Radzieckiego.

W kwietniu 1940 roku został dowódcą 3 Korpusu Strzeleckiego w Zakaukaskim Okręgu Wojskowym. Od listopada 1940 roku do maja 1941 roku uczestniczył w Kusie Wyższych Dowódców przy Akademii Wojskowej im. Woroszyłowa, po czym ponownie był dowódcą 3 Korpusu. W lipcu 1941 roku został dowódcą 46 Armii, która zajmowała pozycje obronne wzdłuż granicy z Turcją.

W dniu 13 grudnia 1941 roku rozkazem dowódcy Frontu Zakaukaskiego został dowódcą Armii Nadmorskiej, która znajdowała się w Sewastopolu. Do sztabu armii dotarł dopiero w dniu 24 grudnia, lecz wobec sprzeciwu dowódcy Floty Czarnomorskiej i dowódcy obrony Sewastopolu wiceadm. Oktiabrskiego funkcji tej nie objął, a w dniu 25 grudnia decyzją Naczelnego Dowództwa rozkaz o nominacji został anulowany[1].

Po powrocie z Sewastopola w dniu 8 lutego 1942 roku został dowódcą 44 Armii, którą dowodził w czasie walk na płw. Kerczeńskim do maja 1942 roku. Armia ta poniosła ciężkie straty i utraciła swoje pozycje. W związku z tym decyzją 29 maja 1942 roku został zwolniony ze stanowiska i z dniem 4 czerwca 1942 roku zdegradowany do stopnia pułkownika oraz ukarany przeniesieniem na niższe stanowiska służbowe.

W czerwcu 1942 roku został dowódcą 306 Dywizji Strzeleckiej, początkowo wchodzącej w skład odwodu Naczelnego Dowództwa, a następnie Frontu Kalinińskiego. Wziął udział w walkach w rejonie miasta Diemidowo, gdzie w dniu 12 grudnia został ciężko ranny i trafił do szpitala.

W kwietniu 1943 roku po wyleczeniu został zastępcą dowódcy 5 Gwardyjskiego Korpusu Strzeleckiego, a następnie od 9 czerwca do 24 sierpnia 1943 roku był dowódcą 32 Dywizji Strzeleckiej w czasie operacji smoleńskiej Frontu Kalinińskiego. Odwołany ze stanowiska przez dowódcę Frontu „za niewypełnienie rozkazu przy przełamywaniu linii obronnych przeciwnika”[2]. Pozostawał początkowo w dyspozycji Naczelnego Dowództwa, a następnie Rady Wojskowej Frontu Białoruskiego.

W październiku 1943 roku został dowódcą 162 Dywizji Strzeleckiej, którą dowodził do 20 stycznia 1944 roku. W styczniu 1944 roku w czasie operacji homelsko-rzeczyckiej został ponownie ciężko ranny. Po wyleczeniu w marcu 1944 roku został dowódcą 41 Dywizji Strzeleckiej w składzie 69 Armii, dowodząc nią do końca wojny. Wziął udział w operacjach: brzesko-lubelskiej, wiślańsko-odrzańskiej i berlińskiej. W czerwcu 1944 roku został ponownie generałem.

Po rozformowaniu dywizji w czerwcu 1945 roku pozostawał w dyspozycji dowództwa Grupy Okupacyjnych Wojsk Radzieckich w Niemczech, a następnie został szefem wyszkolenia bojowego i politycznego Grupy. W sierpniu 1947 roku został komendantem wojskowym obwodu kalinińskiego, a następnie w styczniu 1954 roku komisarzem Komisariatu Wojskowego w Krasnodarze.

W kwietniu 1958 roku przeniesiony do rezerwy, mieszkał w Krasnodarze, gdzie zmarł. Został pochowany na cmentarzu Słowiańskim w Krasnodarze.

Awanse[edytuj | edytuj kod]

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

I medale ZSRR oraz dwa polskie medale.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Tadeusz Konecki: Sewastopol 1941–1942, 1944. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1987, s. 75-76. ISBN 83-11-07437-2.
  2. ↑ str. 256 Великая Отечественная. Командармы. Военный биографический словарь

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stiepan_Czerniak&oldid=71975635”