Sulfotlenki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wzór ogólny sulfotlenku

Sulfotlenki – grupa organicznych związków chemicznych o wzorze ogólnym R'R"S=O (R', R" = grupa alkilowa lub arylowa).

Charakter wiązania[edytuj | edytuj kod]

Wiązanie podwójne między atomem siarki i tlenu różni się zasadniczo od wiązań które występują pomiędzy atomami węgla i tlenu (np w ketonach). Oddziaływania elektrostatyczne powodują, że grupa ta ma silny charakter polarny z relatywnie krótkim wiązaniem S−O. Na przykład w DMSO, długość tego wiązania wynosi 1,531 Å[1], co jest bliższe długości wiązania pojedynczego S−OH (1,574 Å) niż podwójnego S=O (1,422 Å) w kwasie siarkowym[2].

Sulfoxide group
Sulfoxide group

Sulfotlenki są ogólnie przedstawiane strukturalnym wzorem R–S(=O)–R', gdzie R oraz R' są grupami organicznymi. Wiązanie pomiędzy siarką a tlenem ma jednak charakter pośredni pomiędzy wiązaniem koordynacyjnym a wiązaniem podwójnym spolaryzowanym<[3]. Gdy grupy R i R' są różne, to atom siarki stanowi centrum stereogeniczne, w którym czwartym podstawnikiem jest wolna para elektronowa:

Energia konieczna do inwersji konfiguracji jest na tyle duża, że sulfotlenki są optycznie stabilne, tj. szybkość racemizacji jest mała w temperaturze pokojowej.

Zastosowania[edytuj | edytuj kod]

Dimetylosulfotlenek (DMSO; sulfotlenek dimetylowy) jest stosowany jako silnie polarny, aprotonowy rozpuszczalnik organiczny. Chiralne ugrupowanie sulfotlenkowe występuje w niektórych lekach, na przykład esomeprazolu lub armodafinilu. Chiralne sulfotlenki są stosowane jako pomocniki chiralne w syntezach organicznych[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. R. Thomas, C.B. Shoemaker, K. Eriks. The molecular and crystal structure of dimethyl sulfoxide, (H3C)2SO. „Acta Cryst.”. 21 (1), s. 12-20, 1966. DOI: 10.1107/S0365110X66002263. 
  2. Kuczkowski, Robert L., Suenram, R. D., Lovas, Frank J.. Microwave spectrum, structure, and dipole moment of sulfuric acid. „Journal of the American Chemical Society”. 103 (10), s. 2561-2566, 1981. DOI: 10.1021/ja00400a013. 
  3. Terence P. Cunningham, David L. Cooper, Joseph Gerratt, Peter B. Karadakov i inni. Chemical bonding in oxofluorides of hypercoordinate sulfur. „Journal of the Chemical Society, Faraday Transactions”. 93 (13), s. 2247-2254, 1997. DOI: 10.1039/A700708F. 
  4. Ángeles Gama, Lucía Z. Flores-López, Gerardo Aguirre, Miguel Parra-Hake, Lars H. Hellberg, Ratnasamy Somanathan. Oxidation of sulfides to chiral sulfoxides using Schiff base-vanadium (IV) complexes. „Arkivoc”. 2003 (xi), s. 4–15, 2003.