Sulchan Saba Orbeliani
 Portret poety sprzed 1725 | |
| Data i miejsce urodzenia |
4 listopada 1658 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
26 stycznia 1725 |
| Narodowość |
gruzińska |
| Język | |
| Dziedzina sztuki |
poezja |
| Ważne dzieła | |
|
O mądrości rzeczy zmyślonych | |
.svg)
| |
Sulchan Saba Orbeliani (ur. 4 listopada 1658, zm. 26 stycznia 1725[1]) – gruziński poeta, duchowny i dyplomata.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził ze znakomitej gruzińskiej rodziny arystokratycznej[2]. Był synem najwyższego sędziego Kartlii[1]. W 1698 wstąpił do klasztoru, przyjmując imię Sawa (Saba w brzmieniu gruzińskim)[1]. Czynną działalność publiczną rozpoczął po objęciu rządów w państwie przez Wachtanga VI, swojego dawnego wychowanka[1]. Był człowiekiem wszechstronnie wykształconym[3].
W 1712 udał się razem z Wachtangiem VI do Persji. Następnie przez trzy lata podróżował na po krajach Europy Zachodniej[1] - Francji, Austrii i do Państwa Kościelnego - aby uzyskać od nich pomoc dla Kartlii w wyzwoleniu się spod dominacji perskiej i tureckiej. Mimo wielkiego talentu dyplomatycznego, jaki posiadał, nie uzyskał zrozumienia i nie zrealizował celów swojej misji[4]. Zasiadał w utworzonej przez Wachtanga VI radzie, która miała wspierać króla w jego działalności na rzecz rozwoju kultury[3]. Miał znaczący wpływ na rozwój kulturalny kraju w okresie panowania Wachtanga VI i na rozpowszechnianie w Gruzji osiągnięć cywilizacji zachodnioeuropejskiej[1]. W 1724 emigrował z zajętej przez Turcję Kartlii razem z królem Wachtangiem i do śmierci przebywał na emigracji w Rosji. Zmarł w Moskwie i został pochowany w pobliżu gruzińskiej cerkwi w miejscowości Wsiechswiatskoje (obecnie w granicach Moskwy)[2].
Uważany za jednego z najwybitniejszych uczonych w historii Gruzji[4]. Był również wybitnym poetą, w szczególności autorem bajek, dla których inspiracją była twórczość Jeana de La Fontaine'a, z którą mógł zapoznać się w czasie misji dyplomatycznej we Francji. Jego bajki zostały zebrane w zbiorze O mądrości rzeczy zmyślonych[3] (został on w 1954 przełożony na język polski[5]). W zbiorze tym zawarł swoje poglądy filozoficzne: pochwałę wykształcenia i uznanie braku edukacji za przyczynę wielu społecznych nieszczęść, wiary w potęgę wiedzy, patriotyzm i humanizm[2].
Jest ponadto autorem wspomnień z podróży po Europie i tekstów religijnych[1]. Spisał także słownik języka gruzińskiego uzupełniony o materiały dialektologiczne i informacje historyczne[3]. W znaczący sposób przyczynił się do powstania nowoczesnego języka gruzińskiego[1][2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Орбелиани Сулхан Саба
- ↑ a b c d Baramidze A., Gamezardaszwili D: Georgian Literature. The Minerva Group, 2001, s. 36-38. ISBN 978-0-89875-570-1.
- ↑ a b c d Baranowski B., Baranowski K.: Historia Gruzji. Warszawa, Wrocław: 1987, s. 130-131. ISBN 83-04-02345-8.
- ↑ a b Baranowski B., Baranowski K.: Historia Gruzji. Warszawa, Wrocław: 1987, s. 116. ISBN 83-04-02345-8.
- ↑ Baranowski B., Baranowski K.: Historia Gruzji. Warszawa, Wrocław: 1987, s. 230. ISBN 83-04-02345-8.