Subajtila

Subajtila

‏سبيطلة‎

Subajtila - ruiny Sufetuli
Państwo	Tunezja
Wilajet	Al-Kasrajn
Populacja • liczba ludności	20 253 (brak daty pomiaru)
Kod pocztowy	1250
Położenie na mapie Tunezji Subajtila
35°13′47″N 9°07′46″E

Subajtila (arab. سبيطلة, fr. Sbeïtla) – miasto w środkowej Tunezji, w gubernatorstwie Al-Kasrajn, liczące ok. 25 tys. mieszkańców (stan z 2014 roku). W pobliżu współczesnego miasta położone są ruiny starożytnej Sufetuli. W lipcu i sierpniu w Subajtili odbywa się festiwal kultury ludowej.

Historia

• II wiek - rozkwit miasta pod rządami Rzymian (prowincja Africa Proconsularis);
• III wiek - pod wpływem rozpowszechniającego się chrześcijaństwa Sufetula została siedzibą diecezji;
• 439 - zajęcie miasta przez Wandalów;
• 533 – miasto zostało odbite przez wojska rzymskie cesarza Justyniana Wielkiego;
• 646 - gubernator bizantyjski Grzegorz ogłosił niepodległość prowincji Afryka i ustanawia stolicą Sufetulę;
• 647 - Arabowie podbili Afrykę Północną, początek upadku miasta.

Stanowisko archeologiczne

Z czasów rzymskich w Subajtili zachowały się pozostałości forum ze 139 roku n.e. wraz z przyległymi trzema świątyniami w różnych porządkach architektonicznych. Świątynie te poświęcone są Junonie, Jowiszowi i Minerwie (tzw. Trójcy Kapitolińskiej). Wejście na forum prowadzi przez monumentalną bramę, wzniesioną przez cesarza Antoninusa Piusa. W innej części kompleksu wykopalisk natrafiono także na resztki nimfeum, teatru i amfiteatru.

Z okresu wczesnego chrześcijaństwa pochodzą ruiny siedmiu bazylik z V i VI wieku n.e. (jest to jeden z największych zespołów chrześcijańskich w Afryce). Kościoły są trój- lub pięcionawowe i mają charakterystyczne dla Sufetuli dwie naprzeciwległe apsydy. Do najważniejszych bazylik zalicza się bazylikę Witalisa, wzniesioną w V wieku na miejscu dawniejszej willi rzymskiej. Budynek ten ma 50 metrów szerokości i 25 metrów długości. W pobliżu znajduje się także bazylika Bellatora, nazwana od imienia biskupa, które odnaleziono na jednej z zachowanych inskrypcji. W pobliskiej wolno stojącej kaplicy Jucundusa przechowywane są relikwie biskupa, zamęczonego na śmierć przez Wandalów.

Wśród innych zabytków na terenie wykopalisk zachowały się m.in. kościół Serwusa, łuk triumfalny Dioklecjana, rzymska agora i pozostałości term. Brzegi pobliskiej Wadi Subajtila spina starożytny most rzymski, do dziś wykorzystywany przez mieszkańców Subajtili.

Galeria

• 
  Łuk triumfalny Dioklecjana
• 
  Świątynie Trójcy Kapitolińskiej
• 
  Termy rzymskie
• 
  Starożytne chrześcijańskie baptysterium

Bibliografia

• Najsłynniejsze miejsca i budowle świata. Warszawa: Hachette Livre Polska sp. z o.o., 2005, s. 268-269. ISBN 83-7184-480-8.
• Daniel Jacobs, Peter Morris: Tunezja. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2006, s. 360-362, seria: Przewodnik Pascala. ISBN 83-7304-564-3.
• Encyklopedia Sztuki Starożytnej. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1974, s. 429.