Strzyżyk nadrzeczny

Strzyżyk nadrzeczny
	Cistothorus platensis
	(Latham, 1790)
	; Strzyżyk nadrzeczny sfotografowany w Parku Narodowym Serra da Canastra w Brazylii
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	strzyżyki
Rodzaj	Cistothorus
Gatunek	strzyżyk nadrzeczny
Synonimy
	Sylvia platensis Latham, 1790;
	Sylvia platensis Latham, 1790;
Podgatunki
	C. p. tinnulus R. T. Moore, 1941; C. p. potosinus Dickerman, 1975; C. p. jalapensis Dickerman, 1975; C. p. warneri Dickerman, 1975; C. p. russelli Dickerman, 1975; C. p. elegans P. L. Sclater & Salvin, 1859; C. p. graberi Dickerman, 1975; C. p. lucidus Ridgway, 1903; C. p. alticola Salvin & Godman, 1883; C. p. aequatorialis Lawrence, 1871; C. p. graminicola Taczanowski, 1874; C. p. minimus Carriker, 1935; C. p. polyglottus (Vieillot, 1819); C. p. tucumanus Hartert, 1909; C. p. platensis (Latham, 1790); C. p. hornensis (Lesson, 1834); C. p. falklandicus Chapman, 1934;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Strzyżyk nadrzeczny (Cistothorus platensis) – gatunek małego ptaka z rodziny strzyżyków (Troglodytidae). Występuje w Meksyku, Ameryce Centralnej i Południowej. Nie jest zagrożony.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Systematyka tego gatunku jest bardzo skomplikowana. Tradycyjnie wyróżnia się kilkanaście podgatunków C. platensis^[2]^[4]. Robbins i Nyári w 2014 roku zasugerowali, iż gatunek ten powinien zostać podzielony na minimum 9 gatunków^[5]. Na razie jednak do osobnego, monotypowego gatunku wydzielono jedynie strzyżyka turzycowego (Cistothorus stellaris), zamieszkującego południowo-środkową i południowo-wschodnią Kanadę oraz północno-wschodnie USA^[2]^[4]^[5].

Cistothorus platensis tinnulus – zachodni Meksyk.
Cistothorus platensis potosinus – San Luis Potosí (środkowy Meksyk).
Cistothorus platensis jalapensis – środkowe Veracruz (wschodni Meksyk).
Cistothorus platensis warneri – niziny Veracruz, Tabasco i Chiapas (południowo-wschodni Meksyk).
Cistothorus platensis russelli – Belize.
strzyżyk rdzawoszyi (Cistothorus platensis elegans) – południowy Meksyk i Gwatemala.
Cistothorus platensis graberi – południowo-wschodni Honduras i północno-wschodnia Nikaragua.
Cistothorus platensis lucidus – Kostaryka i zachodnia Panama.
strzyżyk krótkoskrzydły (Cistothorus platensis alticola) – północna Kolumbia przez Wenezuelę do zachodniej Gujany.
strzyżyk łąkowy (Cistothorus platensis aequatorialis) – zachodnio-środkowa Kolumbia do środkowego Peru.
strzyżyk inkaski (Cistothorus platensis graminicola) – południowo-środkowe Peru.
strzyżyk punański (Cistothorus platensis minimus) – południowe Peru do południowej Boliwii.
Cistothorus platensis polyglottus – południowo-wschodnia Brazylia, Paragwaj i północno-wschodnia Argentyna.
strzyżyk ubogi (Cistothorus platensis tucumanus) – południowa Boliwia i północno-zachodnia Argentyna.
strzyżyk nadrzeczny (Cistothorus platensis platensis) – środkowa i wschodnia Argentyna.
strzyżyk pasiasty (Cistothorus platensis hornensis) – środkowe i południowe Chile, południowa Argentyna.
Cistothorus platensis falklandicus – Falklandy.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 10–12 cm. Czoło ciemnobrązowe, delikatne rdzawe kreski. Brak białego paska ocznego jak u strzyżyka błotnego, a białe kreski na grzbiecie mniej wyraźne. Boki pomarańczowopłowe, pokrywy podogonowe płowe; spód ciała biały. Obie płci są podobne.

Środowisko[edytuj | edytuj kod]

Występuje w zróżnicowanych środowiskach, m.in. w niskich zaroślach na wilgotnych łąkach i obrzeżach mokradeł, na sawannach.

Status[edytuj | edytuj kod]

IUCN uznaje strzyżyka nadrzecznego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji po taksonomicznym podziale gatunku nie została oszacowana. Trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Cistothorus platensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Kroodsma, D., Brewer, D., Marks, J.S. & Kirwan, G.M.: Grass Wren (Cistothorus platensis). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2019. [dostęp 2020-01-06].
↑ ^a ^b Cistothorus platensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker (red.): Dapple-throats, sugarbirds, fairy-bluebirds, kinglets, hyliotas, wrens, gnatcatchers. IOC World Bird List: Version 9.2. [dostęp 2020-01-06]. (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Troglodytidae Swainson, 1831 - strzyżyki - Wrens (wersja: 2020-04-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-19].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia i nagrania audiowizualne (włącznie ze strzyżykiem turzycowym). [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Cistothorus platensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] Kroodsma, D., Brewer, D., Marks, J.S. & Kirwan, G.M.: Grass Wren (Cistothorus platensis). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2019. [dostęp 2020-01-06].

[iucn-3] Cistothorus platensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[ioc-4] F. Gill, D. Donsker (red.): Dapple-throats, sugarbirds, fairy-bluebirds, kinglets, hyliotas, wrens, gnatcatchers. IOC World Bird List: Version 9.2. [dostęp 2020-01-06]. (ang.).

[mk-5] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Troglodytidae Swainson, 1831 - strzyżyki - Wrens (wersja: 2020-04-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-19].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]