Swoboda (Augustów)
53°51′58″N 23°08′40″E/53,866111 23,144444| Część miasta Augustowa | |
 Mostek przy śluzie Swoboda | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| Data założenia |
XVIII w. |
| W granicach Augustowa |
1 stycznia 1973[1] |
| SIMC |
0977605 |
| Kod pocztowy |
16-300 |
| Tablice rejestracyjne |
BAU |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
| 53°51′58″N 23°08′40″E/53,866111 23,144444
| |
Swoboda – część administracyjna Augustowa[2], do 1973 samodzielna wieś[3].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Swoboda leży ok. 11 km w linii prostej od centrum Augustowa na północno-wschodnim skraju miasta[4]. Otoczona jest lasami Puszczy Augustowskiej.
W Swobodzie znajduje się śluza Swoboda, wybudowana w latach 1826-1827 pod kierunkiem Jana Pawła Lelewela, będąca częścią Kanału Augustowskiego. Śluza wraz z całym kanałem wpisana jest do rejestru zabytków[5] i stanowi pomnik historii[6]. Od północy śluza połączona jest kilkusetmetrowym przekopem z Jeziorem Studzienicznym. Obok śluzy położone jest obejście śluzowego z drewnianym domem z 1921. Przy śluzie leży też niewielkie jeziorko nazywane Staw Swoboda lub Ślepe wraz z bindugą, służącą dawniej do przygotowywania i składowania drewna spławianego kanałem. Ze wschodniej części jeziorka wypływa najdłuższy sztucznie przekopany odcinek Kanału Augustowskiego, tzw. Kanał Czarnobrodzki, o długości prawie 8 km. Łączy on dorzecza Wisły i Niemna. Wzdłuż kanału biegnie dawna droga holownicza, którą do 1953 poruszały się konie ciągnące spławiane drewno.
W Swobodzie znajduje się stanica PTTK czynna od czerwca do września[7]. Na południe od Swobody rozciąga się rezerwat przyrody Stara Ruda[8].
Przez Swobodę przebiegają szlaki turystyczne:
- trasa rowerowa "Wokół jezior augustowskich"[9]
- niebieski szlak pieszy "Wokół Jeziora Białego i Studzienicznego"[10]
- szlak kajakowy Czarnej Hańczy i Kanału Augustowskiego
Swoboda była celem wycieczek przynajmniej od lat 30. XX w. Nad jeziorkiem zbudowane były już wtedy proste ławy i stoły, umożliwiające odpoczynek[11].
Nazwa Swoboda pochodzi prawdopodobnie od nazwiska gajowego, który miał tu siedzibę w końcu XVIII w. Według tradycji nazwa wywodzi się od więźniów, którym obiecano wolność za pracę przy budowie trudnego odcinka kanału. Jednak w rzeczywistości więźniowie nie byli zatrudniani przy budowie, prace wykonywali tylko najemni robotnicy.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
- ↑ Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2012-05-25].
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
- ↑ Mapa Google. [dostęp 2012-05-26].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ Dz.U. z 2007 r. nr 86, poz. 572
- ↑ Swoboda. Baza Turystyczna PTTK. [dostęp 2012-06-03].
- ↑ Geoportal. [dostęp 2012-06-03].
- ↑ Trasa rowerowa wokół jezior augustowskich. Baśniowa Suwalszczyzna. [dostęp 2012-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Wokół Jeziora Białego i Studzienicznego. Augustów - Oficjalna strona miasta. [dostęp 2012-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-10)].
- ↑ Pojezierze Augustowskie-Suwalskie. Przewodnik krajoznawczy i turystyczno-letniskowy. Augustów: Komitet Obyw. Poj. Augustowsko-Suwalskiego, 1936, s. 163.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Irena Batura, Wojciech Batura: Po Ziemi Augustowskiej. Przewodnik dla turysty i wczasowicza. Suwałki: Wydawnictwo "Hańcza", 1993, s. 69-71, 158-159. ISBN 83-900828-3-7.
